وی ادامه داد: چاپ رومیزی کم کم به این سمت می‌رود که ناشران دستگاه‌های چاپ دیجیتال را در مجموعه انتشارات خود قرار دهند. همین حالا هم شاهد هستیم که بیشتر ناشران دانشگاهی از دو یا سه سال پیش با چاپخانه‌های افست کار نمی‌کنند؛ بلکه به دلیل ویژگی‌ها و مزایای چاپ دیجیتال، با فعالان چاپ در این حوزه همکاری دارند یا خود دستگاه چاپ رومیزی را خریداری کرده‌اند.
کمالی آشتیانی با بیان اینکه این اتفاق تنها در حوزه کتاب بزرگسال میسر است، عنوان کرد: چاپ دیجیتال فعلا نمی‌تواند در حوزه تخصصی کودک و نوجوان وارد شود؛ زیرا کتاب‌های این حوزه باید چهاررنگ چاپ شود و در چاپ آن‌ها باید از کاغذهای گلاسه در آن استفاده کرد؛ همچنین تیراژ پایین برای آثار کودک و نوجوان مقرون‌به‌صرفه نیست.
وی یادآور شد: ناشر کتاب‌های کودک و نوجوان فعلا ناچار است که به چاپ کتاب‌های خود در سیستم افست و سنتی ادامه دهد زیرا فعلا این امکان وجود ندارد که به چاپ دیجیتال ورود کند اما اگر در آينده نزدیک تغییراتی در ساختار دستگاه‌های دیجیتال رخ دهد ممکن است شاهد تغییراتی باشیم.
کمالی آشتیانی همچنین به بحث تولید محتوا در حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از چالش‌های پیش روی نشر کودک و نوجوان در سال‌های آینده این است که اگر کتاب‌ها دیجیتالی شوند، مخاطبان‌شان در سنینی هستند که تکنولوژی استفاده از دیجیتال را نمی‌دانند. از سوی دیگر خانواده‌ها دوست دارند که فرزندانشان کتاب کاغذی را ورق بزند.
ضرورت افزایش ویترین کتاب در آینده
مدیر انتشارات کمال اندیشه با بیان اینکه نشر کودک و نوجوان حتی در بخش محتوا هم نمی‌تواند به بحث دیجیتالی شدن وارد شود، افزود: مخاطب ما کتاب فیزیکی را دوست دارد و دسترسی او به آثار کاغذی راحت‌تر از کتاب‌های دیجیتالی است و خانواده‌ها هم از این موضوع استقبال می‌کنند.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایبنا درباره علاقه‌مندی کودکان به تکنولوژی و ابزارهای نوین ارتباطی و لزوم ورود ناشران به این حوزه نیز گفت: ما نباید در این بحث فقط به تهران یا کلان‌شهرها نگاه کنیم که خانواده‌ها تبلت یا رایانه در اختیار فرزندانشان قرار می‌دهند. در بسیاری از شهرهای دیگر چنین امکانی برای کودکان فراهم نیست و تکنولوژی در دسترس آن‌ها قرار ندارد.
کمالی‌آشتیانی درباره ورود برخی ناشران به بحث واقعیت افزوده در کتاب‌ها، توضیح داد: طی سال‌های اخیر شاهد هستیم که ناشران زیادی به موضوع واقعیت افزوده روی آورده است -اثری که هم کتاب است و هم صوت و تصویر دیجیتال دارد- و استقبال خوبی هم از این کتاب‌ها شده.
وی تاکید کرد: در نشر کودک و نوجوان به دلیل اینکه مخاطب هدف، به‌تنهایی توان و شرایط انتخاب کتاب را ندارد، باید آینده طوری رقم بخورد که بیشتر کتاب را در دسترس جامعه قرار دهیم؛ یعنی ویترین و شرایط مناسب را برای در دسترس قرار دادن کتاب؛ به‌خصوص برای کودکان و خانواده‌ها ایجاد کنیم.
کمالی‌آشتیانی با اشاره به ضرورت ایجاد ویترین‌های جدید در حوزه نشر برای بقای این صنعت، گفت: اگر این اتفاق نیفتد، کودک و خانواده‌اش نمی‌تواند به راحتی بگردد و نیاز خود را برآورده کند. اما اگر ویترین در اختیار آن‌ها باشد، می‌توان نشر کودک و نوجوان را در آینده نزدیک حفظ کرد.
مدیر انتشارات کمال اندیشه با بیان اینکه نشر کودک و نوجوان، آینده فرزندان ما را می‌سازد، عنوان کرد: این موضوع بدان معنا است که ما هرچه در تولید و انتشار کتاب‌های فاخر و ارزشمند در حوزه خردسال و کودک فعالیت کنیم، در نسل‌های آینده شاهد مردان و زنان باسواد و فرهیخته در جامعه خواهیم بود.
