به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،‌ کتاب «تقلب (اخلاق در زندگی روزمره)» نوشته دبورا ال.رود با ترجمه مریم تقدیسی به همت انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است.

دبورا ال. رود، نویسنده ‌کتاب «تقلب (اخلاق در زندگی روزمره)»، استاد و پروفسور حقوق دانشگاه استنفورد است که سعی کرده در کتاب پیش‌رو، تحلیل‌های موشکافانه‌ای درباره پدیده و مفهوم تقلب ارائه دهد. وی با مراجعه به نظرسنجی‌های معتبر به عوامل رواج تقلب در عرصه‌های مختلف اجتماعی پرداخته و راهکارهایی هم برای مقابله با این‌پدیده ارائه داده است و معتقد است نوع بشر در ابداع انواع و اقسام تقلب واقعا خلاق بوده است. با مریم تقدیسی گفت‌وگویی درباره این کتاب انجام دادیم که مشروح آن را می‌خوانید:

 اساسا تقلب به چه امری اطلاق می‌شود؟
 معنای تقلب روشن است و طیف وسیعی از انواع فریبكاری در جهت منافع خود را در بر می‌گیرد. تقلب در واژه‌نامه آكسفورد به معنای هر گونه « كلاهبرداری، فریبكاری و حقه‌بازی» تعریف شده است. در فرهنگ معین تعریف دقیق‌تری از این واژه ارائه شده است: «در كاری به سود خود و به زیان دیگری تصرف كردن».

چه کسانی تقلب می‌کنند و چرا؟
به عقیده من در دنیای امروز باید بپرسیم چه كسانی تقلب نمی‌كنند. چون متاسفانه تقلب به نوعی اپیدمی خاموش در سراسر جهان تبدیل شده كه در انواع زمینه‌ها و كشورهای مختلف شاهد آن هستیم. دلایل آن هم از نظر عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و روان‌شناختی قابل بررسی‌اند كه در اینجا قابل بحث نیست. این عوامل كمابیش در همه جوامع و كشورها مشتركند چون ریشه تقلب منفعت‌طلبی است. علت دیگری كه موجب گسترش تقلب شده ضعف قانون و اجرای آن است. همچنین دلیل وقوع تقلب براساس این كتاب،« فقدان آگاهی فردی و اجماع نظر درمورد مفهوم آن است». از سوی دیگر رفتارهای اخلاقی جامعه به شدت تحت‌تاثیر هنجارهای جامعه قرار دارد و این تاثیر نباید دست‌كم گرفته شود.
  چه مولفه‌هایی فرهنگی و اجتماعی بر گسترش پدیده تقلب تاثیرگذار است؟
 یكی از مولفه‌های موثر بر این امر مسائل اقتصادی است كه می‌توان گفت آغازگر آن است. ولی علت گسترش و رواج آن ضعف قانون و وجود الگوهای غلط در جامعه و خانواده است. عامل موثر دیگر كمرنگ شدن وجدان و شرافت است كه احتمالاً به دنبال فقر و اجحاف بالادستان رخ می‌دهد، و البته اگر ریشه استواری داشته باشد به این سادگی كمرنگ نمی‌شود. عامل موثر دیگر در گسترش تقلب نادیده گرفتن آن در سطوح مختلف از سوی مردم است. در قسمت نتیجه‌گیری كتاب آمده است: «نوشتن درباره تقلب كاری مخاطره‌آمیز است. اجتناب از اینكه چنین كتابی كلیشه‌ای یا مزورانه به نظر برسد دشوار است. . . . ولی بهای نادیده گرفتن این موضوع جبران‌ناپذیر است».
 
در جامعه ایران امر تقلب به گونه‌ای اپیدمی شده که گاهی حتی به مثابه یک ارزش محسوب می شود. گویی متقلب بودن مثابه زرنگ بودن یک فرد است. چگونه چنین وضعیتی در یک جامعه محقق می‌شود؟
در ایران هم متاسفانه همه شاهد این اپیدمی خاموش هستیم. این اپیدمی نه جان مردم، بلكه روح و انسانیت آنها را نابود می‌كند. جبر مسائل اقتصادی از نظر من در صورتی كه وجدان قوی‌تر عمل كند نمی‌تواند بهانه‌ای برای تقلب محسوب شود. و باز هم متاسفانه این امر آنقدر رواج یافته كه به قول شما به مثابه زرنگی تلقی می‌شود. به طوری اگر كسی هم پیدا شود كه براساس اصول اخلاقی و انسانیت عمل كند دچار احساس حماقت می‌شود چون تقلب به تدریج به نوعی ارزش تبدیل شده است. چنین وضعیتی به دلیل ضعف قانون، وجود الگوهای غلط، هنجارهای نادرست جامعه و عوامل فرهنگی و روان‌شناختی محقق می‌شود.

