مطالعه رنج بیماری و خستگی کادر پزشکی را کم میکند و صنعت نشر هم در خطر ورشکستگی است. پس چرا بودجههای فرهنگی صرف خریدهای حمایتی و توزیع کتاب در مراکز درمانی نشود؟
یکی از اقدامات مناسب و اثرگذار برای خدمترسانی به مبتلایان کرونا در دوران درمان و مهمتر از آن؛ دوران پس از بیماری(نقاهت)، توزیع رایگان کتابهای مناسب، جمعخوانی، پخش کتابهای صوتی و اقداماتی از ایندست برای تقویت روحیه و امید به زندگی است تا این افراد بتواند روند درمان را سرعت ببخشند و از استرس و ترسی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند، بهدور باشند.
ترس از کرونا را با مطالعه میشود ریخت
یکی از راهکارهای مناسب برای افرادی که با این بیماری درگیر شدهاند، اعطای کتاب است که میتواند از سوی کتابخانهها، وزارتخانههای مربوطه و دیگر نهادهای متولی حوزه فرهنگ، با مشارکت و تعامل کتابفروشان و اهالی کتاب انجام شود. این اقدام میتواند ضمن کمک به درمان بیماران، به ترویج فرهنگ کتابخوانی در میان افراد جامعه کمک کند و یا حتی افرادی که خیلی اهل کتاب و کتابخوانی نیستند را به این فعالیت تشویق و ترغیب کند.
مجید براتی، سوپروایزر بیمارستان تبریز در اینباره میگوید: «بیماران مبتلا به کرونا چند دستهاند که بنابه شرایط خود، میتوانند کارهای متفاوتی انجام بدهند، کتاب بخوانند و یا حتی فوتبال بازی کنند. چالش اصلی در مواجهه با این بحران، این است که به آرامش روحی بیمار در کشور توجهی نشده و کرونا برای مردم، وحشتآور دیده میشود.»
از نظر او کتابخواندن بیماران مبتلا به کرونا میتواند آرامش ذهنی و روحی مناسبی برایشان فراهم کند و برای ساعاتی آنها را از حس تنهایی، دوری از خانواده و تصورات نامعلوم آینده رها سازد. البته براتی، کتابخوانی بیماران را بیشتر مناسب حال کسانی میداند که پیشزمینه کتابخوانی داشتهاند و از قبل با کتاب، انس و الفتی داشتهاند.
براتی دوران درمان، بهویژه دوران نقاهت پس از درمان را بهترین زمان برای کتابخوانی میداند، چراکه حس تنهایی و ترس ناشی از ویروس کرونا، اخبار تلخ و شایعاتی که در شبکههای اجتماعی درحال انتشار است، همگی موجب آزردهخاطرشدن بیماران میشود. ترس، سلامتی افراد را بهخطر میاندازد و موجب اوج گرفتن بیماری میشود.
شیرینی خواندن، تلخی بیماری را از میان میبرد
علی انقیاد، فرد مبتلا به کرونا در قم که در دوران نقاهت پس از بیماری بهسر میبرد، درباره شرایط کتابخوانی در دوران درمان بیماری میگوید: «بهدلیل مشکلات ناشی از ابتلا به بیماری، از آنجاییکه حس ضعف بدنی شدید و بیحوصلی ناشی از آن بوجود میآید، آرامش ذهنی و حمایت اطرافیان تاثیر بسزایی در تحمل این شرایط دارد. خواندن کتاب میتواند یکی از این راهها در کاهش استرس از ترس و مرگ باشد.»
البته بهگفته این بیمار بهبودیافته، ضعف ناشی از بیماری، امکان کتابخوانی طولانیمدت را میگیرد و مطالعه در برخی روزها و شرایط ممکن نیست، اما کتابهایی با سایز کوچک و یا حتی الکترونیک و صوتی، میتواند موثر و کارگشا باشد تا تلخی این شرایط را با شیرینی خواندن ازبین ببرد.
وی همچنین بیان میکند: «دوران نقاهت و پس از درمان، بهدلیل قرنطینه 14روزه بیماران و حال بهتر آنها، امکان گستردهتری برای کتابخوانی است که با ارائه و توزیع کتابهای موثر از سوی بیمارستان و یا اطرافیان میتواند مفید باشد. اینکار میتواند با حمایت و تعامل چندجانبه وزارت بهداشت، آموزش و درمان پزشکی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر نهادهای متولی مرتبط صورت پذیرد.»
