کتاب «بالای آسمان‌ها»، روایت‌هایی از زندگی جهادگر شهید، امیر مهرداد از اعضای سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف است که آبان‌ماه 1362 در پنجوین عراق به شهادت رسیده است. این شهید والامقام پروژه‌های علمی ارزشمندی را در دوران حیات خویش اجرا کرده که در این کتاب به آن پرداخته شده است. این کتاب نخستین جلد از تاریخ شفاهی جهاد دانشگاهی است که به همت سازمان جهاد دانشگاهی منتشر می‌شود و به‌زودی مجلدات بعدی این پروژه منتشر و رونمایی خواهد شد.
عیسی علیزاده؛ معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در این برنامه، ضمن تأکید بر لزوم برگزاری نشست‌های مختلف در حوزه دفاع مقدس، گفت: گزاره‌های متعدد درباره معرفی و ترویج فرهنگ مقاومت در خبرگزاری‌‌های ایسنا، ایکنا و سینا پرس، مورد بررسی و پیگیری قرار گرفته و جهاد دانشگاهی نیز تکریم خانواده شهدا و فرهنگ‌سازی در موضوع جهاد و مقاومت را در دستور کار خود قرار داده است.
وی اظهار کرد: در کنار نشست‌های تخصصی که از آن‌ها استقبال می‌کنیم، یکی از موضوعات مهم که باید مورد پیگیری قرار گیرد، بحث نظرسنجی است. در این راستا طبق نظرسنجی که در بهمن 99 بین سنین 18 تا 35 سال در رابطه با این‌که اگر کشورم مورد حمله قرار گیرد، حاضرم دفاع کنم. انجام شد، از بین کسانی که سؤال شد، 70 درصد گفته بودند حضور می‌یابند، بخشی بی‌پاسخ و بخش اندکی هم گفته بودند، حضور نمی‌یابند. درخواستم از سازمان ادبیات و دفاع مقدس این است که اقدامات مشترک در این زمینه براساس کارهای عملی انجام دهیم و امید است این جلسه فتح بابی برای ادامه فعالیت‌ها باشد.
حامد علی اکبرزاده؛ رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی در ادامه ضمن تسلیت ایام عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) گفت: جهاد دانشگاهی از معدود رویش‌های انقلاب است. همان‌طور که رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند: «جهاد دانشگاهی تنها یک نهاد نیست، یک فرهنگ است»، این نهاد در ساحت‌های مختلف علمی، فناورانه و فرهنگی فعال بوده و یکی از دستاوردهایش، تربیت نیروی انسانی است، نمونه‌اش شهدای جهاد دانشگاهی هستند که در حوزه علم، پژوهش و فرهنگ، مجاهدت‌های خاموش دارند. معرفی این شخصیت‌ها و دستاوردها یک ضرورت است که در حوزه معاونت فرهنگی و انتشارات جهاددانشگاهی این فعالیت را آغاز کرده‌ایم.
وی بیان کرد: نخستین جلد از تاریخ شفاهی جهاد دانشگاهی به شهید امیر مهرداد اختصاص یافت. شهیدی که علاوه بر شخصیت روحانی، فعالیت علمی و فناورانه داشته و در کتاب نیز مکتوب شده است. نکته دوم که این جلسه را ایجاد کرد، بحث تفاهم‌نامه بین مجموعه جهاد دانشگاهی و سازمان ادبیات دفاع مقدس است که در قالب این تفاهم‌نامه از پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی دفاع مقدس حمایت می‌شود و سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی نیز چاپ آثار را برعهده خواهد داشت.
مجید نجف‌پور؛ نویسنده کتاب «بالای آسمان‌ها» در این آئین، هشت سال دفاع مقدس را افتخار بزرگی برای این نسل و نسل‌های آینده دانست و گفت: برای نویسندگان، نوشتن از روزهای جنگ یک وظیفه است. در رابطه با نگارش کتاب «بالای آسمان‌ها»، با توجه به این‌که بنده در سال‌های جنگ تحمیلی در ستاد جنگ‌های نامنظم همراه شهید چمران بودم، بعد از جنگ تصمیم گرفتم کتاب‌هایی در این زمینه بنویسم تا این‌که با آقای علی‌اکبرزاده آشنا شدم. ایشان پیشنهاد دادند که در مورد شهدای شاخص جهاد دانشگاهی بنویسم. شهید امیر مهرداد، نخستین شهیدی بود که نگارش زندگینامه ایشان پیشنهاد شد. با توجه به این‌که نزدیک چهار دهه از شهادت شهیدی که کتابش نوشته شده، گذشته و گرد فراموشی روی خاطرات نشسته، اما هنوز مطالب بسیاری برای نوشتن از شهید وجود داشت. نکته‌ای که در جمع‌آوری اسناد در مورد شهید مهرداد به آن برخوردم این بود که ایشان اگر به شهادت نمی‌رسیدند، یکی از شخصیت‌های دانش‌بنیان بودند.
