به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آخرین نشست هفتمين نكوداشت علوم و فناوري چاپ ايران با عنوان «دانش، فناوری و نوآوری، ‌آینده صنعت چاپ در سده پانزدهم» عصر روز گذشته (سه‌شنبه 15 شهریور) با حضور جمعی از کارشناسان و دست‌اندرکاران صنعت چاپ از سراسر کشور به صورت آنلاین برگزار شد.
 
صنعت چاپ در آستانه تحولات تکنولوژیک
در این نشست، محمد بیطرفان رئیس «انجمن علمی فناوری چاپ ایران» به طرح تعریفی از شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت و عنوان کرد: این شرکت‌ها با رویکرد جدید در حوزه کسب و کار‌های جدید حرکت می‌کنند و نوآوری مشخصه بارز آن‌ها است، از سوی دیگر حضور متخصصان، استادان و پژوهشگران دانشگاهی از الزامات آن است.
 
وی افزود: بحث استارت‌آپ‌ها یا کسب و کارهای نوپا نیز موضوع مهم دیگری است که در صنعت چاپ باید به آن دقت کنیم، استارت‌آپ‌ معمولا به کسب و کاری گفته می‌شود که جدید است و در نتیجه کارآفرینی ایجاد شده باشد.
 
بیطرفان با بیان اینکه استارت‌آپ‌ها معمولا رشد سریعی دارند و در جهت تولید راه‌حلی نوآورانه با هدف رفع نیاز در بازار شکل می‌گیرند، گفت: این شرکت‌ها معمولا بسیار ریسک‌پذیر هستند، به صورت تیمی کار می‌کنند و ترجیحا از فناوری اطلاعات نیز استفاده می‌کنند.
 
وی در ادامه با بیان اینکه صنعت چاپ امروز صنعتی مبتنی بر دانش، فناوری، نوآوری و خلاقیت است، تاکید کرد: ما در آستانه تحولات تکنولوژیک بزرگی در صنعت چاپ هستیم، به طوری که سیستم افست و فرایندهای سنتی و مکانیکی در حال منسوخ شدن است و چاپ دیجیتال و چاپگرهای سه‌بعدی در حال ایجاد انقلاب صنعتی جدید هستند.
 
وی یادآور شد: معنتقدم که آینده صنعت چاپ متعلق به شرکت‌های دانش‌بنیان،‌استارت‌آپ‌ها و واحدهای صنعتی‌ای است که خود را روزآمد کرده باشند و با تغییر تکنولوژی همراه شده باشند.
 
بیطرفان با بیان اینکه این همراهی صرفا با نصب یک ماشین مدرن و به‌روز محقق نمی‌شود، گفت: ما نیاز داریم در سیستم کسب و کار، اقتصاد، فعالیت‌های صنفی و سیستم مدیریتی همچنین در ابعاد مختلف مدیریت منابع انسانی، مدیریت مالی و ... به دنبال تغییر باشیم.
 
وی همچنین به آغاز فعالیت‌های دولت سیزدهم اشاره کرد و افزود: رئیس جمهور در سخنان خود به تغییر رویکرد اقتصاد سنتی به دانش‌بنیان تاکید دارد و در برنامه‌های محوری دولت به این حوزه اشاره‌هایی داشت که به دنبال تحول جدی در بخش اقتصاد هستند،‌ اقتصادی که مبتنی بر دانش خواهد بود.
 
بیطرفان همچنین درباره تاکیدات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این حوزه نیز توضیح داد: وزیر ارشاد در سخنان خود بر لزوم حمایت از ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف فرهنگ از جمله چاپ تاکید کرده و حمایت از ایجاد این شرکت‌ها را از برنامه‌های جدی خود عنوان کرده است.
 
