مظفر پاسدارشیرازی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره رویداد لیبتک سه توضیح داد: پیش از این سازمان اسناد و کتابخانه ملی دوره نخست و دوم رویداد لیبتک را برگزار کرده‌است، موضوع‌های رویداد ویتا –لیبتک یک- عام بود و غالب چالش‌هایی که در حوزه سازمان اسناد و کتابخانه ملی رصد شده بود، در آن ارائه شد. در لیبتک دو و سه سعی کردیم به صورت عمومی چالش‌ها را مطرح نکنیم و رویکرد را تا حدی تخصصی‌تر پیش ببریم.

به گفته او کلان پروژه پردازش خودکار در همکاری با یکی از شرکت‌های دانش بنیان کلیدزده شده‌است، پاسدارشیرازی ادامه داد: در نتیجه توانستیم گام نخست را برداریم و به کمک سامانه هوش مصنوعی فهرست توصیفی منابع را ایجاد کردیم. یعنی توانستیم فهرست موضوعی کتاب را به کمک این سامانه با دقت بالای 80 درصد، فهرست مستخرج از پایان‌نامه را با دقت 95 درصد و فهرست مستخرج از مقاله را با دقت 92 درصد تا امروز استخراج کنیم. این سامانه تلاش داشت تا دقت را افزایش دهیم.  

تقویت رده‌بندی کنگره سامانه دستیار فهرست‌نویسی هوشمند
معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بیان چالش جدید لیبتک گفت: در این پروژه نیاز بود تا سامانه بتواند فهرست تحلیلی را هم استخراج کند. فهرست تحلیلی را دو بخش کردیم. نخست تشخیص تگ موضوع است، به خصوص در حوزه کتاب و قسمت دیگر تعیین رده‌بندی کنگره است. با توجه به آسیب‌شناسی که در لیبتک یک داشتیم، سعی داشتیم که لیبتک دو را حرفه‌ای‌تر برگزار، یک چالش را مطرح و بستر زیرساختی را برای مخاطب‌ها فراهم کنیم. علاوه بر آن DataSet - به داده‌هایی گفته می‌شود که با موضوع، خواص مشص و یکسان برای انجام تحقیقات استفاده می‌شود-  را فراهم کنیم و به مخاطب ارائه بدهیم.

پاسدارشیرازی با اشاره به اینکه با وجود مشکلات و محدودیت‌های همه‌گیری بیماری کووید 19  اختتامیه لیبتک دو برگزار شده‌است، افزود: منتخب هیات داوران لیبتک دو انتخاب شد و با او عقد قرارداد کردیم. این شرکت دانش بنیان روی سامانه کار می‌کند تا دقت آن ارتقا پیدا کند و به کمک آن بتوانیم رده‌بندی کنگره سامانه دستیار فهرست‌نویسی هوشمند را تقویت کنیم.

گام‌های جدی برای ساختاربندی درخت دانش در زبان فارسی
او با تاکید بر اینکه گام پایانی در لیبتک سه انجام خواهدشد، ادامه داد: در لیبتک دو دیتا ستی آماده کرده بودیم که تگ خورده بود و به تگ‌هایی که در سالیان گذشته همکاران ما به منابع تگ رده کنگره داده بودند، تکیه کردیم. در لیبتک سه به صورت دقیق‌تر به سراغ موضوع بحث تشخیص موضوع، مدل‌سازی موضوع و تاپیک مدلینگ رفتیم.

به گفته پاسدارشیرازی در لیبتک سه از دیتای تگ خورده استفاده نمی‌شود، سامانه باید بعد از ocr - تشخیص اتوماتیک متن‌ها در تصاویر یا اسناد و تبدیل آن به متن قابل جستجو و ویرایش در رایانه – و بعد از آنالیز متن کتاب بتواند موضوعاتی را که در منبع ذیلِ آن قابل تعریف است، به فهرست‌نویس پیشنهاد دهد. این فهرست می‌تواند آرام آرام به کمک خبرگان دقت خود را ارتقا دهد و سامانه جامعی برای پردازش خودکار تامین کند.

او با اشاره به اینکه در نهایت یک سامانه پازل‌ها ذیلِ پردازش‌های انجام شده شکل می‌گیرد که این سامانه دستیار فهرست‌نویس هوشمند نام دارد، ادامه داد: اگرچه لیبتک گام‌های خوبی برداشته‌است، اما برای رسیدن به دقت‌های قابل قبول هنوز راه دارد. در لیبتک سه ترکیبی خواهیم داشت از همکاری متخصصین هوش مصنوعی و متخصصین حوزه‌های مختلف علوم انسانی از جمله کتابداری تا این سامانه تقویت شود. اما امیدوار هستیم با همکاری این دو بخش بتوانیم گام‌های جدی برای ساختاربندی درخت دانش در زبان فارسی را شکل بدهیم.

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، از افراد در حوزه هوش مصنوعی دعوت به همکاری کرد تا به کتابخانه ملی و زبان فارسی کمک کنند. او افزود: با معاونت علمی و فناوری، صندوق نوآوری شکوفایی و شورای عالی فضای مجازی مذاکرات خوبی داشتیم تا بتوانیم گام مهم پردازش خودکار را خیلی بهتر و جدی‌تر برداریم.

آخرین مهلت ثبت نام در این چالش که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار می‌شود، روز شنبه ۲۷ شهریور ماه اعلام شده‌بود که تا 29 شهریور تمدید شد.