کتاب «جمع‌آوری آب باران برای کشاورزی و تأمین آب»، با هدف ارائه روش‌ها و مکانیسم‌های مورد استفاده در سراسر دنیا در زمینه جمع‌آوری آب باران، مدیریت و نحوه اجرای سیستم‌های جمع‌آوری آب باران، مدیریت کیفیت آب باران و شیوه زراعت با سیلابهای حاصل از بارندگی، به قلم مشترک کیانگ ژو، جان گولد، یوانگ هونگ لی و چنگ ژیانگ ما، تدوین شده است. این اثر در سال جاری با ترجمه حامد محمودی؛ پژوهشگر سازمان اتکا و افشین هنربخش؛ عضو هیأت علمی دانشگاه شهرکرد راهی بازار نشر شد.
کتاب حاضر در 11 فصل، ضمن اشاره به تاریخچه‌ای از تجارب چینی‌ها در زمینه جمع‌آوری آب باران، به بیان تعیین ابعاد سیستم جمع‌آوری، طراحی سازه‌ای، ساخت، اجرا و نگهداری آب باران، فناوری‌های استفاده از آب باران برای آبیاری، جمع‌آوری آب باران برای کشاورزی، بررسی اجمالی جمع‌آوری آب باران در مقیاس جهان، جمع‌آوری آب باران برای مصارف خانگی، جمع‌آوری آب باران در مناطق گرمسیری و مدیریت کیفیت آب باران و زراعت با رواناب می‌پردازد.
.jpg)
آبیاری صرفه‌جویانه با جمع‌آوری آب باران
تحقیقات نشان داده که آبیاری با استفاده از جمع‌آوری آب باران، آب کمتری را نسبت به آبیاری صرفه‌جویانه سنتی مصرف می‌کند. در صفحه 192 کتاب این موضوع تشریح شده است: «سیستم جمع‌آوری آب باران نه‌تنها آب لازم برای مصرف خانگی را فراهم می‌کند، بلکه می‌تواند برای آبیاری تکمیلی نیز استفاده شود. سیستم‌های جمع‌آوری آب باران، طرح‌های منابع آب با اندازه کوچک هستند، به‌طوری‌که میزان آب باران ذخیره شده در سیستم جمع‌آوری آب باران، بسیار محدود است و نیاز به استفاده کارآمد دارد. بنابراین آبیاری براساس جمع‌آوری آب باران، یک نوع ویژه از آبیاری صرفه‌جویانه است. این روش، آب کمتری را نسبت به آبیاری صرفه‌جویانه سنتی مصرف و به‌عبارت بهتر، آبیاری به میزان کم است.
تحقیقات نشان داده است که آبیاری به میزان کم تأمین آب نسبت به محصول تنها شامل 10-15 درصد از مصرف کل آب در تمام فصل رشد است. بیشتر مصرف آب به وسیله محصول، از بارش‌های طبیعی تأمین می‌شود. برخی کارشناسان در مورد اینکه چنین میزان کمی از آب بتواند بر روی میزان محصول تأثیری داشته باشد، تردید دارند.... دلیل موثر بودن استفاده از چنین مقدار کمی از آب آبیاری بر روی میزان محصول، می‌تواند بهصورت زیر شرح داده شود. تنها با تأمین آب از سیستم‌های جمع‌آوری آب باران، محصولات می‌توانند از نابودی ناشی از تنش آبی جدی در طول دوره‌های بحرانی در امان بمانند. بنابراین محصولی که باقی می‌ماند، قادر به جذب باران طبیعی در فصل بارانی است.»
زراعت با رواناب؛ آبادانی به‌جای ویرانی
رواناب به وسیله باران‌های شدید ایجاد می‌شود. این آب‌های جاری با استفاده درست و برنامه‌ریزی شده، می‌تواند حیات‌بخش و موجب آبادانی و در صورت رها شدن، می‌تواند باعث ویرانی شود. امروزه در بسیاری از مناطق دنیا از رواناب‌ها بهصورت بهینه برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شود. در این‌باره در کتاب حاضر می‌خوانیم: «در زراعت با رواناب، آب به‌وسیله رواناب طبیعی از مناطق آبگیر به‌جای سیستم‌های مصنوعی آبیاری، تأمین می‌شود. آب به‌جای آب‌انبار، استخرها و مخازن، در زمین خاک زراعی ذخیره می‌شود. کشاورزان هیچ‌گونه کنترلی بر صرف زمان ندارند، زیرا رواناب تنها زمانی می‌تواند جمع‌آوری شود که باران بیاید. سیستم‌های آبیاری با رواناب، معمولا در مناطق خشک و نیمه‌خشک، با بارندگی سالانه میانگین حداقل 100 میلی‌متر در فصل سرما و 250 میلی‌متر در فصل سرما و 250 میلی‌متر در فصل گرما مناسب می‌باشند. در مناطق خشک و نیمه‌خشک، جایی که منابع آبی در دسترس نیستند یا غیراقتصادی برای استفاده هستند، زراعت با رواناب می‌تواند جهت دست یافتن به اهداف تولیدی آنی مربوط به افزایش دادن تولید مواد غذایی که با گسترش دادن منطقه تحت کشت یا افزایش دادن بازدهی زمین زراعی و زمین چراگاه که از کمبود باران رنج می‌برند، مشارکت نماید.»
نخستین چاپ کتاب «جمع‌آوری آب باران برای کشاورزی و تأمین آب» در 469 صفحه با شمارگان 200 نسخه به بهای 50 هزار تومان از سوی انتشارات اتکا به بازار نشر عرضه شده است.
نظر شما