به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، انتشارات نیلوفر سومین چاپ کتاب «تاریخ انقلاب روسیه» اثر لئون تروتسکی و ترجمه سعید باستانی را با شمارگان ۷۷۰ نسخه، ۱۱۰۴ صفحه و بهای ۲۲۵ هزار تومان منتشر کرد. چاپ پیشین (دوم) این کتاب نیز سال ۹۳ با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و بهای ۶۷ هزار تومان منتشر شده بود.
چاپ اول نشر نیلوفر از این کتاب سال ۱۳۸۷ با شمارگان دو هزار و ۲۰۰ نسخه و بهای ۱۸۵۰۰ تومان منتشر شده بود. نخستین چاپ این کتاب را سال ۱۳۶۰ انتشاراتی به نام فانوسا در سه جلد منتشر کرده بود.
کتاب در اصل سه مجلد است که در یک جلد گردآوری شده. کتاب اول شامل ۲۳ فصل و سه ضمیمه است. «ویژگی‌های رشد روسیه»، «روسیه تزاری در جنگ»، «طبقه کارگر و دهقان‌ها»، «تزار و تزارینا»، «اندیشه انقلاب کاخی»، «جان کندن سلطنت»، «قیام فوریه را که رهبری کرد؟»، «معمای انقلاب فوریه»، «بلشویک‌ها و لنین»، «روزهای آوریل»، «تحول توده‌ها»، «کنگره شوراها و تظاهرات ماه ژوئن» و... از جمله فصول کتاب اول است.
کتاب دوم نیز ۱۴ فصل دارد که عناوین برخی از آنها به قرار زیر است: «روزهای ژوئیه؛ تدارک و آغاز»، «روزهای ژوئیه: اوج گیری و هزیمت»، «آیا بلشویک‌ها می‌توانستند در ماه ژوئیه قدرت را تصرف کنند؟»، «ماه افترای بزرگ»، «ضد انقلاب سر بلند می‌کند»، «کرنسکی و کورنیلوف: عناصر بناپارتیسم در انقلاب روسیه»، «کنفرانس دولتی در مسکو»، «توطئه کرنسکی»، «شورش کورنیلوف»، «بورژوازی با دموکراسی زورآزمایی می‌کند»، «توده‌ها در زیر حمله»، «موج خیزان»، «بلشویک‌ها و شوراها» و «آخرین ائتلاف».
کتاب سوم نیز ۱۰ فصل به ترتیب با این عناوین دارد: «دهقانان پیش از اکتبر»، «مساله ملیت‌ها»، «خروج از پیش – پارلمان و مبارزه برای کنگره شوراها»، «کمیته نظامی – انقلابی»، «لنین دعوت به قیام می‌کند»، «هنر قیام»، «فتح پایتخت»، «تسخیر کاخ زمستانی»، «قیام اکتبر» و «کنگره دیکتاتوری شورایی».
انقلاب‌ها از پدیده‌های مهم و قابل توجه جوامع انسانی‌اند. تاریخ بشر تاکنون شاهد انقلاب‌های بسیاری با ماهیت‌های متفاوت بوده است. انقلاب بلشویکی روسیه در آستانۀ قرن بیستم یکی از بزرگ‌ترین و جالب توجه‌ترین انقلاب‌ها در طول تاریخ است. آغاز قرن بیستم آغاز حکومت سرمایه‌داری و اعمال قدرت سرمایه‌داران محسوب می‌شد. اما تنها نزدیک به دو دهه بعد جمعیتی عظیم در روسیه تحت لوای ایدئولوژی مارکسیستی ـ لنینیستی و برای مخالفت با استثمار گرد هم آمدند و سلسلۀ رومانوف‌ها را به عنوان نماد استثمار و ستم سرنگون ساختند.
اهمیت عمده این کتاب به دلیل نویسنده آن یعنی لئون تروتسکی است. او از همکاران نزدیک لنین، رهبر انقلاب اکتبر بود و سازمان دهنده بسیاری از برنامه‌های ارتش سرخ انقلاب. او پس از پیروزی انقلاب به مقام وزارت خارجه اولین حکومت شوروی رسید. بنابراین نباید او را یک تاریخ نگار صرف به شمار آورد. وی با درک خود از اوضاع و تسلط کاملش بر مارکسیسم چنین تاریخی را نوشت که از مهم‌ترین منابع در شناخت انقلاب اکتبر به شمار می‌رود.
«تاریخ انقلاب روسیه» تنها یک اثر تاریخی نیست بلکه هر صفحه‌اش دریایی از تجربیات انقلاب روسیه برای شناخت انقلاب‌های دیگر تاریخ بشر است و همچنین نمونه‌ای از کاربرد نظریۀ مارکسیسم در آفرینش تاریخ و تاریخ‌نویسی به شمار می‌آید. از آن‌جا که هر واقعه‌ای نیازمند بستر مناسب برای وقوع است تروتسکی فصول نخستین کتاب را با تشریح زمینه‌های بروز انقلاب و طبقه‌بندی نیروهای اثرگذار در آن آغاز می‌کند. در فصل‌های بعدی به چگونگی شکل‌گیری گروه‌های مختلف و توصیف مراحل پیروزی می‌پردازد و پس از آن به چگونگی ایجاد شکاف و انقلاب میان نیروهای انقلابی اشاره می‌کند. در پایان نیز نظریه‌های مربوط به مفاهیمی چون سوسیالیسم، بوروکراسی و انقلاب را با ویژگی‌های انقلاب روسیه مقایسه می‌کند.
