به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در این برنامه که کاوه خورابه معاون پژوهشی انجمن نیز در آن حضور داشت، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ضمن ارائه گزارشی از اقدامات انجمن در حوزه پاسداشت مفاخر علمی و فرهنگی کشور گفت: اهتمام انجمن در طول مدیریت جدید آن از سال 1396 شمسی تا امروز برآن بوده است تا ضمن بزرگداشت بزرگان درگذشته مانند چهره‌هایی چون آیت‌الله رحیم ارباب یا علامه امینی توجه ویژه‌ای به چهره‌های تابناک معاصر ایران در عرصه علم و فرهنگ نیز داشته باشد که در این راستا از استادان و حکیمانی چون آیت‌الله العظمی جوادی آملی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، غلامرضا اعوانی، کریم مجتهدی و دیگر بزرگان به نحو شایسته و باشکوهی تجلیل به عمل آمده است.

این استاد دانشگاه تهران در ادامه اضافه کرد: یکی از سنت‌های حسنه انجمن این است که ضمن بزرگداشت مفاخر، کتاب زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی آنان را نیز در قالب یک اثر پژوهشی فاخر به مخاطبین انجمن و جامعه علمی ایران ارائه می‌کند تا در کنار سنت نقل شفاهی سیره بزرگان، مکملی مکتوب نیز در اختیار علاقه‌مندان قرار داشته باشد.

بلخاری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی افتخار دارد که پیش از پایان سال 1400 چندین عنوان کتاب جدید را برای اولین بار در ایران روانه بازار نشر می‌کند که دربردارنده متون تصحیح شده از سوی نسخه و متن پژوهان برجسته کشور است، همچنین با تلاش‌های صورت گرفته یکی از نشریات تخصصی انجمن نیز به زودی دارای امتیاز علمی و پژوهشی خواهد شد.

استاد دانشگاه تهران همچنین در این برنامه با اشاره به اثر مهم گنجوی، یعنی خمسه نظامی گفت: نظامی گنجوی در بخش‌های مختلف «خمسه» خود که شامل خسرو و شیرین، مخزن الاسرار، اسکندرنامه، هفت‌پیکر و لیلی مجنون است مباحثی درباب شخصیت‌شناسی خود دارد که در بیان و تحلیل شخصیت این حکیم بزرگ و شاعر گرانقدر ایرانی، فوق‌العاده مهم است. او در «هفت پیکر» به تلاش وسیع و ارجمندی که در باب دریافتن و آموختن علوم مختلف داشته، اشاره کرده است.

او تأکید کرد: خواندن خمسه نظامی، شما را صرفاً با داستان‌هایی عاشقانه و شیرین آشنا نمی‌کند، بلکه در آنها، دُرهای حکمت و گنج‌های معرفت هم وجود دارند.

بلخاری اضافه کرد: هگل فیلسوف شهیر آلمانی در یک بررسی تطبیقی میان خمسه نظامی ‌و شاهنامه فردوسی، به‌ این نتیجه می‌رسد که بین ‌این دو اثر در بیان نوع خاصی از شعر که او نام آن را «شعر حماسی» می‌گذارد، یک نوع همراهی وجود دارد؛ اما شعر حماسی فردوسی، عاشقانه نیست، در حالی که شعر نظامی، حماسی و عاشقانه است، اما کسی می‌تواند ‌این نکته را ادراک کند که خمسه نظامی ‌را با نگاه تحلیلی، خوانده باشد.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود نیز با اشاره به اقدامات پیش روی انجمن در پاسداشت حکیم نظامی گنجوی گفت: با توجه به نقش موثر انجمن در معرفی و گرامیداشت مفاخر علمی، ادبی و فرهنگی ایران زمین، بر آن هستیم تا به مناسبت هفته و روز بزرگداشت حکیم نظامی در اواخر اسفند ماه سال جاری، مراسم با شکوهی را با عنوان «گردهمایی علمی بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی شاعر پارسی‌زاد» برگزار کنیم که در قالب آن با حضور جمع زیادی از استادان، شاعران و نظامی پژوهان برجسته ایرانی و خارجی، جنبه‌های جدیدی از شخصیت این شاعر بزرگ به ایرانیان و جهانیان معرفی شود و در این راستا انتشارات انجمن نیز، خروجی‌های منحصر به فردی را به جامعه علمی کشور و فارسی زبانان علاقه‌مند به نظامی گنجوی ارائه خواهد کرد.

در بخش دیگری از این گفت‌وگوی رادیویی نیز کاوه خورابه معاون پژوهشی انجمن با اشاره به اهمیت گذار از مرزهای جغرافیایی در عرصه فرهنگ و ادب گفت: وقتی از منظر تاریخی به حوزه فرهنگ و ادب می‌نگیریم متوجه می‌شویم که این عرصه، عرصه بسیار گسترده‌ای است، از این‌رو مرزهای جغرافیایی در مقابل این سپهر عظیم، عظمتی ندارند و این ما هستیم که به شکل اعتباری به این مرزها توجه می‌کنیم.

وی افزود: واقعیت این است که سترگی تمدن تاریخی ما ایرانیان مشمول هیچگونه جداسازی فرهنگی نیست و این عرصه باید عاملی برای وحدت فرهنگی میان ما و سایر ملت‌ها و فرهنگ‌ها باشد نه این که سبب افتراق و جدایی تمدن‌ها و فرهنگ‌ها از هم شود.

معاون پژوهشی انجمن در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت نظامی گنجوی در تمدن ایرانی افزود: با آنچه که عرض کردم، نظامی گنجوی در حقیقت یک پای تمدن بزرگ ایرانی یا به عبارتی ایران فرهنگی است که در منطقه‌ای به نام آذربایجان به دنیا آمده و در همانجا هم وفات کرده است، اما باید توجه داشت که از منظر تاریخی، جدائی جغرافیایی ما از محل تولد این حکیم و شاعر بزرگ پارسی زبان زمان مشخصی دارد، اما پیوستگی ما با او همیشگی است و در حقیقت نظامی گنجوی، شاعرِ ایرانیِ آذربایجانیِ فارسی زبان، همچنان متعلق به ما ایرانیان و حوزه تمدن بزرگ ایرانی است.

وی تأکید کرد: نکته مهم این است که در عرصه مفخرشناسی باید از مرزهای جغرافیایی بگذریم و باید توجه داشته باشیم که فرهنگ و ادب به مثابه باد صبایی است که وقتی آغاز به وزیدن می‌کنند مرزها را می‌پیماید و همگان را از این شمیم و نسیم دل انگیز سیراب می‌کند.

پایان بخش این برنامه با دکلمه بخشی از مناظره خسرو و فرهاد از منظومه خسرو و شیرین بود که توسط کاوه خورابه قرائت شد.

گفتنی است برنامه «پنج گنج» ویژه بررسی کارنامه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی در تالار آیینه انجمن به همت گروه فرهنگ و ادب شبکه رادیویی فرهنگ و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارشنبه (29 دی‌ماه) به صورت زنده و مستقیم از رادیو فرهنگ پخش شد.