وی با بیان اینکه امروز در دنیا شاهد تحولات جدی هستیم و قطعا دوران پساکرونا، ‌دورانی بسیار متفاوت‌تر از شرایط امروز و روزهای گذشته ما است، گفت: ما در آستانه پیچ تاریخی قرار داریم که آینده سده 15 هجری شمسی و دهه‌های آتی سال‌های میلادی با تغییراژت تکنولوژی جدی‌تری روبرو خواهیم بود.
به گفته وی،‌ ما در بخش بومی‌سازی صنعت چاپ نقاط ضعف وجود دارد زیرا از پژوهشگران بهره‌ای نبردیم و ارتباط دانش و صنعت دردهه‌های گذشته روزآمد نبوده، قوانین نیز به روز نبوده‌اند همچنین متولی این صنعت نیز خود را با تغییر و تحولات تکنولوژیکی همراه نکردند.
 
بیطرفان در پایان صحبت‌های خود با طرح این موضوع که ما در انجمن علمی فناوری چاپ آمادگی داریم با همکاری و مشارکت سایر تشکل‌های صنعت چاپ در کشور بتوانیم به بحث فناوری، حمایت از تشکل و شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کنیم، تاکید کرد: در این زمینه پیشنهاد راه‌اندازی كارگروه چاپ سه بعدی و فناوری‌های نوين در اتحاديه‌های صنعت چاپ كشور برای پاسخگويی و همراهی با تغييرات تكنولوژيك و شرايط روز را مطرح می‌کنیم که امیدواریم جدی گرفته شود.

لزوم تعامل دولت و صنف چاپ
در ادامه این نشست علی مغانی، رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران خراسان رضوی در سخنانی با بیان اینکه سازمان توسعه تجارت برای ثبت سفارش و عقد قرارداد شرکت‌های ایرانی با شرکت‌های خارجی می‌تواند کمک کند، گفت: همه واحدهای تولیدی توان مالی ندارند که با سایر کشورها قرارداد ببندند و در این زمینه دولت می‌تواند در قابل این صادرات به واحد تولیدی کمک کند که به حیات خود ادامه دهد.
 
وی افزود: باید شرایط صادرات را برای فعالان صنعت چاپ تسهیل کنیم و موانع را از پیش پای صادرکنندگان برداریم وگرنه کشورهای دیگر مثل ترکیه کار را از ایران می‌گیرند،‌ بسیاری از کشورها از جمله ترکمنستان بر روی حدود 60 تا 70 درصد از کالایی که از ایارن می‌برند مالیات مي‌گیرند و گاهی این موضوع برای تجار آن‌جا به صرفه نیست.
 
مغانی با اشاره به مشتریان بین‌المللی چاپخانه‌داران خراسان رضوی توضیح داد: ما از کشور عراق مشتری‌ای داریم که با وجود مشکلاتی مثل قطعی برق، نوسانات نرخ ارز و مشکلات گمرکی تلاش می‌کنیم سفارش‌های آن‌ها را آماده کنیم، زیرا این سفارش‌دهنده قبلا با ترکیه کار می‌کرد اما الان به ایران آمده است.
 
وی تاکید کرد: شرایط باید برای جذب سفارش‌های خارجی تسهیل شود و به واحدهای تولیدی برای صادرات کمک شود، در دوره کرونا بیشتر واحدهای چاپی نیمه‌تعطیل هستند و با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
 
مغانی با بیان اینکه دولت به جای پرداخت وام کرونا که دریافت آن کار سختی است، تسهیلات دیگری در نظر بگیرد، یادآور شد: بهتر است به جای این وام‌ها که معمولا شرایط سختی دارد مالیات و بیمه سهم کارفرما از چاپخانه‌داران دریافت نشود تا حداقل شرایط کار برای آن‌ها آسان‌تر شود.
 
وی همچنین افزود: دولت باید در یک تعامل دوسویه با واحدهای چاپی از نظرات و دیدگاه‌‌های آن‌ها در برنامه‌ریزی‌های خود استفاده کند، انتظار ما از دولت مردمی سیزدهم این است که شرایط کار را در کشور تسهیل کند تا مردم به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید راغب شوند.
 
