به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «ماتی خان» نوشته‌ی عبدالرحمن اونق که از سوی انتشارات سوره مهر روانه بازار کتاب شده، داستانی تاریخی است که به داستان اسکان اجباری ترکمن‌ها در نزدیکی رود اترک می‌پردازد. این کتاب روایتی از فرهنگ و آداب و رسوم ترکمن‌هاست که در قالب داستانی جذاب و با بیانی شیوا بیان شده است. این اثر در جشنواره هنر انقلاب تقدیر شد و در جایزه ادبی شهید اندرزگو به عنوان اثر برگزیده در بخش رمان و داستان اتخاب شد.
این رمان که با تعلیقی بسیار زیبا شروع می‌شود و در ادامه در روایت‌ها و دیالوگ‌ها به سال‌های دور برمی‌گردد و این رفت‌آمدهای زیبا در گذشته و حال به جذابیت داستان افزوده است. این رمان حکایتی واقعی از مردمان نجیب و آزاده‌ای است که با دخالت‌های مأموران حکومت پهلوی از اصل خود دور می‌شوند و همین موضوع آن‌ها را به وحشت می‌اندازد. برخی از سران قبایل به دنبال مقابله با این اسکان اجباری هستند اما در نهایت «ماتی‌خان» که شخصیت اصلی داستان و ریش سفید قبیله است با تدابیری که دارد از وقوع درگیری و خون‌ریزی جلوگیری می‌کند و با منطق و گفت‌وگو به مقابله با نمایندگان حکومت مرکزی می‌پردازد.
رضا شاه در طول سلطنت خود اقدامات بسیاری در باره از بین بردن قدرت اقوام مختلف ایران صورت داد که سرکوب و اسکان قبایل ترکمن یکی از بی‌رحمانه‌ترین آن‌ها بود. او برای موفقیت در طرحی که داشت سنگدل‌ترین نیروهای خود را مأمور می‌کرد، کار به جایی رسید که مردم ترکمن حتی برای رفت‌وآمد نیز باید از مأموران رضا شاه اجازه می‌گرفتند.
تا به امروز داستان‌های اندکی درباره‌ی این اتفاق تاریخی و مهم نوشته شده است و به همین روی می‌توان رمان «ماتی خان» را یک اثر استثنایی در ادبیات داستانی ایران دانست. عبدالرحمن اونق این موضوع را محور اصلی کتاب خود قرار داده است و شما را با خود به سال‌های نخست حکومت رضا خان پهلوی می‌برد.
کتاب «ماتی خان» زمانی شروع می‌شود که به ریش سفیدان ترکمن خبر می‌دهند حکومت قصد دارد در تمامی قبیله‌های مرزنشین مرزبانی بسازد. ماتی خان به عنوان یکی از بزرگان قبایل این موضوع را به مردم خود می‌گوید. ترکمن‌ها تا آن روز چیزهای جالبی از مأموران حکومتی نشنیده بودند برای همین دچار وحشت می‌شوند.
در این اثر با مجموعه‌ای از اسم‌ها و آداب و رسوم ترکمن‌ها و شیوه زندگی آن‌ها در دوران قبل از انقلاب آشنا می‌شویم که نشان از تسلط نویسنده به این اقلیم فرهنگی است. شرحی از جدایی‌ها و فراق‌ها و گم‌شدن‌های اجباری که خواننده را به شدت متاثر می‌کند. فراق‌هایی که بیشترشان هیچ‌گاه به وصال نمی‌انجامد؛ اما داستان‌های شیرینی از رسیدن‌ها هم روایت می‌شود درست مثل آن‌جایی که ماتی‌خان بعد از سال‌ها پسرش را در آغوش می‌گیرد و اشک شوق می‌ریزد.
کتاب «ماتی خان» نوشته‌ی عبدالرحمن اونق در 416 صفحه، شمارگان 1250 نسخه و به بهای 50 هزار تومان از سوی انتشارات سوره مهر راهی بازار نشر شده است.
سه‌شنبه ۷ دی ۱۴۰۰ - ۱۴:۵۷
نظر شما