به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست آنلاین «صنعت چاپ، توانمندی‌های بومی و خوداتکایی» از سلسله نشست‌های هفتمين نكوداشت هفته علوم و فناوري چاپ ايران(شنبه 13 شهریورماه) با حضور جمعی از کارشناسان و فعالان حوزه چاپ و نشر برگزار شد.
 
از پژوهشگران و محققان حوزه چاپ تقدیر شود
محمد بیطرفان، رئیس انجمن علمی و فناوری چاپ، درباره لزوم ورود فعالان حوزه چاپ به بحث بومی‌سازی،‌ گفت: ورود محققان به بحث بومی‌سازی ماشین‌آلات صنعت چاپ، کمی دور از واقعیت و تحقق است و چندان هم صرفه اقتصادی ندارد؛ اما در بخش تامین مواد اولیه و اصلاح فرآیندها، همچنین قطعه‌سازی و نوآوری در تولید امکان تحقق دارد. 
 
وی ادامه داد: از سوی دیگر ضروری است، ارتباط بلندمدت و سیستماتیک بین صنعت چاپ و دانشگاه‌ شکل بگیرد،‌ با توجه به ناآشنایی جامعه علمی کشور با این صنعت، ابتدا باید ارتباط به شکل موثر برقرار شود.
 
بیطرفان با بیان اینکه جامعه دانشگاهی کشور باید بداند که صنعت چاپ، سومین فناوری هایتک دنیا است، تاکید کرد: ورود به بحث بومی‌سازی از نیازهای مبرم و از موضوعات کلیدی است که می‌تواند کشور را به مرزهای دانش امروز نزدیک کند. امیدواریم دانشگاه‌ها و جامعه علمی کشور این موضوع را در دستور کار خود قرار دهند.
 
وی یادآور شد: جامعه دانشگاهی در مقاطع ارشد و دکترا با توجه به اشباع در بسیاری از حوزه‌ها، می‌توانند برای صنعت چاپ امتیازات ویژه در نظر بگیرد زیرا زمینه‌های بکری در این حوزه وجود دارد.
 
بیطرفان با بیان اینکه انجمن علمی فناوری چاپ از سال‌های گذشته برنامه‌هایی برای بومی‌سازی صنعت چاپ تدوین کرده است، گفت: تاکنون موفق شده‌ایم دانشگاه‌های طراز اول کشور را به این صنعت متصل کنیم و بحث ایجاد رشته مهندسی پلیمر در مقطع کارشناسی‌ارشد با گرایش چاپ در نظام آموزش عالی ازجمله این اقدامات است؛ امیدواریم در عمل هم محقق شود.
 
وی افزود: متولی صنعت چاپ، تاکنون نسبت به اختصاص بودجه پژوهشی به حوزه چاپ اقدام عملی و جدی نکرده است؛ اما امیدواریم با استقرار دولت سیزدهم بودجه پژوهشی در حوزه چاپ اتفاق بیفتد.
 
به گفتاه بیطرفان، برای فرهنگ‌سازی، تشویق و ترویج استادان و پژوهشگران صنعت چاپ لازم است در نحوه برگزاری جشنواره صنعت چاپ بازنگری جدی داشته باشیم و در کنار تجلیل از پیشکسوتان و کارآٰفرینان باید استادان، پژوهشگران و شرکت‌های دانش‌بنیان را نیز تشویق کنیم.


 
می‌توان به بحث بومی‌سازی ورود کرد
در بخش دیگر این مراسم، مهرداد بیات، پژوهشگر حوزه چاپ و عضو هیات‌مدیره «انجمن علم وی فناوری چاپ ایران» نیز با بیان اینکه 85 درصد ماشین‌های چاپ از کشورهای دیگر به ایران می‌آید، گفت: زمانی کاتبان، روی پوست گاو یا پوست دیگر حیوانات کتاب‌ می‌نوشتند، اما امروز تکنولوژی چاپ پیشرفته کرده است و این جریان ارامه دارد. 
 