وی تاکید کرد:در حال حاضر تعداد اندکی کتابفروشی تخصصی کودک و نوجوان داریم و اغلب شهرهای کشور فاقد کتابفروشی تخصصی کودک هستند. به عنوان مثال در شهری مثل اهواز تنها در دو کتابفروشی و تنها بخشی از فضا را به حوزه کودک اختصاص داده‌اند و اغلب کتابفروشی‌ها برای بزرگسالان است.
کمالی آشتیانی درباره لزوم توجه به بخش کودک در کتابفروشی‌ها نیز یادآور شد: البته طی یکی دو سال اخیر با تاسیس و راه‌اندازی کتابفروشی‌های بزرگ در شهرهای مختلف از جمله تهران، شاهد هستیم که به بخش کودک اهمیت ویژه‌ای می‌دهند ولی تعداد آن‌ها به تعداد انگشتان یک دست هم نیست و باز هم بخش گسترده‌ای از فروشگا‌ه‌های کتاب به حوزه بزرگسالان اختصاص دارد.
به گفته وی، علت اینکه ناشران حوزه کودک و نوجوان بعضا آینده خوبی برای فعالیت‌های خود نمی‌بینند به دلیل نبود ویترین در این حوزه است. به‌همین خاطر است که مجبور می‌شوند نمایشگاه‌های کتاب را به فروشگاه خود تبدیل کنند.
این فعال حوزه نشر با بیان اینکه حدود ۴۰۰ ناشر کودک و نوجوان در کشور فعالیت می‌کنند، ادامه داد: این ناشران در حالی مشغول فعالیت هستند که به جز برخی از ناشران بزرگ و برند که خودشان ویترین عرضه کتاب دارند، کتاب‌های عمده‌شان را به سختی می‌توان در کتابفروشی‌ها پیدا کرد، زیرا ویترینی در اختیار ندارند.
کمالی‌آشتیانی برای رونق ویترین کتاب کودک و نوجوان در آینده نیز پیشنهاد داد؛ در این حوزه انجمن‌های تخصصی می‌توانند وارد عمل شوند. البته انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان در این حوزه فعال شده و ویترین‌های خوبی برای حوزه کودک و نوجوان مهیا کرده است که امیدواریم ادامه داشته باشد.
ناشران حرفه‌ای‌تر شده‌اند
وی با بیان اینکه برای دسترس قرار دادن کتاب کودک، آموزش و پرورش باید گسترده‌تر عمل کند، گفت: این وزارتخانه نباید تهیه کتاب برای کتابخانه‌ها را انحصارا در اختیار ناشران این مجموعه قرار دهد؛ بلکه باید از ناشران مختلف که در کشور فعالیت می‌کنند نیز بهره بگیرد و آثار آن‌ها را هم در چرخش کتابی خود قرار دهد و آثار متنوع‌تری در اختیار دانش‌آموزان قرار دهد.
کمالی‌آشتیانی همچنین به تخصصی‌تر شدن نشر کودک و نوجوان طی سال‌های اخیر اشاره کرد و یادآور شد: اگر بخواهیم در این حوزه آینده خوبی داشته باشیم، ناشران راهی جز تخصصی شدن ندارند. در این مسیر ناشری که خود را مطابق با تغییرات و رخدادهای روز به سمت حرفه‌ای و تخصصی شدن حرکت نکند، محکوم به شکست است.
وی با بیان اینکه بحران‌های اقتصادی اخیر که ناشران به‌طور فراگیر و جدی درگیر آن شده‌اند، فرصت خوبی هم برای ناشران ایجاد کرده است، گفت: ناشران در این مسیر، در انتخاب محتوا، دقت در کیفیت تولید محتوا، کیفیت در تولید فنی و نحوه توزیع، رویه خود را تغییر دادند و ناشری که پیش از این هر محتوایی را چاپ می‌کرد، الان گزینش بیشتری برای انتخاب آثار دارد.
کمالی‌آشتیانی در این زمینه توضیح داد: ناشر اگر از تصویرگر درجه پایین برای کتاب‌ها استفاده می‌کرد، به سمت تصویرگر حرفه‌ای رفته است. همچنین ناشرانی که از ویراستار استفاده نمی‌کردند، حالا برای ارتقای محتوای کتاب به سراغ ویراستار رفته‌اند و برای انتخاب موضوعات از کارشناسان روان‌شناسی کودک بهره می‌گیرند.
وی نتیجه کلی این تغییرات را به نفع ناشران دانست و تاکید کرد: زمانی که ناشر برای کیفیت محتوا زحمت کشید، به‌سراغ ارتقای کیفیت فنی کاغذ، چاپخانه و صحافی هم می‌رود. همچنین وقتی قیمت کاغذ ده برابر شده، باید در توزیع هم باید سنجیده‌ترعمل کند.
به گفته کمالی‌آشتیانی، روند کلی بازار نشان می‌دهد که صنعت نشر ما به سمت حرفه‌ای شدن پیش می‌رود و طی دو سال اخیر تمام ناشرانی که پیگیر تخصصی شدن و حرفه‌ای شدن بوده‌اند، موفق‌تر عمل کرده و بازار گسترده و خوب خود را حفظ کرده‌اند.
نظر شما