پیشنهاد حضور کتابدار و مروج در مرکز درمانی
سوپروایزر بیمارستان تبریز معتقد است: «برای پرکردن اوقات فراغت بیماران و افزایش انگیزه آنها در مقابله با بیماری، باید مشاور و راهنمایی برای افزایش امید و تشویق بیماران به کتابخوانی در بیمارستانها حضور داشتهباشد تا علاوه بر ارائه خدمات درمانی به بحث آرامش بیمار نیز توجه شود. این آرامش میتواند از راه آسان کتابخوانی توسط فرد بیمار، کتاب صوتی و... متناسب با نیاز بیماران به خواندن کتاب موردعلاقه خود فراهم شود.
به گفته وی، پخش کتابهای صوتی، جمعخوانی کتاب و ... در تحمل این بحران موثر است، اما باید اقدامات گستردهای توسط نهادهای متولی حوزه فرهنگ برای توزیع کتابهای مفید و امیددهنده انجام شود، تا شاهد آرامشخاطر بیماران باشیم.
علی انقیاد هم معتقد است؛ برای تحمل تنهایی و کاهش استرسی که در آینده چه خواهد شد، کتابخوانی در این ایام موثر بوده و حس امید و آرامش کتابخوانی را در بیمار ایجاد میکند؛ بنابراین نهادهای متولی میتوانند کتابهای مناسب را به بهبودیافتگان که در دوران نقاهتاند، پیشنهاد و به دست آنها برسانند.
به گفته وی، خواندن آثار خودشناسی، انگیزشی، رابطه انسان و خدا تاثیرگذاری کتابخوانی را چندبرابر میکند و توزیع کتابهای کمحجم و صوتی که بیمار را خسته نکند، مفیدتر خواهد بود.
خریدهای حمایتی از کتابفروشیها و توزیع در مراکز درمانی
کتابخواندن، غرقشدن در دنیاهای دیگر و سفر در زمان را برای علاقهمندان به کتاب ممکن میکند. گاهی برای رهایی از دلمشغولیها و آرامش به کتاب پناه میبریم و در شرایطی که باید آرام بود و امید داشت، قطعا کتابخوانی میتواند این آسایش روانی را به ارمغان بیاورد.
اینکه بیماران در این دوران باید چه کتابهایی بخوانند، مسأله این نوشتار نیست؛ مسأله این است که چرا کتابی در دسترس بیماران برای خواندن وجود ندارد و چرا بستر توزیع رایگان کتابهای مناسب باتوجه به شرایط روحی و روانی بیماران وجود ندارد تا از این امکان برای تسریع بیماری استفاده شود؟ اقدامی که میتواند انگیزه برای زندگی و امید به مبارزه با بیماری را در مبتلایان را افزایش بدهد؛ درصورتیکه باید سیستم فعالی برای توزیع کتاب به بیمارستانهای پذیرنده بیماران کرونایی در ایران وجود داشتهباشد.
صدماتی که بحران کرونا در چرخه صنعت و تجارت جهان، بهویژه حوزه فرهنگ و نشر بهوجود آوردهاست را نمیتوان انکار کرد؛ اما میتوان با خرید و توزیع کتابهای موجود در کتابفروشیها که اینروزها بهدلیل قرنطینه، بازار کسادی دارند، در قالب طرحهای حمایتی و متکی به بودجههای فرهنگی، علاوهبر حمایت از صنعت نشر کشور، به گسترش فرهنگ کتابخوانی و به درمان مبتلایان، حتی آرامش پرستاران و پزشکان بیمارستانها کمک کرد.
تا لحظه تنظیم این گزارش، از طرف هیچیک از نهادهای متولی فرهنگ در کشور اقدامی برای توزیع کتاب میان مبتلایان به کرونا دیده نشدهاست و شایستهاست که چنین نهادهایی از تمام ظرفیت خود در جهت حمایت از این مبتلایان این بحران بهره بگیرند.
* تصویر: پرفسور حسابی در بستر بیماری و مشغول مطالعه/ منبع: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
نظر شما