به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست خبری نخستین جایزه «کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» یکشنبه (۱۷ اسفند ماه) در خانه کتاب و ادبیات ایران به صورت زنده از پلت فرم اسکای روم پخش شد. در این نشست ایوب دهقانکار مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران و موسی حقانی رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر حضور داشتند و در این باره سخن گفتند.

نخستین جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی با هدف ارتقای فرهنگ و حافظه تاریخی جامعه اسلامی ایران و حفظ استقلال و هویت فرهنگی، شناسایی و معرفی کتاب‌های برتر در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی (ریشه‌ها و پیامدها)، کمک به اعتلای سطح دانش تاریخی و فرهنگ مکتوب، مقابله با تحریف تاریخ انقلاب اسلامی، حمایت و تشویق مؤلفان و پدیدآورندگان متعهد و متخصص سراسر کشور در این حوزه با همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران و پژوهشکده تاریخ معاصر برگزار می‌شود.

دهقانکار در ابتدای نشست گفت: در سال 99 و از بدو تاسیس موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران (پس از ادغام) تفاهم‌نامه‌هایی را منعقد نکردیم که منجر به خروجی ملموس نشده باشد. صرف انعقاد تفاهم‌نامه ارزشمند است ولی این‌که از دل آن یک خروجی ملموس استخراج شود مهم‌تر است.

وی افزود: در هفته کتاب که آبان‌ماه برگزار شد با پژوهشکده تاریخ معاصر ایران جسله‌هایی را برگزار کردیم که منجر به انعقاد تفاهم‌نامه نخستین جایزه «کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» در آذرماه شد. با همکاری و مشارکت پژوهشکده و خانه کتاب هسته‌های علمی تشکیل شد و با تیمی از خبرگان تاریخ معاصر آیین‌نامه‌ای را تنظیم کردیم که پس از تدوین، آیین‌نامه وارد فاز عملیاتی شد.



مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران ادامه داد: به دلیل کمبود وقت قرار بود که مراسم 12 فروردین 1400 برگزار شود که با همت والای گروه توانستیم جشنواره را در سال 99 کلید بزنیم. جایزه‌ها و جشنواره‌ها در نوع خود دارای اعتبار علمی هستند اما در عین حال جایزه‌ای که بخواهد به طور ویژه به پژوهش‌های تاریخی بپردازد، نداشتیم زیرا پژوهش‌های ارزشمند بیشتر از این‌که پرسش‌ها را پاسخ دهند پرسش‌های جدید در آن مطرح می‌شود.

وی افزود: در جایزه کتاب سال امکان این‌که به تمام شاخه‌های گروه علوم انسانی پرداخته شود وجود ندارد و بیشتر در سطح کلان برگزار می‌شود اما کمتر شاهد این بودیم که در یک حوزه تخصصی جایزه و جشنواره‌ای برگزار شود. هفته گذشته جایزه نقد زرین را برگزار کردیم و این تخصص‌گرایی فرصتی را ایجاد می‌کند آثاری در حوزه‌‌های گوناگون به چاپ برسد که با جزئیات بیشتری به آن پرداخته شود.

دهقانکار به دو حوزه مشترک که تمام جشنواره‌ها به آن می‌پردازند اشاره کرد و گفت: برگزاری جشنواره‌ها دو حوزه مشترک را دربردارند، نخست این‌که کتاب‌هایی در حوزه تخصصی شناسایی و به مخاطبان معرفی می‌شود و دوم بحث حمایت از ناشر، مولف و پدیدآور مطرح است.

سپس حقانی گفت: تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی بعد از انقلاب شروع به کار کرد و این تاریخ‌نگاری سابقه 42 ساله دارد و نگاه تخصصی تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی به این 42 سال نیست و زمینه‌های آن را نیز مورد واکاوی قرار می‌دهد و عرصه 120 ساله را مدنظر قرار می‌دهد. بررسی آثار هم درباره انقلاب و زمینه‌های انقلاب کاری دشوار است و نگاه تخصصی ایجاب می‌کرد به‌طور ویژه به این مساله بپردازیم.

وی افزود: بین خانه کتاب و ادبیات ایران و پژوهشکده تاریخ معاصر در حوزه تاریخ‌نگای انقلاب اسلامی تفاهم‌نامه‌ای انعقاد شد و توانستیم در این زمینه گام برداریم و بتوانیم از پدیدآورندگانی که در این زمینه تخصصی فعالیت می‌کنند تقدیر کنیم. همایش دو بخش داشت، یک بخش آثار منتشرشده در بازه زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۷ (گام اول انقلاب) در جشنواره قابل بررسی و داوری بود و بخش دوم نیز آثاری را دربرمی‌گرفت که سال 1397 تا 1398 منتشر شده بود. داوری آثار مربوط به بازه زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۵ در قالب تشویقی ـ رقابتی و آثار مربوط به سال‌های ۱۳۹7 تا ۱۳۹8 در قالب ضوابط رقابتی صورت می‌گیرد. 



حقانی ادامه داد: 600 اثر مورد بررسی قرار گرفته است که در بخش گام اول انقلاب جوایزه رتبه‌بندی شده و به نفرات اول، دوم و سوم جوایز اهدا می‌شود و در بخش گام دوم انقلاب اثر برگزیده و شایسته تقدیر خواهیم داشت. آثار تألیف، ترجمه و تصحیح در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی (ریشه‌ها و پیامدها) در هفت بخش و شامل بخش‌های کلیات (دانشنامه‌های تخصصی، کتابشناسی توصیفی تحلیلی و روز شمار)، خاطرات، زندگی‌نامه و شرح‌حال‌نویسی، مستندنگاری (سفرنامه‌نویسی، یادداشت‌های روزانه و عکس نوشت)، تحقیقات و پژوهش‌های تاریخی، تاریخ شفاهی، اسناد و پژوهش‌های اسنادی، رمان تاریخی و کودک و نوجوان بوده است.

رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر ادامه داد: در داوری و بررسی آثار به آسیب‌هایی برخورد کردیم که به بعضی از آن‌ها توجه کمتری شده است و در بخش کودک و نوجوان لازم است تلاش بیشتری صورت گیرد. از اهداف جشنواره این است که توجه نویسندگان را به بخش‌هایی که باید در آن کار ویژه انجام شود جلب کنیم. همچنین مقابله با تحریف تاریخ‌نگاری بحثی است که از دوره مشروطه بوده و افرادی دست به قلم بردند و به نوشتن تاریخ با رویکرد سیاسی و جناحی پرداخته‌اند و اکنون آنچه از مشروطه و تاریخ‌نگاری آن دوره داریم ناتمام مانده است و نباید بگذاریم این اتفاق در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی رخ دهد.

وی افزود: یکی از اهداف جشنواره این است که به مقابله با جریان تحریف در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی کمک کند. همچنین به تقویت حافظه تاریخی جامعه کمک می‌کند. بسیاری از افرادی که مسائل فرهنگی ایران را دنبال می‌کنند بر این باورند حافظه تاریخی ما ضعیف شده است و نیاز به توجه جدی در موضوع تاریخ‌نگاری دارد و این جشنواره به حافظه تاریخی و هویت ملی کمک می‌کند زیرا تاریخ هویت و سند ملی کشور است و الا روایت ناقص و مخدوش از آن بیرون می‌آید و سند هویتی که ارائه می‌شود در آینده هر کشوری تاثیر می‌گذارد.

حقانی در پایان سخنانش به روز برگزاری نخستین جایزه «کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» اشاره کرد و گفت: شنبه 23 اسفند 99 برگزیده و شایسته تقدیر این جشنواره با توجه به ویروس کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی با تعداد محدودی برگزار خواهد شد.

دهقانکار در پایان نشست به برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب پرداخت و گفت: با ادغام موسسه هم‌افزایی خوبی بین موسسه‌ها صورت گرفت (معاونت اقتصاد و معاونت فرهنگی) و در این دوره شاهد برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در دوره کرونا و برگزاری طرح فصلی کتاب بودیم و در کمتر از یکماه از برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب طرح زمستانی کتاب را برگزار کردیم که با استقبال خوبی همراه بود. 
وی افزود: غذای جسم سیری‌پذیر است اما غذای روح که خرید کتاب است فقط ادعای اداری نیست و عدد و رقم دارد و نشان می‌دهد که طرح زمستانه بعد از نمایشگاه مجازی کتاب با استقبال مردم مواجه شده است. مردم ایران کتاب دوست هستند و این علاقه خود را در خرید مردم و آمارهای ارائه شده خود را نشان می‌‌دهد و نباید به سادگی از کنار این‌ها گذشت.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران ادامه داد: هیچ کسی منکر تاثیر کرونا بر صنعت نشر نیست و کسی نیست که منکر تاب‌آوری صنعت نشر در مقابل کرونا نباشد و کمتر از یکماه طرح فصلی برگزار شد و شاهد این خروجی هستیم که تاب‌آوری صنعت نشر را در تقابل کرونا نشان دهیم و حمایت بیشتری از کل کتابفروشی‌ها که در طرح زمستانی شرکت کردند داشته باشیم. در این دوره از طرح زمستانه کتاب 99 با مشارکت و استقبال 937 کتابفروشی فعال از 31 استان کشور به پایان رسید.

دهقانکار با اشاره به میزان مشارکت کتابفروشی‌ها در طرح زمستانه کتاب 99 به آمار و ارقام نیز پرداخت و گفت: در این دوره از کل کتابفروشی‌های متقاضی طرح، 714 کتابفروشی در مراکز استان‌ و  223 کتابفروشی در شهرستان‌ها با یارانه 25 درصدی کتاب‌ها را عرضه کردند.  همچنین استان تهران با 147 کتابفروشی، خراسان رضوی با 111 کتابفروشی، اصفهان با 98 کتابفروشی، قم با 78 کتابفروشی، آذربایجان شرقی با 58 کتابفروشی و کردستان با 52 کتابفروشی بیشترین مشارکت کتابفروشی‌ها را در این دوره از طرح به خود اختصاص دادند.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران به میزان خرید کتاب در طرح‌های پاییزه کتاب و زمستانه کتاب 99 اشاره کرد و گفت: 458 هزار و 833 نسخه کتاب به مبلغ 198میلیارد و 137 میلیون و 591 هزار و 730 ریال در پاییزه کتاب 99 فروخته شد اما در زمستانه کتاب 99 این آمار به 440هزار و 276 نسخه کتاب به مبلغ 214میلیارد و 3میلیون و 199هزار و 674 ریال رسیده است. همچنین 128 کتابفروشی استان تهران در پاییزه کتاب 99 توانستند ۷۰هزار و ۵۴۸ نسخه کتاب بفروشند اما در زمستانه کتاب، 147 کتابفروشی این استان توانستند با فروش 37 میلیارد و 850 میلیون و 665 هزار و 858 ریالی سهم 18 درصدی از کل فروش را به خود اختصاص دهند.