وی به بخشی از کتاب که به خاطرات همسر شهید مهرداد اختصاص دارد، اشاره کرد و افزود: آنچه در این بخش از کتاب آمده، فوق‌العاده جذاب است. همسر شهید در یکی از خاطرات خود به زیارت قبور شهدا در بهار سال 1362 اشاره می‌کند که همراه شهید به بهشت زهرا رفته بودند که شهید به محلی اشاره کرده و می‌گوید این‌جا مزار من خواهد بود. همسر شهید نمی‌دانسته که چندماه بعد شهید مهرداد قرار است در همان‌جا که آدرس داده بود به خاک سپرده شود.
نجف‌پور اظهار کرد: تأثیر این آثار باید در بین جوانان نمود داشته باشد و شخصیت‌های علمی که هشت سال جنگ از ما گرفت باید معرفی شوند. الآن هرچه داریم از همان هشت سال دفاع مقدس است. رزم‌آوری سپاه و حضور مردم در عرصه‌های مختلف از دوران دفاع مقدس نشأت می‌گیرد. رسالت صاحب‌قلمان نشان دادن رشادت شهداست.
در ادامه این برنامه، سرتیپ سهرابی؛ جانشین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، دوران جنگ تحمیلی را سراسر حماسه، غرور و شهادت برشمرد و گفت: جنس کار نویسندگان این حوزه باید از نوع انتقال پیام به نسل آینده، بدون تحریف باشد. گفتمان دفاع مقدس، همان گفتمان انقلاب است که از گفتمان عاشورا نشأت می‌گیرد. انقلاب ما با این گفتمان پیروز شد. امام خمینی(ره) دفاع مقدس را با این گفتمان هدایت کرد و گفتمان دفاع مقدس به یک گفتمان عدالت‌محور تبدیل شد و دفاع مقدس مردم‌محور شد. امام خمینی(ره) از ابتدا گفتمانش به خوار و خفیف‌کردن دشمن بود و گفتمان پیش‌برنده داشت. رسالت اصلی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس نیز گفتمان‌سازی پیرامون انقلاب اسلامی است.
وی ادامه داد: اولین اقدام برای گفتمان‌سازی، نیاز‌سازی است. بازنمایی فرهنگ دفاع مقدس، نیاز امروز جامعه است. مرحله بعد اغناسازی است، لذا با اغناسازی می‌توانیم نسل‌ها را پای کار بیاوریم. اقدام بعدی نمادسازی است. نمادهای بزرگی مثل شهیدان همت، صیاد شیرازی و شهید سلیمانی داشته‌ایم که باید نمادسازی شوند. همچنین مرحله بعد اجماع‌سازی و محور بعدی ساختارسازی است. بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس یکی از ساختارها برای گفتمان‌سازی است. لذا در بحث فرهنگی نتایج زودرس نیست و برای گفتمان‌سازی باید مباحث علمی و فرهنگی انجام دهیم.
پهلوانیان؛ همسر شهید امیر مهرداد نیز در بخش دیگری از این آئین، گفت: امام خمینی(ره) همواره تأکید زیادی به مطالعه وصیت‌نامه شهدا داشتند. انتشار کتاب‌های مختلف درباره شهدا اقدام بسیار خوبی است، اما آنچه که امام(ره)، رهبر معظم انقلاب اسلامی و خانواده شهدا آرزو دارند به آن برسند، این است که به وصایای شهدا عمل شود.
وی با اشاره به تحولی که شهید مهرداد در زندگی‌اش ایجاد کرد، افزود: اگر به وصیت‌نامه شهدا عامل باشیم، وضعیت جوانان خیلی بهتر از این خواهد بود. صحبت از شهید و شهادت قطعا کار آسانی است، اما شناخت و پیروی از راه آن‌ها کار سختی است. امید است مرد این راه باشیم.
در ادامه، سردار سرتیپ بختیاری؛ رئیس دانشگاه علوم انتظامی ضمن گرامیداشت هفته دفاع‌مقدس، گفت: به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی، دفاع مقدس یک گنجینه است که باید حفظ شود و از گوهرهای آن که شهدا هستند یاد شود. تلاش‌های زیادی در سال‌های گذشته برای بهره‌مندی از تجارب دفاع‌مقدس صورت گرفته است. در بخش‌هایی موفق بوده‌ایم و در برخی زمینه‌ها نتوانستیم از این گنجینه بهره ببریم. یکی از موضوعات که امام خمینی(ره) در مورد دفاع مقدس کلید زدند، استفاده از ظرفیت مردم است. در واقع یکی از جاهایی که امام(ره) این ظرفیت را آزمودند و به نتیجه رساندند، صحنه دفاع مقدس بود. درحالی‌که نیروهای زیادی به کمک عراق آمدند، اما یک مدل دفاعی مبتنی بر استفاده از ظرفیت داخلی و تکیه بر توانمندی مردمی محک زده شد و موفق هم شدند.