آينده صنعت چاپ درخشان است
مجید محبی، رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران آذربایجان غربی دیگر سخنران این نشست بود که با اشاره به آینده روشن و درخشان پیش روی صنعت چاپ، عنوان کرد: صنعت چاپ 20 سال آینده اصلا شکل امروز نیست،‌ ما در آینده شاهد رشد چشمگیر چاپ دجیتیال،‌ چاپ سه‌بعدی، جوهرهای رسانا و فوتون‌ها هستیم.
 
وی ادامه داد: چاپ فوتون یک تکنیک نامرئی است که برای جلوگیری از تقلب جعبه و جعل اسناد به کار برده می‌شود، جوهرهای رسانا نیز برای همه کارها کاربرد پیدا می‌کنند و حضور آن‌ها در صنعت چاپ حتی ارتباطات را هم تغییر می‌دهد.
 
محبی با بیان اینکه چاپ سه بعدی دنیا و صنایع را تغییر می‌دهد، گفت: پیش‌بینی‌ها این است که 30 سال دیگر هر کسی ماشین خاصی برای خود طراحی می‌کند،‌ از طریق چاپ سه بعدی محقق می‌شود و می‌تواند سوار آن شود و نمونه خانه‌های 72 متری که در مدت 48 ساعت ساخته می‌شوند نیز از جمله این فناوری‌ها است.
 
وی یادآور شد: چاپ سه بعدی در کشور ترکیه رشد زیادی داشته است و الان اکثر پروتزهای دهان و دندان از طریق چاپ سه بعدی تولید می‌شود، در حالی که ما از این قافله عقب مانده‌ایم و هنوز به دنبال چاپ کاغذ و افست هستیم در حالی که این شیوه‌های چاپی از رده خارج شده‌اند و باید اندیشه خود را فراتر پیش ببریم.
 
محبی همچنین با تاکید بر لزوم نقش آموزش در توسعه صنعت چاپ در آینده، افزود: بنظرم برای آموزش باید سازمان چاپ و انتشارات مستقل و خصوصی تاسیس شود، سازمانی که به دنبال ایجاد تکنولوژی و تحقیق در این حوزه باشد، در این زمینه همه اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنفی با کمک دو وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی و صمت می‌توانند پیشقدم شوند.
 
وی با بیان ایتنکه برای توسعه صادرات و ورادات تکنولوژیة سرمایه‌گذاری‌ها هدایت شوند، گفت: بهتر است دولت‌ها اجازه دهند نهادهای دولتی این سازمان تشکیل شود چون به نفع کشور خواهد بود،‌ زیرا فناوری‌های نوین همه دنیا را تسخیر کرده است و بهتر است ما هم به جای اینکه مصرف‌کننده تولیدات سایر کشورها باشیم خودمان به این عرصه‌ها وارد شویم.
 
عدم استفاده از تکنولوژی روز به ضرر چاپخانه‌ها است
در ادامه نیز عیسی خضریان، رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران همدان با اشاره به چاپ سه بعدی، گفت: این شیوه یک ساختار چاپی دارد اما به صورت کلی دستگاه تولید محصولات صنعتی است که از پنج سال پیش رشد پیدا کرده و در همه محصولات صنعتی و خوراکی حضور دارد.
 
وی ادامه داد: اگر صنعت چاپ هشیار باشد و در ابتدای ورود این دستگاه‌ها به کشور می‌تواند پیشگام باشد و در بدنه خود نسبت به واردات ماشین‌ها ورود هوشمندانه داشته باشد زیرا اگر به آن توجه شود می‌تواند در آینده کاری ما موثر باشد.
 
خضریان با اشاره به هزینه‌های بالای این کار نیز توضیح داد:‌ اگر کسی با هدایت صنعت چاپ این کار را انجام دهد نتیجه آن به نام صنعت چاپ ثبت خواهد شد و این تکنولوژی در ساخنار و بدنه چاپ کشور معرفی می شود اما نوعی هوشمندی و تدبیر صنعتگران حوزه چاپ را می‌طلبد.
 
