فرانکوپن می‌گوید: «هنگامی که استقبال خوانندگان از «راه‌های ابریشم» را دیدم شگفت‌زده شدم. بیش از یک میلیون نسخه از آن در جهان به فروش رفت، هشت ماه در صدر فهرست ده اثر برتر ساندی تایمز بود، و در بریتانیا و چین و هند و کشورهای خلیج فارس پرفروش‌ترین کتاب شد. نشان داد خیلی‌ها مایل‌اند جهان را بهتر بشناسند و از مردمان و فرهنگ‌ها و مناطقی که گذشته‌ی پررونقی داشته‌‌اند بیشتر بدانند. معلوم شد خیلی‌ها علاقه‌مندند تاریخی را بخوانند که کانون توجه را از قصه‌ی آشنای همیشگی، که روایت برتری اروپا و غرب است، به آسیا و شرق منتقل می‌کند و به شناخت روابط درهم‌تنیده‌ی مردمان و فرهنگ‌ها و قاره‌ها؛ چگونگی گسترش دین‌ها و زبان‌ها در گذشته، چگونگی انتقال سلیقه‌های خوراکی و پوشاکی و هنری و رقابت و وام‌گیری آنها از هم کمک کند. «راه‌های ابریشم» اهمیت محوری تسلط بر منابع و تجارت خارجی را نشان می‌دهد و از این رو بسترها و انگیزه‌های لشکرکشی‌ها در خشکی و دریا را، که امپراتوری‌ها از آن برخاستند، توضیح می‌دهد و اجازه می‌دهد که ما گذشته را نه مجموعه‌ای از دوره‌ها و منطقه‌های مجزا و متمایز بلکه زنجیره‌ای ببینیم که جهان را هزاران سال همچون بخشی از تاریخ بزرگ‌تر و فراگیرتری همبسته کرده است.»
فرانکوپن در بخش دیگری از کتاب می‌گوید: «از سال 2015 جهان دستخوش دگرگونی‌های بزرگی شده است. آن زمان نوشتم زندگی برای غرب روزبه‌روز دشوارتر و چالشی‌تر می‌شود. دست‌کم این حقیقتی است که در پی رای برگزیت و تردیدهی پیرامون آینده اتحادیه اروپا خود را به رخ می‌کشد. آمریکا نیز پس از انتخاب دونالد ترامپ تغییر مسیر داده و پیگیری و ارزیابی این مسیر جدیدش گیج‌کننده شده است. مشکل صرفا توئیت‌های رئیس‌جمهور نیست که گاهی مایه تفریح تحلیلگران می‌شود؛ مشکل‌تر حل این معماست که آیا کاخ سفید می‌خواهد از امور بین‌المللی عقب‌نشینی کند یا فقط می‌خواهد شکل آن را عوض کند.
کتاب «راه‌های ابریشم نو»، پنج فصل اصلی با عناوین «راه‌های شرق»، «راه‌های قلب جهان»، «راه‌های پکن»، «راه‌های رقابت» و «راه‌های آینده» دارد. راه‌های ابریشم اصطلاحی است برای توصیف چگونگی روابط درهم تنیده مردمان و فرهنگ‌ها و قاره‌ها و به این ترتیب به ما کمک می‌کند از چگونگی گسترش دین‌ها و زبان‌ها در گذشته شناخت بهتری پیدا کنیم یا دریابیم که سلیقه‌های خوراکی و پوشاکی و هنری چگونه منتقل می‌شدند و با هم رقابت می‌کردند و از یکدیگر وام می‌گرفتند و از این رو بسترها و انگیزه‌های لشکرکشی‌ها در خشکی و دریا را که امپراتوری‌ها از آن برخاستند، توضیح می‌دهد. راه‌های ابریشم نشان می‌دهد که فناوری‌های نوین چگونه در هزاران کیلومتر دورتر پدید می‌آمدند و خشونت و بیماری چرا اغلب از الگوهای ویرانگری یکسانی پیروی می‌کردند. راه‌های ابریشم اجازه می‌دهد که ما گذشته را نه مجموعه‌ای از دوره‌ها و منطقه‌های مجزا و متمایر بلکه زنجیره‌ای ببینیم که جهان را هزاران سال همچون بخشی از تاریخ بزرگ‌تر و فراگیرتری همبسته کرده است.
نویسنده این کتاب، مورخی مستقر در دانشگاه آکسفورد است. او پژوهشگر ارشد کالج ووسترِ دانشگاه آکسفورد و مدیر مرکز مطالعات بیزانس در این‌دانشگاه است. او کتاب «جنگ صلیبی اول: فراخوان از شرق» را نوشته که یکی از تک‌نگاری‌های وزین درباره بیزانس، اسلام و غرب در قرن‌های یازدهم و دوازدهم است. کتاب «راه‌های ابریشم» هم یکی از آثار معروف اوست که دنباله آن را با عنوان «راه‌های ابریشم نو» در سال 2019 منتشر کرد. ترجمه آلکسیاد هم از دیگر آثار این‌محقق و پژوهشگر است.
