فاطمه دولتی، نویسنده و صاحب اثر «شیردارخوین» در ابتدا با بیان اینکه تاریخ شفاهی، نیمه تکمیل کننده تاریخ مکتوب است، گفت: تاریخ شفاهی می‌تواند زوایایی از تاریخ وقایع و افراد را مشخص کند که تا امروز پنهان مانده است.
وی با اشاره کتاب «پهلونشین» که بخشی از زندگی حضرت امام را بیان می‌کند، تصریح کرد: امام خمینی (ره) جزو شخصت‌های برجسته در جهان هستند و به‌طور یقین به‌خاطر ابعاد شخصیتی ایشان خیلی از مردم وی را آنگونه که باید نمی‌شناسند.
دولتی اضافه کرد: امام علاوه بر رهبر یک انقلاب، یک انسان، یک همسر و یک پدر نمونه هم بودند، ظرافت‌های فردی و اجتماعی و اخلاقی دارند که شناخت آنها می‌تواند در زندگی روزمره به کمک ما بیاید و چراغ راه باشد.
این نویسنده درباره مشکلات و سختی‌های تاریخ شفاهی تصریح کرد: در تاریخ شفاهی، خصوصا تاریخ شفاهی افراد نامدار با سختی‌ها و پیچیگی‌هایی رو‌به‌رو هستیم. مثلا افراد گاهی صحبت نمی‌کنند، یا از دیدگاهی به ماجرا نگاه می‌کنند که درست نیست و همین مسئله می‌تواند برداشت نادرست مخاطب را به دنبال داشته باشد.
وی درباره جدیدترین اثرش، کتاب «پهلونشین» بیان کرد: در ابتدا قرار بود سراغ پنج تن از محافظین امام خمینی (ره) بروم. ارتباط با چهار محافظ برقرار شد، هدف این بود که فقط خاطراتی نوشته شود که تا امروز کمتر شنیده شده و مختص خود محافظ باشد، یعنی محافظ در خاطره حاضر و ناظر باشد و شنیده‌ها را بیان نکند.
وی ادامه داد: الحمدلله در متن کتاب تا 90 درصد به این هدف دست پیدا کردیم. بعد از اتمام مصاحبه‌ها که هر کدام چند جلسه و چندین ساعت بود، حس کردم حجم خاطرات کم است. به‌همین خاطر سراغ یکی از محافظین امام رفتم که سال‌های سال با ایشان و خانواده ایشان در ارتباط بودند. الحمدلله خاطرات خوبی داشتند و کار تکمیل شد.
دولتی اضافه کرد: محتوای کتاب شامل خاطرات متنوعی است. ازجمله خاطرات شخصی امام با نوه‌ها و همسر ایشان تا خاطرات ایشان در مراوده با سیاستمدار و افراد عادی. از طرفی تعدادی از خاطرات هم با افرادی که به ملاقات امام آمده‌اند، مربوط می‌شود. بعضی از خاطرات هم در مورد مراودات امام با محافظین است که بسیار شیرین و جذاب به نظر می‌رسد.
وی گفت: افرادی که با آنها مصاحبه کردم جناب آقایان بیتا، هاشمیان، استاد، جعفری، مرتاضی و براتی هستند که هر کدام مدتی در قم یا تهران پهلونشین امام عزیز بوده‌اند.
این نویسنده درباره مستند بودن «پهلونشین» توضیح داد و گفت: این کتاب با اینکه متن ساده‌ای دارد اما 9 بار بازنویسی شده است. من می‌توانم با قطعیت بگویم که تمام سعی‌ام را کردم تا متن مستند باشد. از عنصر خیال استفاده نکردم، در ابتدای کار قصد داشتم با ترسیم یک فضای ادبی کار را بنویسم اما متوجه شدم محافظین بسیار حساس هستند، به همین خاطر بخش بخش کار را نوشتم، و متن در اختیار محافظین قرار گرفت و هر کدام از بزرگواران نکاتی را می‌گفتند.
فاطمه دولتی با اشاره به اینکه مدت زمان زیادی از وقوع خاطرات گذشته بود، تاکید کرد: محافظین عزیز با هم تلفنی یا حضوری صحبت می‌کردند تا خطایی در زمان و مکانِ خاطره‌ای که بیان کرده‌اند، اتفاق نیفتد. به عبارتی حرف‌های همدیگر را نقد و اصلاح می‌کردند و به اجماع می‌رسیدند.
دولتی به برخی مشکلات و سختی‌های تدوین «پهلونشین» پرداخت و گفت: برای مصاحبه گاهی هفت صبح، گاهی یازده شب و گاهی دو ظهر تابستان به سراغ محافظین می‌رفتم، چون هر کدام از این بزرگوارن مشغول کاری هستند و فرصت کافی نداشتند، این جزو سختی‌های کار است؛ و اینکه مدام باید حواست جمع باشد با تخیل، کلمه یا لحن خودت چیزی به افراد بزرگ و اتفاقات مهم اضافه یا کم نکنی، این امانتداری اولین اصل من در «پهلونشین» بود.
وی یادآور شد: جدای از این‌ها، محافظ دیگری هم به عنوان کارشناس کارها را خواندند و صحت تک تک خاطرات را سنجیدند.
نویسنده کتاب «شیردارخوین» که در آن زندگی داستانی شهید دل‌آذر را روایت می‌کند، بیان کرد: من سعی کردم کلام امام را، بدون هیچ تغییری در کتاب «پهلونشین» بیاورم تا مخاطب با لحن و جمله‌بندی و کلمات امام آشنا شود.
دولتی در پاسخ به این سوال که چرا به حوزه تاریخ شفاهی می‌پردازد و به آن علاقه‌مند شده است؟، پاسخ داد: با اینکه کار تاریخ شفاهی واقعا سخت است و نیاز به توان و همت بیشتری دارد، اما به علت ارزشمند بودن کار، و شیرینی که از آن حاصل می‌شود، من را به این حوزه علاقمند کرده است.
وی ابراز امیدواری کرد: کسانی که علاقمند به نوشتن هستند، با گذراندن دوره‌های مربوطه و کمک گرفتن از اساتید مطرح این حوزه، قدمی در تاریخ شفاهی کشورمان بردارند.
نظر شما