خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)-هادی حسینی‌نژاد؛ «گرانی» فقط یک کلمه است؛ اما اگر آمارهای بعد و قبل گرانی را با هم مقایسه کنیم، ابعاد تازه‌ای از این کلمه به ذهن ما متبادر می‌شود. همین وضعیت در بازار کتاب نیز مصداق دارد؛ یعنی اطلاع از «گرانی کتاب» یک چیز است و دانستن اینکه قیمت متوسط کتاب در سال 98 نسبت به 97 حدود 52 درصد افزایش داشته یک چیز دیگر!

آمارهای منتشر شده از نشر کتاب در سال 98 بیانگر انتشار 105هزار و 585 نوبت چاپ کتاب –اعم از چاپ اول و تجدید چاپی- است که قیمت میانگین هر نسخه از آن‌ها، در بانک اطلاعاتی خانه کتاب، 344هزار و 68 ریال محاسبه شده است. حال آن‌که این رقم در سال 97 برابر بود با 226هزار و 571 ریال و در سال 96 این رقم، 176هزار و 15 ریال بود. با این اوصاف؛ نمودار زیر به‌روشنی، رشد تورم کتاب در سه سال اخیر را به نمایش می‌گذارد:
   
افزایش 104درصدی میانگین قیمت هر صفحه طی 3 سال
اما در بررسی و تطبیق سالانه‌ قیمت میانگین کتاب‌، باید در نظر داشت که این رقم، تمام انواع کتاب؛ چه از نظر موضوعی و چه از نظر فیزیکی و نوع چاپ را دربرمی‌گیرد و با ارجاع به اطلاعات تفکیکی موضوعات دیوی، می‌توان آمارهای اختصاصی را در حوزه‌های مختلف جست‌وجو کرد (تصویر-3). اما یک فاکتور دیگر نیز وجود دارد به نام «میانگین قیمت هر صفحه» که در واقع بیشتر به کار ناشران می‌آید و بر اساس آن، قیمت‌گذاری کتاب را برای هر عنوان انجام می‌دهند. به‌عبارت دیگر؛ ناشران رقمی را به‌عنوان بهای هر صفحه، لحاظ می‌کنند و آن را در تعداد صفحات هر کتاب، ضرب می‌کنند تا به رقم پشت جلد برسند.

بررسی آمارهای سه سال گذشته نشان می‌دهد که این مولفه تاثیرگذار در صنعت نشر، از 1420ریال در سال 97 به 2286ریال در سال 98 رسیده است؛ یعنی تجربه 61 درصد افزایش قیمت برای هر صفحه کتاب!
 
چنانچه در جدول بالا مشخص است، قیمت هر صفحه کتاب در سال 98، نسبت به سال 96، 104درصد رشد داشته است و میزان رشد میانگین قیمت کتاب در این مقایسه نیز95/5درصد بوده است.
 
در جداول زیر، می‌توان شاخصه‌های فوق را در گروه‌های دیوی نیز بررسی کرد:  
کرونا را چه کنیم؟
افزایش نرخ ارز و اختلال در واردات کاغذ که از اواخر سال 97 و تا میانه سال 98 ادامه داشت، قیمت کاغذ تحریر را که اصلی‌ترین ماده اولیه تولید کتاب است تا مرز بندی 500هزارتومان پیش برد. البته سایر اقلام مربوط به صنعت چاپ (ازجمله فیلم و زینک و...) نیز دخیل بود تا شاهد افزایش قیمت کتاب در بازار نشر باشیم. با ورود دولت و اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نرخ اقلام مصرفی این صنعت، تا حد چشم‌گیری کاهش یافت اما برخلاف پیش‌بینی‌ها، قیمت‌ کتاب به حالت اول بازنگشت و شاهد تداوم رشد قیمت‌ها در ماه‌های پایانی سال گذشته بودیم.
 
مشاهدات بازار نشر حاکی از آن است که روند افزایش قیمت کتاب در ماه‌های ابتدایی سال جاری (1399) نیز تداوم داشته است و اگر بخواهیم تاثیرات شیوع کرونا را نیز بر این صنعت درنظر بگیریم، حتی احتمال تشدید تورم در ماه‌های آتی نیز خواهیم بود. به‌عبارت دیگر، هنوز تاثیر کرونا را بر بازار کتاب ندیده‌ایم و شاخصه‌های آماری نشر را باید در نیمه و پایان سال جاری مورد بررسی قرار داد.