ولی نكته جالب درمورد كتاب این است كه نویسنده آن دبورا ال. وود، پروفسور حقوق دانشگاه استنفورد، موضوع تقلب را در جامعه‌ای مانند امریكا و در زمینه‌های مختلفی مانند مالیات، سازمان‌ها، محیط‌های آموزشی و سرقت‌های ادبی، بیمه و وام مسكن و حتی ازدواج موردبررسی قرار داده است. او تقلب و گسترش آن در امریكا را با استناد به مدارك و شواهد موجود مطرح كرده است. به گفته او اكثر مردم امریكا در پاسخ به این پرسش كه « چرا تقلب می‌كنید؟» می‌گویند « چون همه تقلب می‌كنند»( كه حداقل در این مورد صداقتشان قابل توجه است).
 
زندگی مدرن امروزی چگونه از پدیده نقلب آشنایی زدایی کرده است به گونه ای که می شنویم همه تقلب می‌کنند؟
فكر می‌كنم منظورتان از آشنایی‌زدایی نوعی مغلطه درباره تقلب است. به این معنا كه تقلب چنان در اشكالی مختلف و پیچیده صورت می‌گیرد كه امكان تشخیص آن برای اكثر افراد جامعه دشوار است. به این ترتیب در همه ابعاد و زمینه‌های جامعه شاهد انواع تقلب هستیم و شكل آن براساس منافع روز جامعه تغییر می‌یابد. و از آنجا كه این امر در همه سطوح رواج یافته اكثریت مردم اگر بخواهند هم نمی‌توانند بدون نوعی تقلب زندگی خود را پیش ببرند. به این معنا كه نوعی توافق نظر جمعی درباره رفتارهای اجتماعی ایجاد می‌شود. همانطور كه در كتاب اشاره شده: وقتی مردم فكر كنند « همه این كار را انجام می‌دهند»، ریسك افزایش عدم بصیرت اخلاقی افزایش می‌یابد.
 
راهکارهای موثر با پدیده تقلب و گسترش آن در جامعه چیست؟
راهكار موثر برای مبارزه با تقلب و گسترش آن مسلماً افزایش نظارت و وضع و اجرای قوانینی سختگیرانه‌تر است، قوانینی كه شامل حال همة اقشار جامعه از صدر تا قعر آن شود. راهكار دیگر آموزش به دانش‌آموزان در این زمینه است كه در این صورت باید به والدین هم آموزش داده شود تا دانش‌آموز دچار دوگانگی نشود. همچنین در كتاب اشاره شده است كه باید برای مبارزه با تقلب بودجة بیشتری اختصاص داده شود چون این مبارزه سوددهی فراوانی را برای جامعه به دنبال دارد.
​
ولی لازمه اجرای این راهكارها آماده‌سازی بستر جامعه و ترویج فرهنگ درستكاری است كه ظاهراً در دنیای امروز امری ناممكن به نظر می‌رسد. در وضعیتی كه بسیاری از مردم در تلاشند تا فرزندان‌شان را «زرنگ» بار بیاورند نمی‌توان انتظار چندانی داشت.
در كتاب به راهكارهای جالبی برای مبارزه با تقلب اشاره شده است. از جمله تذكرات اخلاقی در فرم‌های بیمه و مالیات. همچنین در این فرم‌ها از متقاضیان خواسته می‌شود به جای امضا كردن پایین فرم، بالای فرم را امضا كنند. تذكر دادن به افراد درباره متعهد بودن‌شان به صداقت قبل از آنكه دست به عمل بزنند رفتارهای اخلاقی را در آنها تقویت می‌كند.

اخیرا چه کاری در دست تالیف یا ترجمه دارید؟ لطفا درباره آن توضیح دهید.
دو كتاب اضطراب جایگاه اجتماعی اثر آلن دوباتن، و اخبار اثر همین نویسنده كه به تازگی منتشر شده‌اند، و كتاب «خواستن توانستن است» كه در دست ترجمه است.