برخی از اهالی فرهنگ و سینما تحلیلهایی از جشنواره مردمی فیلم عمار ارائه کردند که به کوشش معین عارفی در قالب کتابی تحت عنوان «سینما مردم» منتشر شده است.
برخی از اهالی فرهنگ و سینما به تحلیل جشنواره مردمی فیلم عمار پرداختند، از زوایای مختلف این جشنواره را مورد نقد و بررسی قرار داده، کمیها و کاستیهای آن را نشانه رفته و از نقاط قوتاش گفتند؛ که معین عارفی همه آنها را در کتابی تحت عنوان «سینما مردم» جمعآوری کرده است. این اثر جلد سوم از مجموعه «کتابهای جشنواره عمار» است.
کتاب «سینما مردم» به چهار بخش تحلیل جشنواره، مردمشناسی جشنواره، آیین جشنواره و در نگاه اهالی سینما تقسیم شده است که در هر قسمت شاهد مقالاتی از افراد مختلف هستیم. در بخش اول «سونامی فرهنگی ـ هنری در ایران» نوشته ابراهیم فیاض، «جشنواره عمار و مردمیشدن سینما» نوشته میثم مهدیار، «اولویتهای دوره پساعمار» نوشته حجتالاسلام علی جعفری، «معماهای عمار» نوشته سیدبشیر حسینی وجود دارد.
در قسمت «مردمشناسی جشنواره» نیز مقالاتی چون«مردم؛ بلعنده یا متولی؟» نوشته محمدرضا وحیدزاده، «هنر، روشنفکران، عمار» نوشته حسین نجفی،«گریز از سینمای یکدرصدی» نوشته آرش فهیم و «از تهدیدهای سینمای ایران تا فرصتهای جشنواره عمار» نوشته محمدصادق شهبازی دیده میشود.
«جشنواره مردمی فیلم عمار، وجهی از ارتباطات آیینی» نوشته محمدصادق علیزاده، «هدیه مردمی» نوشته سمیه فیضی و «اکران مردمی» نوشته سعید خورشیدی نیز در بخش سوم کتاب موجود است.
بخش چهارم هم دربرگیرنده «پایانی بر واقعیتگریزی» نوشته جمال شورجه، «عمار، جشنواره یا جریان فرهنگی؟» نوشته جواد اردکانی، «عمار و هدفی که از آن دور شدهایم» نوشته شهریار بحرانی، «جشنواره محتوامحور، مردم عادی» نوشته محمدحسین نیرومند، «یک سروگردن بالاتر» نوشته سعید مستغاثی و «عمار؛ علمدار گفتمان انقلاب» نوشته سید سلیم غفوری است.
در این کتاب اشاره میشود که در جشنواره عمار فیلمها بر اساس داستانهایی انسانی و برای انسان ساخته میشوند. همچنین یکی از کارهایی که جشنواره عمار باید انجام دهد کار در کشورهایی مثل افغانستان، پاکستان، اندونزی و... است، و تامل در فرهنگ این کشورها. در قسمتی از کتاب در این باره میخوانیم که «یکی از موضوعاتی که بسیار از آن مغفول بودهایم و جشنواره عمار باید در آن حضور پیدا کند، اندونزی است. اندونزی، به منزله کشور چین برای جهان اسلام است که آینده بسیار خوبی دارد و جشنواره عمار میتواند روی فرهنگ مردم اندونزی کار کند.»
میثم مهدیار نیز در مقاله خود درباره جریانات سال ۸۸ صبحت میکند و معتقد است اتفاقات این سال یکی از بزرگترین چالشهای حاکمیت بعد از انقلاب بوده و تنها اختلاف سر چند نفر یا جریانهای سیاسی نبود؛ بلکه بیشتر ایدئولوژیک بود و آن را در ادامه جریانات سال ۷۸ میداند. همچنین نهم دی ماه را نقطه مقابل این دست جریانات میداند. از اصل ۴۴خصوصیسازی صحبت میکند و معتقد است خصوصیسازی را همان مردمیسازی ابتدا باید در بین فرهنگ رخ دهد سپس وارد اقتصاد شود. همچنین از نفوذ رسانههای جمعی بر مردم میگوید و سینما را دچار نوعی بیماری روشنفکرزدگی میخواند که به جای روشن ساختن حقایق کشور ایدهآلهای قشر خاصی را بازنمایی میکند.
حسین نجفی نیز در این کتاب از اهمیت حضور مردم سخن به میان میآورد و معتقد است این جشنواره نوع دیدن را تغییر میدهد. آرش فهیم نیز در مفاله خود تحت عنوان «گریز از سینمای یک درصدی» اذعان میکند که تنها یک درصد از جامعه ایران به دنبال تماشای فیلم سینمایی هستند و در جایی از این مقاله نوشته است که «جشنواره عمار بیش و پیش از آن که یک فستیوال باشد، یک واکنش به جو حاکم بر سینماست؛ اعتراضی است به سکوت سینما به بیعدالتی؛»
سمیه فیضی نیز در کتاب «سینما مردم» درباره تقدیر از برگزیدگان جشنواره عمار میگوید و حرکتی که از هفتمین دوره این جشنواره شروع شد؛ در این دوره از جشنواره مردمی فیلم عمار به برگزیدگان علاوه بر تدیسها و هدایای مخصوص جشنواره هدایای مردمی نیز اهدا شد و از آن به بعد این فعالیت به یک سنت بدل گشت. فیضی نیز در مقاله خود به این مقوله و دلیل انجام چنین کاری اشاره کرده است.
سعید خورشیدی در مقاله خود تحت عنوان «اکران مردمی» بیان کرده است که «مردمی بودن جشنواره عمار را در سه عرصه موضوع(محتوا) فرم و اکران (نمایش) میتواند بروز یابد. به این معنا که اولا: فیلمها مبتنی بر نیازهای واقعی و مسائل اصلی آحاد مردم باشند، ثانیا: باز زبان هنری مردم فهم(ونه صرفا نخبگانی) باشند، ثالثا: به شیوهای به نمایش درآیند که امکان تماشای جمعی طیف گستردهای از مردم را فراهم سازند.» درواقع خورشیدی در این مقاله درباره نحوه نمایش فیلمهای ساخته شده دراین جشنواره نوشته است و اکران آثار سینمایی این جشنواره در مسجد را ضروری مطرح میکند.
محمدحسین نیرومند در بخش پایانی کتاب «سینما مردم» با نام «جشنواره محتوامحور، مردم عادی» از تعدد جشنوارههای ایرانی گلایه کرده و آن را آفت میداند. اما عمار را به دلیل ماهیت مردمی آن یک جشنواره قابل اعتنا میداند. او در این نوشتار خود از اهداف و نحوه فعالیت جشنوارهها میگوید و علاوه بر جشنواره مردمی فیلم عمار سایر جشنوارهها همانند جشنواره کودک را بررسی میکند.
«عمار؛ علمدار گفتمان انقلاب» نوشته سید سلیم غفوری آخرین مقاله این کتاب است؛ که در آن دیده شدن فیلمها را بزرگترین دستاورد جشنواره مردمی فیلم عمار میداند. در قسمتی از این متن آمده است که «فیلم عماری در یک کلام فیلمی است که ذیل گفتمان انقلاب اسلامی باشد.»
انتشارات راهیار کتاب «سینما مردم؛ تحلیل جشنواره مردمی فیلم عمار در نگاه اهالی فرهنگ و سینما» به کوشش معین عارفی را در 1000 نسخه، 127 صفحه و با قیمت 13000 تومان منتشر کرده است.
نظر شما