به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، از ابتدای آذر‌ماه که به دستور ستاد ملی مقابله با کرونا بخش عمده مشاغل تعطیل شده‌اند و کتابفروشان نیز در این رسته قرار دارند، کرکره فروشگاه بخش زیادی از فعالان این حوزه پایین کشیده شده‌است. این موضوع تبعات زیادی برای بسیاری از کتابفروشیها ایجاد کرده که تبعات اقتصادی آن با توجه به وسع محدود اهالی نشر پررنگ‌تر است.
این‌روزها که اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران تلاش می‌کند، موافقت ستاد ملی مقابله با کرونا، برای توقف تعطیلی کتابفروشیها را بگیرد اما افرادی که همیشه مترصد فرصت بودند، بار دیگر به خیابان انقلاب پا گذاشته‌اند و جای کتابفروشی‌های خالی را پر کرده‌اند.
با نگاهی گذرا از میدان انقلاب تا خیابان دانشگاه و ابوریحان، بخش زیادی از دستفروشان کتاب بساط خود را گسترده‌اند و مشغول فروش کتاب‌های خود هستند، هرچند در میان آنها سایر دستفروشان هم فعالیت دارند اما در حالی‌که کرکره‌های پایین کشیده و فروشگاه‌های خالی کتاب خودنمایی می‌کنند این دستفروشان به راحتی و بدون هیچ مزاحمتی کتاب می‌فروشند.
این موضوع که با گلایه و انتقاد اهالی کتابفروش روبه‌رو شده‌است موجب شده، اتحادیه ناشران و کتابفروشان، دست به کار شود و در رایزنی با اتاق اصناف و ستاد ملی مقابله با کرونا به‌دنبال راهکاری برای برخورد با این دستفروشان باشد.
در این زمینه هومان حسنپور، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در گفت‌وگو با ایبنا با اشاره به پیگیری‌های اتحادیه برای جلوگیری از تعطیلی کتابفروشیها گفت: ما اقدامات مختلفی را در این مدت انجام دادیم که امیدواریم بالاخره به نتیجه برسیم و بتوانیم کتابفروشیها را باز کنیم، در مقابله با کرونا، شاهد الگوهای رفتاری در کشورهای مختلف هستیم که تقریبا مشابه هم است اما تقدم و تاخر دارد، به‌عنوان مثال، الگوی رفتاری که در فرانسه وجود دارد، هفته‌های بعد در کشورهای دیگر دیده می‌شود.
وی ادامه داد: یکی از مسائلی که تمام کشورهای توسعه‌یافته روی آن اصرار داشتند این بوده که تمام صنوف را تعطیل کردند اما کتابفروشی‌هایشان فعال بودند و دلیلش این بود که کتاب کالایی است که خریدار در منزل مطالعه می‌کند و خوانش آن به‌گونه‌ای است که حتی هنگام خواندن در منزل هم فاصله اجتماعی رعایت می‌شود.
حسنپور با بیان اینکه کشورهای توسعه‌یافته همه مشاغل مهم خود را که از نظر صنعتی موثر بودند تعطیل کرده‌اند اما کتابفروشیها را باز گذاشته‌اند، عنوان کرد: تا روز گذشته با وجود همه تلاش‌هایی که انجام دادیم هنوز نتوانستیم این موضوع را برای ستاد کرونا توجیه کنیم که کتابفروشان اگر باز باشند به خانه‌نشینی و قرنطینه بودن مردم کمک می‌کنند.
صف کشیدن دستفروش‌های کتاب، این‌روزها در حوالی میدان انقلاب، نوید بازگشت دوباره باندهای قاچاق کتاب است. حسنپور با اشاره به پدیده‌ای که به‌تازگی پررنگ‌تر از همیشه خود را نشان داده‌است، افزود: این‌روزها متاسفانه در حالی که تمام کتابفروشیها باید تعطیل باشند، دستفروشان کتاب روبه‌ٰوی کتابفروشیها صف بسته‌اند و تعداد زیادی از مردم با فاصله کوتاهی از یکدیگر دور آنها هستند و کتاب خریداری می‌کنند. در حالی‌که در کتابفروشی امکان رعایت فاصله اجتماعی وجود دارد و به ارگان رسمی و صنفی وابسته است و می‌تواند فقط دو نفر دو نفر افراد را به داخل کتابفروشی هدایت کند از کار منع شده‌است؛ در مقابل به افرادی که هیچ‌گونه قواعد صنفی ندارند و نظام بهداشتی را رعایت نمی‌کنند کاری ندارد و دستفروشان کتاب اکنون به راحتی مشغول کار هستند.
حسنپور با اشاره به بازدید میدانی هیات‌مدیره از محدوده میدان انقلاب و نقاط مختلف شهر، توضیح داد: در این بازدیدها شاهد بودیم که دستفروشان کتاب به راحتی هر جایی دوست دارند، بساط خود را پهن کرده‌اند و کتاب می‌فروشند و نکته اینجا است که آنها بساط خود را در نزدیکی یا کنار کتابفروشی‌های تعطیل پهن کرده‌اند و مردم به دور آنها جمع شده‌اند.