در مقطع پایانی قرن نوزدهم، فردیناند فون ریشتهوفن جغرافی‌دان آلمانی، برای توصیف شبکه دادوستد چین در عصر خاندان‌ِ هان با بقیه جهان اصطلاحی ساخت و نامش را «راه‌های ابریشم» گذاشت که این‌اصطلاح به مذاق همه، از اهل علم گرفته تا مردم عادی، خوش آمد. کتاب «راه‌های ابریشم»ی که پیتر فرانکوپن نوشت، با ترجمه حسن افشار، شهریورماه سال ۹۹ چاپ شد و «راه‌های ابریشم نو» نیز به‌تازگی منتشر شده است. انتشار ترجمه «جنگ صلیبی اول» هم بناست در سال ۱۴۰۰ انجام شود.
«راه‌های ابریشم» اهمیت محوری تسلط بر منابع و تجارت خارجی را از گذشته تا امروز نشان می‌داد. اما «راه‌های ابریشم نو» درباره آینده است. فرانکوپن می‌گوید «سال 2015 نوشتم راه‌های ابریشم زنده می‌شوند. این‌روند همچنان ادامه یافته است. بد نیست ببینیم دقیقا چگونه و چرا زندگی همه ما را تحت تاثیر قرار خواهد داد.» او در مقدمه خود در «راه‌های ابریشم نو» به این‌نکته اشاره کرده که آگاهی هشداردهنده از این‌که جهان تازه‌ای در هم‌تنیده می‌شود، به برنامه‌ریزی برای آینده کمک کرده است؛ آینده‌ای که دگرگونی الگوهای قدرت اقتصادی و سیاسی را شتاب می‌بخشد و روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند. الگوی عمده هم بین آنها، ابتکار یک‌کمربند و یک‌جاده است که حکم امضای مخصوص شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین، در اقتصاد و سیاست خارجی را پیدا کرده است.
در بخشی از این کتاب آمده است: «کسانی از این هم فراتر می‌روند. سناتور مارک وارنر، عضو کمیته اطلاعات مجلس سنا، می‌گوید «خیلی از آمریکایی‌ها نمی‌دانند در چین چه خبر است و شرکت‌های فناوری آنها چقدر پیشرفت کرده‌اند.» این که شرکت‌های فناوری پیشرفته چینی‌ها قدرت رقابت جهانی پیدا کرده‌اند خبر خوبی نیست اما - وارنر می‌افزاید - این که شرکت‌های آمریکایی «تن به ذلت داده‌اند تا بتوانند وارد بازار چین شوند» واقعا غیرقابل بخشش است: آنها مرتکب گناهی شده‌اند که کم از «خودفروشی» نیست. بعد کاشف به عمل آمد که یکی از این شرکت‌ها فیس‌بوک است که دست‌کم با چهار شرکت الکترونیکی بزرگ چین قرار تبادل داده‌ها گذاشته است - و هر چهار شرکت رابطه نزدیکی با دولت چین دارند.
این که در جلسات استماع جنجالی واشینگتون هیچ اشاره‌ای به این نکته نشد نشان می‌دهد که این شرکت‌ها برای استفاده از فرصت‌ها دست به هر کاری می‌زنند -چنان‌که در بیانیه شدیداللحن دو حزبیِ کمیته انرژی و بازرگانی مجلس نمایندگان آمریکا آمد. این بیانیه پیش از آن منتشر شده بود که معلوم شد فیس‌بوک با چهار شرکت چینی هوآوِی، لِنُوو، اُپو، و تی‌سی‌ال قرار گذاشته که داده‌های کاربرانش را با آنها به اشتراک بگذارد، حال آن که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا هر چهار شرکت را تهدید برای امنیت ملی آمریکا اعلام کرده بودند.»
در پایان کتاب و در بخش «راه‌های آینده» می‌خوانیم: «به چشم آمریکا «راه‌های ابریشم» از بن مضر است و چین و روسیه و ایران سه کشور بزرگ و مهم جهان برای آمریکا و ثبات جهانی خطرناک‌اند. دو کشور دیگر ترکیه و پاکستان غده‌های سرطانی‌اند که تنها چاره‌شان جراحی است و تجربه‌های سوریه و عراق و افغانستان درس‌هایی سودمندند که نشانمی‌دهند مداخله‌ها اغلب به نتیجه دلخواه نمی‌رسند. یکی از چالش‌خای تاریخ‌نگاران، یا صرفا ناظران وقایع معاصر، دیدن تصویر بزرگ است. آگاهی از چگونگی روابط در جهان و ارزیابی چگونگی اتصال نقطه‌ها به یکدیگر کمک می‌کند که نه تنها فهم بهتری از آنچه در اطرافمان می‌گذرد پیدا کنیم بلکه دیدگاه بهتری برای پایش دقیق‌تر رویدادها نیز به دست آوریم.»
کتاب «راه‌های ابریشم نو؛ اکنون و آینده جهان» نوشته پیتر فرانکوپن با ترجمه حسن افشار در 208 صفحه، شمارگان هزار و 600 نسخه و قیمت 65 هزار تومان از سوی نشر مرکز منتشر شد.
نظر شما