امروز ۱۵ آذرماه مصادف با سالروز شهادت خلبان شهید احمد کشوری و «روز هوانیروز» در سال ۱۳۵۹ است. به اين مناسبت، ايبنا مروری دارد بر مهمترين كتابهايی كه تاكنون درباره اين شهيد منتشر شده است.
کشوری همزمان با تحصیل علوم در نیروی هوایی، به معنویت نیز توجه خاص داشت و همواره با ترویج روحیه انقلابی و مجاهدت تلاش میکرد در جهت آرمانهای مذهبی خود گام بردارد. او در دوران قبل از انقلاب اسلامی بسیاری از شبها را با چاپ اعلامیههای امام خمینی(ره) به صبح رساند.
وی در طول مدت فعالیت خود در نیروی هوایی ارتش با توجه به جو خاص نیروی هوایی در آن زمان اقدامات بسیار زیادی با برخی از دوستان خود ازجمله شهید شیرودی در راستای اشاعه روحیه انقلابی و جهادی در بین کارکنان این نیرو داشت.
در دوران نخست وزیری بختیار وی با چند تن از دوستان خود طرح کودتایی را تنظیم کردند و آن را نزد آیتالله پسندیده، برادر امام(ره) برد اما این طرح هنوز به انجام نرسیده بود که انقلاب مردم در بهمن 1357 به پیروزی رسید. او پس از انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی خود را وقف جبهههای نبرد علیه رژیم بعثی و متجاوزان کرد و در بسیاری از عملیاتهای مهم شرکت جست.
در دوران باشکوه دفاع جانانه این ملت قهرمان با وجود همه کمکهای قدرتهای استکباری به رژیم بعث عراق، وی به کمک رزمندگان اسلام اعم از ارتش جان برکف، سپاه دلیر و بسیج قهرمان توانستند با سرافرازی از تمامیت ارضی کشور دفاع کنند و توانستند صفحه روشنی از عشق و وفاداری نیروهای مسلح به مردم و دین و امام خود برجای بگذارند.
شهید کشوری فرماندهى تیم آتش هوا نیروز دراستان ایلام را به عهده داشت و بارها در هواى ابرى و بارانى پرواز کرد و عاقبت در پانزدهم آذر ۱۳۵۹ در تنگه بنیا میمک ایلام هدف موشک هواپیماى دشمن قرار گرفت.
مهمترين كتابهايی كه تاكنون درباره سرگذشت خلبان شهيد احمد كشوری منتشر شده، عبارتند از:
«چای آخر»
موضوع اصلی کتاب «چای آخر»، زندگینامه و خاطرات شهید احمد کشوری است، وقتی همرزمان این قهرمان از رشادتهای وی در کردستان و جبهه میانی و شمالغرب در دفاع مقدس سخن میگویند، بهطور ضمنی نقش مهم و حیاتی دلاورمردان هوانیروز را در روزها و ماههای اول جنگ شرح میدهند. در اوایل جنگ که نیروی زمینی ارتش کمتوان بود و سپاه پاسداران و بسیج نیز در حال توسعه سازمانی بودند، این دلاوران بارها ستونهای دشمن را متلاشی کرده و سد راه دشمن شدند.
این کتاب را سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ۱۸۴ صفحه منتشر کرد. این کتاب از پنج فصل با عناوین کودکی و تحصیلات، هوانیروز و دوران دانشجویی، مبارزات سیاسی پیروزی انقلاب، ایلام و دفاع مقدس به همراه عکسهایی از او در انتهای کتاب تشکیلشده است.
مسعود آذرآب، نویسنده این کتاب، چند سال در چند استان جستجو کرد تا بتواند خاطراتی از شهید احمد کشوری را جمعآوری و این کتاب را تدوین کند. نویسنده بدون حاشیه رفتن و فضاسازیهای زائد، خاطرات را با قلمی روان و بدون استفاده از خیالپردازی، یافتههایش را نقل کرده است.
برای نمونه خاطرهای از این کتاب تقدیم میشود.