یک تناقض آشکار
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با بیان اینکه این‌روزها شاهد این پارادوکس در سطح شهر تهران هستیم، گفت: ما نمی‌دانیم چطور می‌توانیم این تناقض را حل کنیم، زیرا ضربه اصلی به کتابفروشیها وارد می‌شود؛ فروشگاهی که مقید و ملزم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی است اما در مقابل افرادی که هیچ تقیدی برای رعایت بهداشت و فاصله اجتماعی ندارند به راحتی کار می‌کنند.
وی در ادامه صحبت‌های خود تاکید کرد: در بازار کتاب، سه‌چهار دستفروش کتاب حرفه‌ای و قدیمی نداریم که برای صنف شناخته شده هستند و بقیه افرادی‌اند که در قالب دستفروش و سازماندهی شده مشغول کار هستند و توسط گروهی، کتاب‌های آنها تامین شده و هدایت می‌شوند.
حسنپور با بیان اینکه الان افراد به راحتی در راسته خیابان انقلاب به‌عنوان دستفروش کیف و کفش، کتاب می‌فروشند، گفت: اگر قرار به قرنطینه و اعمال محدودیت‌های کرونایی و ممنوعیت تجمع است پس چرا عده‌ای دیگر دستفروشی می‌کنند و کسی هم از فعالیت آنها جلوگیری نمی‌کند، اما فردی که سرمایه‌گذاری هنگفتی انجام داده و باید در پایان ماه چک‌ها و هزینه‌های خود را بپردازد باید تعطیل باشد و در مقابل فردی که سرمایه زیادی نگذاشته می‌تواند به راحتی فعالیت کند؟
وی یادآور شد: الان اگر کتابفروشی، پنج دقیقه کرکره مغازه خود را بالا بدهد با او برخورد می‌شود اما دستفروش‌ها که کارمند عده دیگری هستند کتاب‌های خود را بدون هیچ نظارتی می‌فروشند.
حسنپور درباره تبعات این موضوع برای کتابفروشان نیز توضیح داد: اگر قرار باشد اوضاع با این منوال پیش برود صنف نشر به‌خصوص کتابفروشان، بیشترین ضربه را خواهند خورد زیرا مجاری رسمی توزیع و فروش کتاب را بسته‌ایم و مجاری غیررسمی را باز گذاشته‌ایم. یعنی از یک‌سو تجمع سیستماتیک مردم در فروشگاه‌های رسمی را بسته و تجمع غیرسیستماتیک در مقابل دستفروشان را باز گذاشته‌ایم.
وی با طرح این سوال که وقتی با بساطگستران و دستفروش‌ها مقابله نمی‌کنیم آیا عامل شکستن آیین‌نامه و دستورالعمل‌های بهداشتی نیستیم، گفت: این موضوع در حالی رخ می‌دهد که این امکان وجود داشت که کتابفروشان را مقید کنیم براساس متراژ، بیشتر از دو یا سه نفر را برای خرید به کتابفروشی راه ندهند اما دستفروشی که هیچ قاعده‌ای ندارد را چطور می‌تواند مقید کرد. چطور است که برای آنها نمی‌توان اعمال قانون کرد اما با فروشگاه‌های رسمی و قانونی برخورد می‌شود.
حسنپور در پایان صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه ادامه این روند، صدمات زیادی به کتابفروشیها وارد می‌کند، یادآور شد: اکنون کتاب‌هایی که کتابفروشان باید می‌فروختند دستفروش‌ها به شکل غیرواقعی در دسترس مردم قرار می‌دهند؛ کتاب‌هایی که در بین آنها آثار غیرمجاز و کتاب‌های تکثیر غیرقانونی وجود دارد و همین آثار صنعت نشر کشور را فلج می‌کند. اگر قرار به برخورد است چرا با بساطگستران برخورد نمی‌شود و به‌نظرم این موضوع به‌دلیل سیاست دو‌گانه است. ما اعتراض اتحادیه را به اتاق اصناف تهران انتقال دادیم و گفتیم که اگر قرار به عدم برخورد است پس بگذارید کتابفروشیها باز باشند و فعالیت کنند.
در پایان باید گفت که کتابفروشی در کشور ما شغل حساسی است که در سال‌های اخیر، با در پیش گرفتن روش‌های جدید ارائه خدمات به مشتریان ازجمله ایجاد سایت و کانال فروش اینترنتی در فضای مجازی، سفارش تلفنی کتاب و تشکیل باشگاه مشتریان تلاش می‌کند به بقای خود ادامه دهد اما حضور افراد سودجو در کنار این صنف، حاشیه ناامنی برای دست‌اندرکاران این حوزه به وجود آورده که حیات آنها را به خطر انداخته است؛ حیاتی که کرونا نفس‌های آن را به شماره انداخته است و اگر راهکاری برای احیای آنها اندیشیده نشود در کوتاه‌مدت رو به زوال خواهند رفت.
سه‌شنبه ۴ آذر ۱۳۹۹ - ۱۲:۴۹
نظر شما