اختلالات تعادلی و عدم تعادل در راه رفتن و ایستادن ممکن است در اثر اختلالات سلامتی متفاوت، داروهای خاص و برخی از مشکلات مربوط به گوش داخلی و مغز ایجاد شوند. مشکلات تعادلی می‌توانند عمیقا در فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد کرده و باعث سختی‌های روحی و روانی شوند. سرگیجه و عدم تعادل، زمین خوردن و یا احساس زمین خوردن، سنگینی سر، از حال رفتن و یا احساس معلق بودن، تار شدن دید، گیجی و منگ شدن، حالت تهوع و استفراغ، اسهال، تغییر در ضربان قلب و فشارخون، ترس، اضطراب و وحشت‌زدگی ازجمله علائم اختلالات تعادلی هستند.
کتاب «ارزیابی و درمان سرگیجه و اختلالات تعادلی» تألیف رضا حسین‌آبادی؛ دکترای تخصصی شنوایی‌شناسی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و مهسا حمیدی پوینده، در 11 فصل به ارزیابی و بررسی عوامل ایجاد سرگیجه از جنبه‌های پزشکی و روانپزشکی و در ادامه معرفی راه‌های درمان می‌پردازد.
فرایند تخصصی و پیچیده تشخیص و درمان اختلالات تعادلی
شاید در نظر بسیاری از افراد، سرگیجه یک عارضه ساده، زودگذر و معمولی باشد که خطر چندانی متوجه سلامتی انسان نمی‌کند، اما برخلاف تصور عامه، این عارضه می‌تواند دلایل پیچیده و مهمی داشته باشد که عدم توجه به آنها در مواردی بسیار خطرناک و مشکل‌آفرین خواهد بود. مولفان کتاب درباره اهمیت این موضوع نوشته‌اند: «در سال‌های اخیر، شیوع سرگیجه به‌عنوان یکی از معمول‌ترین اختلالاتی که افراد در طول زندگی تجربه می‌کنند، افزایش داشته است. این مسأله می‌تواند در نتیجه مواردی همچون تغییر در سبک زندگی مردم، افزایش بیماری‌های زمینه‌ای مثل بیماری‌های قلبی-عروقی و مصرف بی‌رویه داروها باشد. سرگیجه و عدم تعادل، نشانه‌ای از عملکرد ناهنجار ساختارهای مختلف ازجمله سیستم دهلیزی گوش داخلی، سیستم حس عمقی و بینایی هستند و بنابراین درمان آنها نیز باید مبتنی بر شناسایی و رفع اختلال در این ساختارها باشد.
معرفی آزمون‌های جدید برای تشخیص علت سرگیجه، موجب تحول عظیمی در این زمینه شده است و امکان تشخیص ناهنجاری‌ها در تقریبا تمامی ساختارهای مشارکت‌کننده در حفظ تعادل را فراهم نموده است. متخصصینی که در حیطه ارزیابی و درمان سرگیجه و اختلالات تعادلی فعالیت دارند، به این نکته اذعان دارند که فرایند تشخیص و درمان این اختلالات بسیار تخصصی، پیچیده و گاهی دشوار است. تاریخچه‌گیری کامل و دقیق، توجه به علائم بالینی بیمار، انتخاب آزمون مناسب و تفسیر صحیح نتایج آزمون‌ها، کمک شایانی به تشخیص و درمان این اختلالات خواهند نمود.»
علل سایکولوژیک گیجی و سرگیجه
«حملات اضطرابی می‌توانند موجب گیجی، بی‌ثباتی و سرگیجه ملایم شوند اما آتاکسی ایجاد نمی‌کنند. در برخی بیماران که گیجی آنها ناشی از حملات اضطرابی است، ممکن است علائمی از یک حمله کلاسیک همراه با ترس ناگهانی، تپش قلب، درد قفسه سینه، تنگی نفس، لرز و تعریق را گزارش کنند. در بیمارانی که سرگیجه علامت اولیه حمله اضطرابی آن‌هاست، احتمال گزارش سبکی سر، احساس نامشخصی از چرخش، علائم اتونومیک و بیماری حرکت بیشتر است...
در مراکز درمانی برای حدود یک‌سوم بیماران با گیجی غیرچرخشی مزمن یا حدود 8-10 درصد تمام بیمارانی که برای ارزیابی سرگیجه یا عدم تعادل مراجعه می‌کنند، تشخیص اولیه اختلال اضطرابی داده می‌شود. اختلالات اضطرابی، شیوع بالایی به‌عنوان عاملی برای گیجی دارند. در مقابل بی‌ثباتی و سرگیجه ملایم، علل سایکولوژیک سرگیجه شدید و آتاکسی، شیوع کمتری دارد. اختلالات نورولوژیک عملکردی و اختلالات ساختگی می‌توانند این علائم را ایجاد نمایند، اما احساس چرخش غیرطبیعی و مشکل راه رفتن ایجاد شده در این حالت، نشاندهنده منشأ سایکولوژیک آنها است. گزارشات بیمارانی که اختلالات عملکردی دارند، نشاندهنده وجود یک اختلال ساختاری است، درحالی‌که علائم جسمی آنها با نقایص ساختاری محیطی یا مرکزی در سیستم دهلیزی سازگار نیست. اختلالات عملکردی در برخی بیماران می‌تواند منجر به صدمات جسمی شود.»
نخستین چاپ کتاب «ارزیابی و درمان سرگیجه و اختلالات تعادلی» در 213 صفحه با شمارگان 500 نسخه به بهای 45 هزار تومان از سوی انتشارات ستایش هستی راهی بازار نشر شده است.
نظر شما