بنابراین امروزه معضل گرمایش جهانی و تغییر اقلیم موضوعی نیست که بتوان از آن چشم‌پوشی کرد. در واقع این مسئله از چالش‌های مهم حال حاضر جهان به شمار می‌رود که می‌تواند باعث وقوع نوسانات گسترده در شرایط آب و هوایی کره زمین شود. باید گفت این نوسانات خود را در بارندگی و دما به طور واضح نشان می‌دهند؛ بنابراین می‌توان گفت؛ خشکسالی‌ها نشانه روشنی از وقوع آن‌ها هستند. حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که چقدر تغییر اقلیم می‌تواند بر اقلیم محلی یا همان هوای متعارف اثرگذار باشد؟
نویسنده در این اثر کوشیده است هر آنچه که بر اقلیم یک منطقه اثر گذار است را شرح دهد. موضوعاتی از قبیل چرخه آب، جریان‌های انرژی، تشعشعات زمینی، دمای خاک و جریان گرما، مدل‌های گردش کلی، تاثیرات مقیاس جهانی بر آب و هواشناسی و غیره مواردی است که بر میکرو اقلیم یا همان اقلیم محلی اثر گذار است. در واقع هیدرولوژیست‌ها (آب‌شناسان) اکنون دریافته‌اند هواشناسی نزدیک سطح زمین تا حدودی با چگونگی حرکت آب در جو و بازگشت میزان آب به سطح زمین و تبخیر آب از سطح زمین تعیین می‌شود.
آب، از زمین به اتمسفر
با توجه به آنچه گفته شد، لازم به ذکر است، آب مولفه‌ای مهم در شکل‌گیری اقلیم یک منطقه است این ماده تنها مولکول منحصر به فرد روی زمین نیست. ولی مهم‌ترین آن است. تقریبا 60 درصد بافت بدن حیوانات و 90 درصد باف گیاهان را آب تشکیل داده است؛ همچنین مهم‌ترین گاز گلخانه‌ای در جو زمین بخار آب است. تصور کنید اگر آب بر روی کره زمین نبود چه اتفاقی رخ می‌داد؟ یا اگر امروز زمینمان را بدون آن در نظر بگیریم، باید شاهد چه تغییراتی باشیم؟ دانشمندان معتقدند در صورت عدم وجود این مایع حیاتی دمای سطح زمین حدود 10 درجه سردتر می‌شد. بنابراین پیش‌بینی تغییرات میزان آن در جو زمین مهم‌ترین چالش پیش‌بینی کنندگان تغییر اقلیم است.
نویسنده در این اثر با شرح گسترده درباره چرخه جهانی آب در اقلیم کره زمین در تلاش است اهمیت این ماده با ارزش را با گزاره‌های علمی ثابت کند. در بخشی از کتاب که به موضوع چرخش آب در سیاره زمین اختصاص دارد آمده است؛ «اگرچه مطالعات متفاوتی برای اندازه‌گیری میزان آب‌های موجود در جهان انجام گرفته است، میزان بخار آب موجود در کره زمین و نحوه اتصال آن‌ها به یکدیگر مشخص نشده است. میزان آب مخازن زیرزمینی و زمان تبدیل مربوط به آن بسیار پیچیده است. زیرا مقدار بسیار زیادی از این منابع آب فسیلی است که در اعماق زمین در اثر گذشت سالیان درازی بر اثر فرایندهای زمین- اقلیمی به وجود آمده‌اند. ...»
با توجه به آنچه که نویسنده در مقدمه کتاب ذکر کرده است؛ هواشناسی نزدیک به سطح زمین با چگونگی حرکت آب در جو و تبادلات این دو مولفه تعیین می‌شود. در این بخش می‌خوانید؛ «چون حدود نیمی از انرژی پیش‌بینی شده از هواشناسی از جو پایین آن وارد می‌شود برای پیش‌بینی بیش از چند روز و به طور خاص پیش‌بین آب و هوا به مدل‌هایی که شامل هیدورلوژی آب‌های سطحی باشد نیازمندیم.»
در پژوهشی با عنوان «تغییرات زمانی و مکانی اب قابل بارش در جو ایران زمین» حسین عساکره و مهدی دوستکامیان به تشریح اب و تاثیر ان بر اقلیم ایران توجه نشان دادند. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد؛ «ضريب تغييرپذيري مکاني آب قابل بارش در ايران بسيار زياد و به شدت تحت تاثير ارتفاعات مي‌باشد؛ به طوري که بيشترين ضريب تغييرات آب قابل بارش در ارتفاعات به ويژه در امتداد کوه‌هاي زاگرس است. همچنین کمترين ميزان تغييرپذيري مربوط به نواحي مرکزي و سواحل درياي خزر و خليج فارس است. بررسي روند بلندمدت نيز نشان داد که آب قابل بارش در تمامي ساعت‌هاي مورد مطالعه در سراسر ايران داراي روند کاهشي بوده است. اين روند در بيش از 70 درصد پهنه کشور و در سطح 95 درصد اطمينان معني‌دار مي‌باشد؛ اما در همه ساعات، نواحي جنوب شرق با وجود برخورداري از تغييرات بلند مدت کاهشي، فاقد روند معني‌دار بوده است.»
کتاب «آب و هواشناسی زمینی» در 534 صفحه، با تیراژ دویست نسخه و به قیمت 120 هزار تومان از سوی انتشارات دیباگران تهران راهی کتابفروشی‌ها شده است.
نظر شما