او در ابتدای این مصاحبه گفت: کهگیلویه و بویراحمد سرشار از منابع طبیعی و استعدادهای انسانی فراوان است؛ اما همیشه در آمار و طبقهبندیهای مدیریت و برنامهریزی کشور جز استانهای محروم است و این سوال همیشه در ذهن من بود که چرا با وجود این همه پتانسیل، نتوانستیم آنگونه که باید باشیم؟
عبدالخالق پادیاب بیان کرد: این دغدغه که چرا حال و روز توسعه در این استان ناخوش است، همیشه من را آزار میداد؛ پس با هدف آسیبشناسی علل توسعه نیافتگی و بهویژه بررسی ریشههای فکری و موانع توسعه اقدام به انتشار این کتاب کردم.
وی مهمترین مانع توسعه را عدم درک و استنباط صحیح شرایط روز، توسط مدیران ارشد دانست و عنوان کرد: همین که بعد از چاپ این کتاب هیچ مرجع فرهنگی، سیاسی، اداری و.... اقدام به بررسی و حتی نقد آن نکرد به خوبی علل توسعه نیافتگی استان را نشان میدهد.
مسئولان به کارهای پژوهشی و تحقیقاتی بها نمیدهند
این استاد دانشگاه، توسعه نیافتگی فرهنگی را سرمنشا همه محرومیتها بیان و اظهار کرد: وقتی مسئولان به کارهای پژوهشی و تحقیقاتی بها نمیدهند و نه تنها برای تلاش نویسندگان برای نشر مباحث علمی و پژوهش بها نمیدهند؛ بلکه حتی بعد از نشر به نتیجه آن هم بهایی داده نمیشود و خوانده نمیشود؛ قطعا با این شرایط، توسعهنیافتگی صفت همیشگی جامعه ما خواهد بود.
وی، گرانی کتاب و عدم فرهنگسازی را از جمله علل پایین آمدن سطح مطالعه برشمرد و عنوان کرد: دغدغه شدید معیشتی و اقتصادی به گونهای مردم را مشغول کرده است که دیگر جایی برای پرداختن به نیازهای بالاتر وجود ندارد.
پادیاب با اشاره به اینکه هیچ رسانهای جای کتاب را نمیگیرد، یاداور شد: پایداری، عمق و گستره اطلاعاتی ازجمله خصوصیات کتاب است که در هیچ رسانه ی دیگری وجود ندارد.
وی تصریح کرد: تشویق به مطالعه یک کار فرهنگی است که مانند دیگر کارهای فرهنگی انجام آن نیاز به برنامهریزی بلندمدت دارد تا با شناسایی متغیرهای تاثیرگذار بر مطالعه، به آنها جهت داده شود.
جهتگیریهای به ظاهر فرهنگی، درواقع سیاسی هستند
این استاد دانشگاه که تاکنون پنج کتاب در زمینه روان شناسی پرخاشگری، مدیریت آموزشی، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و توسعه نیافتگی نوشته است، در مورد این سوال که منظورتان از متغیرهای تاثیرگذار چیست؟ گفت: معیشت، مسکن، امنیت، حس تعلق، عشق به هم نوع و در آخر نیاز به دانستن عمدهترین متغیرها هستند.
وی افزود: متاسفانه نهادهای فرهنگی که میتوانند در این زمینه تاثیرگذار باشند، به دلیل گرفتار شدن در برنامههای سیاسی، قومی و جناحی، کارآیی خود را از دست دادهاند؛ به گونهای که تاثیرگذاری برنامههای آنها بسیار کم است.
پادیاب یادآور شد: اگر نهادهای فرهنگی وظیفه ذاتی و تعریف شده خود را آنگونه که باید، انجام میدادند، اکنون باید از جهت هنجارپذیری فرهنگی، جوانان ما، رفتارهای توسعهگرا و قانونمند بیشتری نسبت به گذشته داشتند؛ اما متاسفانه تغییر محسوسی در رفتارهای توسعه گرای فرهنگی احساس نمیشود.
از آقای پادیاب پرسیدم دلیل اینکه شاهد رشد فرهنگی نیستیم چیست؟ او اینگونه پاسخ داد: دلیلش این است که قبل از اینکه به رشد شناختی و اجتماعی برسیم، دچار سیاستزدگی و رفتارهای سیاسی کاذب شدهایم و در واقع جهتگیریهای به ظاهر فرهنگی ما نیز سیاسی است.
وی با بیان این مثال که شهروندان ما قبل از یادگیری رفتار شهرنشینی و آشنایی با حقوق شهروندی، سیاسی شدهاند و تحلیل سیاسی میکنند، ابراز کرد: «رابرت بلا» میگوید که توسعه یعنی آموختن برای آموختن. او میگوید کشورهای شرق آسیا یاد گرفتند که یاد بگیرند و به همین خاطر توسعه پیدا کردند. یکی از عوامل توسعه نیافتگی، عامل فرهنگی، ذهنیتی و شخصیتی است.
نویسنده کتاب «علل توسعه نیافتگی کهگیلویه و بویراحمد» بیان کرد: در جامعهای که فرهنگ آن نازاست و تولید اندیشه نمیکند، بیتردید توسعه اقتصادی، اجتماعی و... نیز رخ نخواهد داد.
عزل و نصبهای سیاسی باعث عدم نیاز به دانستن شده است
وی اظهار کرد: تا وقتی که مدیران ارشد اجرایی و تصمیم گیرندگان سطح کلان جامعه، نیاز به دانستن را بر خود لازم ندانند، حتی اگر روزانه شاهد دهها کار پژوهشی و تحقیقی از بهترین مراکز علمی باشیم، عملا نتیجه ای نخواهد داشت.
پادیاب در پاسخ به این سوال که چرا تاکنون این احساس نیاز به دانستن در مسئولان دیده نشده است؟ گفت: وقتی مدیری منصوب میشود تا زمان تودیع، هیچکس از او نمیپرسد چه کاری کردهای؟ و این عدم نظارت، انتصاب سیاسی و عزل سیاسی مدیران باعث میشود نیاز به دانستن، دانش و آگاهی در آنها احساس نشود.
وی، عدم توجه به شایستهسالاری و شایسته گزینی را عامل دور ماندن از کتاب عنوان کرد و افزود: وقتی برای گرفتن پست و مقام و ارتقا شغلی، صرفا وابستگی به فلان گروه، حزب و نماینده کفایت میکند، قطعا دیگر نیاز به آگاهی که مستلزم خواندن کتاب است، احساس نمیشود.
نویسنده کتاب «علل توسعه نیافتگی کهگیلویه و بویراحمد» اظهار کرد: تا وقتی نظام واگذاری مسئولیتها اصلاح نشود و سیاسیون و تصمیمگیرندگان ارشد به لزوم آگاهی و دانایی که زمینهساز توانایی است، پینبرند، هر روز شاهد کاهش تعداد کتابخوانها و در عوض افزایش تعداد سیاستزدگان بیخرد خواهیم بود.
وی افزود: این سیر تسلسل باطل همچنان ادامه خواهد داشت و باعث تباهی سرمایهها خواهد شد و همچنان باید از توسعهنیافتگی گفت و نوشت تا وقتی که حلقه مفقوده نخبهپروری و شایسته سالاری به سطوح ارشد مدیریتی راه پیدا کند و این آشفته بازار جهل و ناآگاهی را به سوی روشنایی کتاب و دانش سوق دهد.
نظر شما