وی بیان کرد: جنگ خسارت‌های زیادی به بار آورد. 155 هزار نفر در جنگ به شهادت رسیدند و این خسارت سنگینی بود، اما در عوض دستاوردهای مهمی حاصل شد. امروزه با استفاده از همان دستاوردها کشورمان به توانمندی قابل قبولی رسیده است. الگویی که امروزه به‌عنوان الگوی مدیریت جهادی یاد می‌شود از آن دوران به یادگار مانده است.
سردار بختیاری بیان کرد: عناصر بسیار مهم دیگر که در بین رزمندگان به ویژه فرماندهان ملاحظه کردیم تعهد به هدف، جرأت، جسارت و شجاعت است. خوشبختانه امروزه از برکت خون شهدا چندین ارتش را در دنیا مدافع انقلاب و نظام اسلامی داریم که کیلومترها خارج از مرزها مشغول دفاع از کشور هستند. هر زمان مدیران روحیه جهادی و خستگی‌ناپذیر داشته باشند به نتیجه مطلوب رسیده‌ایم. یکی از ویژگی‌های فرماندهان دفاع مقدس ایجاد فضای همدلی و صمیمیت بود. در دنیا کمتر چنین مؤلفه‌هایی پیدا می‌شود و ما فراوان از این تجارب داریم که باید از آن‌ها استفاده کنیم.
حمیدرضا طیبی؛ رئیس جهاد دانشگاهی نیز در این آئین با اشاره به زندگینامه شهید مهرداد، گفت: زندگینامه این شهید ما را به دوران پیروزی انقلاب اسلامی، دوران جهاد سازندگی و بعد نیز جهاد دانشگاهی و فعالیت‌هایی که در این نهاد انجام شده برد. قبل از انقلاب این باور را داشتیم که گویی کشورمان از نظر علمی و فرهنگی به عمد عقب نگه‌داشته شده و از نظر نظامی هم تحت سیطره غرب بود، زیرا غرب با پیشرفت علمی و فناورانه می‌دانست که چقدر این پیشرفت موجب اقتدار نظامی در کشور می‌شود. با روحیه خودباوری که توسط امام(ره) در نسل جوان ایجاد شد این بحث در بین دانشجویان انقلابی مطرح شد که چگونه می‌توانیم اثبات کنیم توان انجام کارهای بزرگ در کشور وجود دارد؟ تشکیل جهاد سازندگی ثابت کرد، می‌شود در این حوزه اقدامات مناسبی انجام داد. شهید مهرداد هم از همان موقع فعالیت خود را شروع کرد.
وی اظهار کرد: در شانزده مرداد سال 1359 جهاد دانشگاهی با هدف توسعه علم و فرهنگ در کشور راه‌اندازی شد. شروع فعالیت این نهاد با جنگ تحمیلی مصادف شد. با انگیزه‌هایی که در حوزه‌های جهادی و اقتصادی شکل گرفته بود، انتظار می‌رفت این نهاد فقط در بخش لجستیکی ورود کند. اما در حوزه فنی و مهندسی نیز تمام توان به کار گرفته شد. هم‌اکنون نیز جهاد دانشگاهی ارتباط خوبی با نیروهای مسلح دارد. امروز که این‌جا هستیم با جان‌فشانی شهدا قاطعانه می‌گوییم کشور در زمینه علم و فناوری هیچ مشکلی ندارد و اگر مشکلی هست در حوزه مدیریت است که برنامه‌ریزی خوبی صورت نمی‌گیرد.
طیبی افزود: در حوزه فرهنگی کاری که باید صورت گیرد این است که خاطراتی که نوشته می‌شود باید تبدیل به رمان شود که از آن‌ها فیلمنامه تهیه شود و بتوان آن حال و هوا را به نسل‌های بعد انتقال داد. منابع غنی از دوران دفاع مقدس داریم و یکی از حوزه‌ها که باید دین‌مان را به شهدا ادا کنیم این است که نگذاریم بین نسل قدیم و جدید انقطاع به وجود آید و این مهم با تولید آثار دفاع مقدس امکان‌پذیر است.
در پایان این آئین، تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی و سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس امضاء شد که براساس آن از پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی در زمینه تاریخ و ادبیات دفاع مقدس حمایت می‌شود.
نظر شما