پاییز سال ۱۳۵۹، به همراه کشوری، مشهدی و سایر دوستان، در عملیاتی در منطقه چنگوله شرکت کردیم. مأموریت ما مقابله با یک تیپ از ارتش عراق بود که در آن منطقه مستقر شده بود و کسی هم جلودارش نبود. نیروهایش میمک را رد کرده بودند. ما اول صبح، قبل از طلوع خورشید، مسیرمان را انتخاب کردیم.
پس از مدتی پرواز به چنگوله رسیدیم و از پشت سر با سه فروند بالگرد کبرا به ستون عراقیها حمله کردیم. آنها اول فکر میکردند به اشتباه از طرف نیروهای خودشان هدف قرار گرفتهاند؛ اما به زودی فهمیدند که اشتباهی در کار نیست و این نیروهای ایرانی هستند که آنها را موشکباران میکنند. ما دوباره پس از بارگیری مهمات و تکمیل سوخت، این بار از سمت چپ به آنها یورش بدیم و هر بار از جناحی دیگر، با شکار ادوات، دشمن را زمینگیر کردیم و خسارات و تلفات زیادی به آنان وارد ساختیم. جالب اینکه بعد از پایان این عملیات رادیو عراق اعلام کرد که در منطقة چنگوله نیروهای ما (عراقیها) با هوشیاری به موقع، دوازده فروند بالگرد ایرانی را مورد هدف قرار دادند که تمامی آنها سرنگون شدهاند.
در صورتی که نیروهای خودشان در کمال غافلگیری و عجز، تاوان سختی را دادند. بچههای صدا و سیما که در این عملیات همراه ما بودند از تمام صحنههای رزم فیلمبرداری کردند. آنها با کشوری هم مصاحبه کردند و بارها تصاویر این عملیات و مصاحبه احمد از تلویزیون پخش شد. در آن مصاحبه کشوری همه بچهها را جمع کرد، چون اعتقاد داشت این موفقیت حاصل تلاش همه نیروها بوده است. به همین خاطر در جمع آنان با خبرنگاران صحبت کرد و بارزترین جملاتش این بود: «این موفقیت حاصل تلاش همه اعضای گروه اعم از فنی، سوخت رسان، خلبان و... بود. ما ظرف دو روز گذشته بیش از چهل تانک دشمن را کاملاً نابود کردیم، این تعداد آنهایی است که کاملاً نابود کردهایم، به جز تعدادی که نیمسوخته شدهاند و این شوخی نیست. (سرهنگ نخلبان، غلامرضا شهپرست، ص ۱۲۹)
«سیمرغ»
كتاب «سيمرغ» به كوشش حجت شاهمحمدی و امير معصومی، توسط نشر هفت وارد بازار شد. در اين كتاب 211 صفحهای، خاطراتی بكر و كمياب از لحظات درگيری و نبرد و شهادت شهيد شيرودی، شهيد كشوری، از زبان اين دو شهيد و تعدادی از همرزمانشان به چاپ رسيده است.
نويسندگان كتاب آن را به 9 فصل تقسيم كردهاند. فصل اول به زنگینامه اين دو شهيد اختصاص داده شده است و از فصل دوم با عنوان «بالهای باد» نقل خاطرات اين دو شهيد آغاز میشود و با «كبوتران اميد»، «شكار»، «حسن لبويی»، «زندگی دوباره»، «لحظههای پرالتهاب»، «دستهای خدا»، «پيشواز»، «درخت بلوط»، «بالهای مرگ» و «ديدار» ادامه میيابد.
