به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با شنیدن داستان شکل‌گیری کیهان، شاید با خود فکر کنید زمانی که جهان هستی در پی انفجار بیگ بنگ به وجود آمد، به پایان این ماجرا نزدیک شدیم و همه چیز تمام شد؛ اما علاقه‌مندان به علم باید بدانند، هر آنچه که دانشمندان به آن رسیده‌اند، زمینه شکل‌گیری معماها و پرسش‌های بیشتری در جهان علم بوده است.
 
بر مبنای این گزاره، بدون شک فیزیک‌دانان معاصر از بررسی کیهان بیشتر از گذشتگان حیرت‌زده شده‌اند. بر اساس مدل کنونی کیهان از هیچ به وجود آمده است و در اثر اتفاقی که نمی‌دانیم چیست جهانی آغاز می‌شود که حیرت دانشمندان را برمی‌انگیزد. جهان‌های موازی یکی از راه‌هایی است که برخی برای تبیین نقطه گیج‌کننده‌ی آغاز جهان پیموده‌اند. در این میان کتاب «ما و جهان‌های موازی» نوشته راجر وایت و همکارانش با ترجمه وحید تقی‌پور  شامل پنج مقاله است که به پیشنهاد فرضیه جهان‌های دیگر در فیزیک نظری و کیهان‌شناسی معاصر می‌پردازد.
 
در مدل استاندارد کیهان‌شناسی زمانی‌که تبار جهان را به صورت تاریخی بررسی یا آن را پیش‌بینی می‌کنیم، به مسیر تکاملی 13 میلیارد ساله می‌رسیم.
 
گفتنی است؛ تلاش فیزیک‌دانان را برای عبور از این حیرت را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم‌بندی کرد. با توجه به آنچه که در این کتاب آمده است؛ یکی از آن‌ها به طرح افرادی مانند هاوکینگ و کراوس برای نشان دادن افت و خیز کوانتومی در تراز انرژی صفر باز می‌گردد. در این وضعیت آن‌ها می‌کوشند نشان دهند پیدایش از هیچ، مفهومی قابل تبیین در نظریه کوانتومی است و نیازی به توضیح بیرون از علم فیزیک ندارد.
 
آنچه که در مقدمه کتاب درباره تعریف جهان‌های موازی آمده است،  باید گفت؛ جهان‌های موازی تنها یک بیان ندارند و به شکل‌های گوناگونی بیان شده است اما با اندکی مسامحه اشتراک همه این‌ها در این است که جهان ما با وجود محور زمان و نقطه صفر آغاز، تنها یک جهان نیست و در تپش‌های کوانتیک جهان‌های دیگر نیز متصورند.
 
میثم توکلی بینا در یادداشت خود درباره این اثر گفته است؛ «با توجه به اعتقاد نویسندگان این اثر، به نظر نمی‌رسد فیزیک بتواند برای گذر از این حیرت راهی در خود پیدا کند زیرا به مرزی شناختاری رسیده است مگر آنکه طرحی نو دراندازد و چارچوب روش و شناخت خود را تغییر دهد. بحران‌های فیزیک مانند بحران تابش جسم سیاه که به گذر از فیزیک کلاسیک و آغاز زمانه کوانتوم انجامید جذاب پرحاشیه و به همان میزان با اهمیت هستند.»
  دیگران چه گفته‌اند؟
علی هادیان در گزارشی درباره جهان‌های موازی معتقد است؛ «نظریه جهان‌های موازی در بطن کار حاصل یک خیال ریاضی‌گونه است و اینکه صحبت‌های غیرعلمی هم  درباره آن می‌شود، ارزش حتی یک بار شنیدن هم ندارد. در حقیقت  جهان‌های موازی یک‌سری معادلات است که دانشمندان طراحی کرده‌اند و هیچ آزمایش و شواهدی بر آن وجود ندارد و بیشتر بر پایه تفسیر و تعبیرند و اصلا اثبات هم نشده‌اند. در واقع جهان‌های موازی حاصل یک تخیل علم‌گونه است.»
 
وی درباره اولین نوع جهان‌های موازی اینگونه می‌گوید؛ «جهان‌های موازی تورمی اولین نوع جهان‌های موازی است که دانشمندان درباره آن زیاد بحث می‌کنند. علت اصلی توجه دانشمندان به جهان‌های موازی با اینکه تخیلی است این بود که از دل ریاضیات نظریات فیزیکی بیرون آمده است. در واقع آن‌ها مدلی از پیدایش جهان است. اگر جهان را یک نقطه ریز در نظر بگیریم می‌خواهیم بدانیم چه اتفاقی  بر سر آن افتاده است.»
 
به گفته این پژوهشگر، 30 الی 40 سال پیش دانشمندان تصور می‌کردند که جهان مانند الآن انبساط زیادی نداشته است و در ابتدا انبساط آن خیلی خیلی سریع‌تر بوده است که به آن نظریه انبساطی تورمی می‌گویند. یعنی جهان در کسرهای اولیه ثانیه انبساط خیلی زیادتری داشته و بعد انبساط آن کندتر شده است.

جهان‌هایی که هیچگاه به یکدیگر نمی‌رسند
تصور کنید جهان یک توده‌ای از میدان‎‌تصور کنید جهان یک توده‌ای از میدان‌ها است که قسمت‌هایی از آن‌ها که به آن خلا کاذب می‌گوییم دچار انبساط می‌شوند و تبدیل به یک جهان دیگر می‌شود. به تعبیر دیگر در جهان اولیه پس از انفجار بزرگ برخی نقاط به دلایل فیزیکی انبساط ناگهانی را تجربه می‌کنند و در نهایت خودشان تبدیل به جهانی مانند جهان ما می‌شوند. اگر این نظریه درست باشد میلیاردها جهان باید موازی با جهان ما شکل گرفته باشد که هیچگاه این جهان‌ها به یکدیگر نمی‌رسند چرا که جهان کلی در حال تورم است که به آن تورم ابدی می‌گویند.

برگی از کتاب
در بخشی از کتاب می‌خوانید؛ «چنین گفته می‌شود که جهان به شکلی شگفت‌انگیز برای حیات دقیق تنظیم شده است. به نظر می‌رسد حیات‌پذیری جهان به سازگاری ویژگی‌هایی به ظاهر بی قاعده و تصادفی  وابسته است. اگر در لحظات اولیه مهبانگ شرایط مرزی یا مقادیر ثابت فیزیکی اندکی متفاوت بودند، دیگر خبری از جهانی این چنین پایدار که حیات در آن فرصت تکامل داشته باشد نبود. ....»
 
کتاب «ما و جهان‌های موازی» در 144 صفحه، به قیمت 32 هزار تومان از سوی انتشارات پارسیک راهی کتابفروشی‌ها شد.