تروتسکی به خوبی دوره دیگری را که پس از انقلاب بویژه در دوره استالین بوجود آمد مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. او بدل به یکی از مبارزان اصلی علیه نظام استالینستی بدل شد و در همین راستا نیز بین الملل چهارم را تاسیس کرد و به همین دلیل نیز به سال ۱۹۴۰ در تبعیدگاه خود در مکزیک به دست عوامل رژیم استالین به قتل رسید.
چاپ اول نشر نیلوفر از این کتاب سال ۱۳۸۷ با شمارگان دو هزار و ۲۰۰ نسخه و بهای ۱۸۵۰۰ تومان منتشر شده بود. نخستین چاپ این کتاب را سال ۱۳۶۰ انتشاراتی به نام فانوسا در سه جلد منتشر کرده بود.
کتاب در اصل سه مجلد است که در یک جلد گردآوری شده. کتاب اول شامل ۲۳ فصل و سه ضمیمه است. «ویژگی‌های رشد روسیه»، «روسیه تزاری در جنگ»، «طبقه کارگر و دهقان‌ها»، «تزار و تزارینا»، «اندیشه انقلاب کاخی»، «جان کندن سلطنت»، «قیام فوریه را که رهبری کرد؟»، «معمای انقلاب فوریه»، «بلشویک‌ها و لنین»، «روزهای آوریل»، «تحول توده‌ها»، «کنگره شوراها و تظاهرات ماه ژوئن» و... از جمله فصول کتاب اول است.
کتاب دوم نیز ۱۴ فصل دارد که عناوین برخی از آنها به قرار زیر است: «روزهای ژوئیه؛ تدارک و آغاز»، «روزهای ژوئیه: اوج گیری و هزیمت»، «آیا بلشویک‌ها می‌توانستند در ماه ژوئیه قدرت را تصرف کنند؟»، «ماه افترای بزرگ»، «ضد انقلاب سر بلند می‌کند»، «کرنسکی و کورنیلوف: عناصر بناپارتیسم در انقلاب روسیه»، «کنفرانس دولتی در مسکو»، «توطئه کرنسکی»، «شورش کورنیلوف»، «بورژوازی با دموکراسی زورآزمایی می‌کند»، «توده‌ها در زیر حمله»، «موج خیزان»، «بلشویک‌ها و شوراها» و «آخرین ائتلاف».
کتاب سوم نیز ۱۰ فصل به ترتیب با این عناوین دارد: «دهقانان پیش از اکتبر»، «مساله ملیت‌ها»، «خروج از پیش – پارلمان و مبارزه برای کنگره شوراها»، «کمیته نظامی – انقلابی»، «لنین دعوت به قیام می‌کند»، «هنر قیام»، «فتح پایتخت»، «تسخیر کاخ زمستانی»، «قیام اکتبر» و «کنگره دیکتاتوری شورایی».
انقلاب‌ها از پدیده‌های مهم و قابل توجه جوامع انسانی‌اند. تاریخ بشر تاکنون شاهد انقلاب‌های بسیاری با ماهیت‌های متفاوت بوده است. انقلاب بلشویکی روسیه در آستانۀ قرن بیستم یکی از بزرگ‌ترین و جالب توجه‌ترین انقلاب‌ها در طول تاریخ است. آغاز قرن بیستم آغاز حکومت سرمایه‌داری و اعمال قدرت سرمایه‌داران محسوب می‌شد. اما تنها نزدیک به دو دهه بعد جمعیتی عظیم در روسیه تحت لوای ایدئولوژی مارکسیستی ـ لنینیستی و برای مخالفت با استثمار گرد هم آمدند و سلسلۀ رومانوف‌ها را به عنوان نماد استثمار و ستم سرنگون ساختند.
اهمیت عمده این کتاب به دلیل نویسنده آن یعنی لئون تروتسکی است. او از همکاران نزدیک لنین، رهبر انقلاب اکتبر بود و سازمان دهنده بسیاری از برنامه‌های ارتش سرخ انقلاب. او پس از پیروزی انقلاب به مقام وزارت خارجه اولین حکومت شوروی رسید. بنابراین نباید او را یک تاریخ نگار صرف به شمار آورد. وی با درک خود از اوضاع و تسلط کاملش بر مارکسیسم چنین تاریخی را نوشت که از مهم‌ترین منابع در شناخت انقلاب اکتبر به شمار می‌رود.
«تاریخ انقلاب روسیه» تنها یک اثر تاریخی نیست بلکه هر صفحه‌اش دریایی از تجربیات انقلاب روسیه برای شناخت انقلاب‌های دیگر تاریخ بشر است و همچنین نمونه‌ای از کاربرد نظریۀ مارکسیسم در آفرینش تاریخ و تاریخ‌نویسی به شمار می‌آید. از آن‌جا که هر واقعه‌ای نیازمند بستر مناسب برای وقوع است تروتسکی فصول نخستین کتاب را با تشریح زمینه‌های بروز انقلاب و طبقه‌بندی نیروهای اثرگذار در آن آغاز می‌کند. در فصل‌های بعدی به چگونگی شکل‌گیری گروه‌های مختلف و توصیف مراحل پیروزی می‌پردازد و پس از آن به چگونگی ایجاد شکاف و انقلاب میان نیروهای انقلابی اشاره می‌کند. در پایان نیز نظریه‌های مربوط به مفاهیمی چون سوسیالیسم، بوروکراسی و انقلاب را با ویژگی‌های انقلاب روسیه مقایسه می‌کند.
تروتسکی به خوبی دوره دیگری را که پس از انقلاب بویژه در دوره استالین بوجود آمد مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. او بدل به یکی از مبارزان اصلی علیه نظام استالینستی بدل شد و در همین راستا نیز بین الملل چهارم را تاسیس کرد و به همین دلیل نیز به سال ۱۹۴۰ در تبعیدگاه خود در مکزیک به دست عوامل رژیم استالین به قتل رسید.
نظر شما