وی افزود: سال 2001 با ورود ماشین‌های جدید، همه گفتن گران است یا از دشواری تنظیم آن‌‌ها گفتند؛ اما به مرور فعالان صنعت چاپ، با فناوری‌ها و تکنولوژی‌های جدید آّشنا شد.

بیات با بیان اینکه اصلاح فرآیند در صنعت چاپ یک ضرورت است، گفت: صنعت چاپ، ظرافت‌های زیادی دارد و برای به‌روز شدن ضروری است، کشورهای مختلف ازجمله ایران، بکوشند، به این فناوری دست پیدا کنند؛ به‌عبارت دیگر، فقط به‌دنبال کپی کردن نباشند، می‌توانیم به این حوزه‌ها برای بومی‌سازی وارد شویم و موفق باشیم.
 
لزوم توجه به مزیت رقابتی در کنار بومی‌سازی
حمید فریور، کارشناس حوزه چاپ، با بیان اینکه در دنیای امروز، معانی خود‌اکتفایی، توانمندی بومی و خودکفایی دچار تحول شده است، گفت: باید مطابق با تحولات معنایی، به این موضوعات بپردازیم و فقط یک روی سکه را نبینیم.
 
وی افزود: اگر بخواهیم فضای فعلی کشور را در نظر بگیریم می‌بینیم که تحریم هستیم و ارتباط‌مان با دنیا محدود است و حتی ممکن است هر روز محدود‌تر شود؛ اما در فضایی که بتوانیم مثل بقیه کشورها، ارتباطاتی داشته باشیم و عادی زندگی کنیم، تنها موضوع مهم در بومی‌سازی مزیت رقابتی است.
 
فریور با توضیح درباره این موضوع، عنوان کرد: برای تولید ماشین یا سایر کالاها تنها محوری که اهمیت دارد مزیت رقابتی است در غیر این صورت ممکن است هزینه کنیم ولی سودی نبریم، ضرر کنیم و حتی فرصت‌هایی را هم از دست بدهیم.
 
وی با ارائه تعریفی از مزیت رقابتی، عنوان کرد: مزیت رقابتی یعنی قرار نیست همه کشورها هواپیما و موبایل بسازند، بلکه کشوری که بهترین و ارزان‌ترین وسیله را بسازد می‌تواند به همه کشورها صادرات داشته باشد.  قبول ندارم، در صنعت چاپ، موفقیت یعنی ماشین بسازیم.
 
وی تاکید کرد: در بحث نرم‌افزارها، گاهی پیش می‌آید که مجبوریم نرم‌افزار را براساس خواستمان تغییر دهیم که رویکردی استاندارد است و بسیاری از شرکت‌ها، براساس نیاز شرکت و کشور، برخی بخش‌های یک ساختار را تغییر می‌دهند.
 
به گفته فریور، در موضوع قطعه‌سازی نیز خیلی از قطعات به‌خصوص در چاپ افست داخل کشور تولید می‌‌شود؛ اما یادمان نرود که هر چیزی بهایی دارد و باید در این زمینه، آگاهانه عمل کنیم.
 
وی با اشاره به برخی مزیت‌های ایران در حوزه صنعت چاپ توضیح داد: در ایران، مزیت‌هایی مانند کارگز ارزان، حامل‌های انرژی و برق ارزان وجود دارد. 

فریور در پایان صحبت‌های خود با انتقاد از برخی نکته‌ها در بخش بومی‌سازی و بحث صادرات، گفت: از یک سو می‌گویند راه توسعه صنعت چاپ از صادرات می‌گذرد، در حالی‌که بدون استفاده از مرکب‌های مرغوب نمی‌توانیم در بخش صادرات قوی باشیم زیرا بدون مواد اولیه مرغوب، ورود به بحث صادرات انجام شدنی نیست.