در فصلهای آخر كتاب، صحنههای مربوط به شهادت اين دو شهيد از زبان همرزمان اين دو شهيد بازگو میشوند. خاطرات با لحنی صميمانه و روان روايت شدهاند و همين نكته باعث صميمت و ارتباط بيشتر خواننده با كتاب میشود. نكته ديگری كه در مورد كتاب میتوان گفت به بازه زمانی خاطرات باز میگردد كه از نا آرامیهای پس از انقلاب (زمانی كه شهيد شيرودی و شهيد كشوری اولين مأموريتهای خود در هوانيروز را انجام میدهند) آغاز میشود و تا لحظه شهادت ادامه پيدا میكند. با كمی موشكافی میتوان در لابهلای خاطرات اين دو شهيد و همرزمانشان از جو كردستان در اوايل انقلاب، حال و هوای جبهههای غرب و رشادتهای بزرگانی همچون شهيد صياد شيرازی، شهيد حميد سهيليان و... باخبر شد. كتاب همچنين اطلاعات خوبی از اصطلاحات نظامی و تجهيزات جنگی كار بردی در انواع هواپيماها و هلیكوپترهای نظامی به ما میدهد كه در متن و در پانويس مطالب تشريح شدهاند.
كتاب هيچگونه تصوير و ضميمهای ندارد و شايد عاری بودن چنين كتابی از هرگونه تصوير و ضميمه نقطه ضعفی برای آن به شمار برود. با روايت آخرين خاطره، آخرين صفحه كتاب نيز ورق میخورد. اما اين ضعف در دل متن تا حدودی جبران شده است. چون تصويرسازی خوبی در دل خاطرات انجام شده و با خواندن آنها به راحتی میتوان فضای جبهههای غرب و جنگ را مجسم كرد.
كتاب «سيمرغ» به كوشش حجت شاهمحمدی، امير معصومی، توسط نشر هفت در تهران منتشر شده است.
«خانهای کوچک با گردسوز روشن»
این کتاب مصور، مشتمل بر خاطراتی از زندگی «شهید احمد کشوری» است. این کتاب که مجلدی از مجموعه «ستارگان آن شب» است، با هدف آشنایی با شخصیت، اندیشهها، عقاید و آرمانهای خلبان شهید «احمد کشوری» و ارائه یک الگوی اخلاقی ملموس به مخاطب جوان تدوین شده است. کتاب، مشتمل بر بیش از چهل خاطره از شخصیت مذکور است که توسط خانواده، دوستان و همرزمان شهید حکایت شده و نشانگر شخصیت والا، متدین، شجاع، مبارز و میهندوست «کشوری» است. مشخصه کتاب، درج تصویرهای رنگی متعدد از شهید مذکور، همرزمان و خانوادهاش است.
عناوین برخی خاطرات مندرج در کتاب، عبارتند از: «لالایی برای آهو»، «برگ برنده»، «پرواز انفرادی»، «افسر مشکوک»، «ارتشبد کائنات»، «نجات بالگرد»، «دو افسر متفاوت»، «حاتم طایی هوانیروز»، «بال شکسته پرنده»، «پایان افسانه غزال»، «دلشوره نامعلوم و بازگشت آهو»
مجموعه «خانهای کوچک با گردسوزی روشن» چهارمین اثر مسعود آبآذری نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس بوده که بهاتفاق ابراهیم فلاح به چاپ رسیده است.
سرداران ایران 33 «ققنوس»
از میان همه بزرگان این سرزمین، مردان مردی وجود دارند که دشمنان این مرز و بوم را سرنگون کردهاند و چهرهشان در حافظه تاریخی ایرانیان نقش بسته است؛ از سیمای اسطورهای رستم و فریدون گرفته تا چهره دلیرانی چون آریوبرزن و سورنا، از شاه اسماعیل صفوی تا رئیسعلی دلواری، از چمران و متوسلیان تا کاظمی و صیاد شیرازی و... مجموعه «سرداران ایران» با این انگیزه نوشته شده تا به بایستگی بتوانیم بخش اندکی از زوایای پنهان چهره آنان را بنماییم و در پرتو درخشش نام و یادشان، زندگی امروز را روشنتر ببینیم و فردا و فرداها را همسنگ تاریخ میهن رقم زنیم.
کتاب «ققنوس» براساس زندگی شهید کشوری اثر زینب عطائی بوده و چاپ اول آن در سال 1394 توسط انتشارات امیرکبیر صورت پذیرفته و در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
نظر شما