وی همچنین تاکید کرد: با رشد فناوری‌های نوین در صنعت چاپ واحدهای صنفی کوچک چون نمی‌توانند سهمی از بازار داشته باشند و روز به روز تحلیل می‌روند و در آینده نزدیک بسیاری از واحدهای کوچک حذف خواهند شد.
 
خضریان با طرح این موضوع که در این رقابت بحث کیفیت، سرعت و قیمت است، گفت: اگر کسی می‌خواهد در بازار رقابت حضور موثر داشته باشد باید این سه شاخصه کیفیت، ‌سرعت و قیمت را در ارائه خدمات و محصولات خود در نظر بگیرد. برای حضور در بازار باید یک مزیت رقابتی داشته باشیم که بنظرم تکنولوژی آن را به ما می‌دهد.
 
وی با بیان اینکه اگر امروز از دانش روز استفاده نکنیم، همه واحدها محکوم به فنا هستند، عنوان کرد: ما امروز شاهد کشورهای پیشتاز در تکنولوژی در منطقه‌ خلیج فارس هستیم؛ به عنوان مثال امارات در تکنولوژی سرمایه‌گذاری و دقت دارد، این کشور وزارتخانه و سازمانی به نام وزارت هوش مصنوعی ایجاد کرده است؛ زیرا آگاه است که وضعیت آینده تکنولوژی در دنیا به کدام سمت می‌رود.
 
به گفته وی، امارات پیش‌بینی می‌کند یک گردش 16 هزار میلیارد دلاری می‌تواند در حوزه هوش مصنوعی داشته باشد و اگر این تکنولوژی و نوآوری را دنبال کند می‌تواند ارزش بالایی به دست بیاورد و به میزان یک سوم درآمد ناخالص خود را افزایش دهد.
خضریان در پایان صحبت‌‌های خود گفت:‌ این مسیری است که همه باید برویم و اگر واحدی به آن توجه نکند و از تکنولوژی فاصله بگیرد ضرر می‌کند،‌در این میان مهمترین کار دولت تسهیل قوانین است که روند سرمایه‌گذاری و وورد تکنولوژی را برای صنعتگران چاپ آسان کند.
 
در پایان این نشست آنلاین، غلامرضا شجاع، نماینده تشکل‌های صنعت چاپ کشور نیز در سخنانی، عنوان کرد: ما از سال 2012 در نمایشگاه چاپ دروپا تعاملاتی برای آموزش علمی و عملی دانشجویان رشته چاپ با شرکت‌های آلمانی داشتیم اما متاسفانه برای اجرایی شدن این موضوع هیچ حمایتی نشد و کارها نیمه‌تمام باقی ماند.
 
وی افزود: این در حالی است که اگر از آن زمان نسبت به روزآمد کردن دانش و فناوری‌ در حوزه چاپ اقدام می‌کردیم امروز در جای بهتر و درست‌تری ایستاده بودیم.
 
شجاع با بیان اینکه الان بیشتر چاپخانه‌های بزرگ از دانش و فناوری خوبی در صنعت چاپ بهره‌مند هستند، توضیح داد: ما الان در اصفهان و سایر استان‌های بزرگ چاپخانه‌های بزرگ و خوبی داریم که از 500 تا یک هزار و 500 میلیارد تومان برای آن‌ها سرمایه‌گذاری شده است.
 
وی تاکید کرد: در این میان بزرگترین لطمه این است که منتظر کمک دولت باشیم، بنظر من این تفکر اشتباه است زیرا در حالی که بیش از 85 درصد اقتصاد ما دولتی است نمی‌توان انتظار حمایت و کمک از صنف و بخش خصوصی انجام شود.
 
شجاع با تاکید بر لزوم توجه به خصوصی‌سازی در صنعت چاپ، گفت: بهتر است بسیاری از چاپخانه‌های دولتی به بخش خصوصی سپرده شود، همچنین برای ارتقای دانش و علم چاپخانه‌داران نیز در قالب تفاهم‌نامه‌های همکاری اقدامات جدی و عملی در نظر گرفته شود.