کتاب «آلبر کامو در ایران» نوشته محمدرضا فارسیان و فاطمه قادری که به عنوان تنها اثر شایسته تقدیر در بخش نقد ادبی چهاردهمین دوره جایزه ادبی جلال آلاحمد معرفی شد، در چهار فصل با عناوین «نظریه پذیرش در ادبیات تطبیقی»، «کامو، نویسندهای روشنبین»، «تقابل اندیشهها» و «از دریافت تا پذیرش» نوشته شده است.
این اثر کوشیده تا ضمن بررسی دقیق ادبیات تطبیقی و ارائه تعاریف مرتبط با آن در فصل اول، نظریه پذیرش را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. فصل دوم کتاب نیز به مطالعه زندگی آلبر کامو، آثار و فلسفه وی اختصاص یافته است. نویسندگان در فصل سوم جایگاه کامو را در ایران بررسی کردهاند. در فصل آخر نیز با توجه به مستندات موجود دلایل مقبولیت این نویسنده تحلیل و بررسی شده است.
آنطور که در پیشگفتار این کتاب آمده آلبر کامو (۱۹۶۰-۱۹۱۳ میلادی)، ادیب اندیشمند فرانسوی، از مهمترین نویسندگان غیرایرانی قرن بیستم میلادی است كه آثارشان به زبان فارسی ترجمه شده است. او که در ۴۴ سالگی به دریافت جایزه نوبل ادبی نائل شد، با طرح گستردهی آرای فلسفی در آثارش، بیش از آنكه یک نویسنده محسوب شود، یک فیلسوف بهشمار میآید.
وی بیش از نویسندگانِ همروزگار خویش دربارهی مفهوم «پوچی» سخن گفته و در تفهیم آن به مخاطب، كوششی بلیغ نشان داده است. آنچه فلسفهی پوچی کامو را از پوچی عوامانهای که با خودکشی گره خورده است متمایز میسازد، نتایجی است که از این تفکر حاصل میشود. از جمله این دستاوردها، دعوت از مخاطب برای برخورداری از جهان و مغتنم شمردنِ فرصت زندگی است.
مولفان کتاب «آلبر کامو در ایران» هدف از نگارش این کتاب را پر کردن جای خالی پژوهشی درمورد جایگاه این نویسنده در ایران و علل مقبولیت او براساس نظریهی پذیرش، از زیرشاخههای مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی، دانستهاند و کوشیدهاند جایگاه ادبی و اندیشهورزانهی این ادیب شهیر را در مجامع ادبی، علمی و روشنفکری ایران بررسی کنند.
بر این اساس، مولفان و پژوهشگران این کتاب کوشیدهاند به چند سوال در رابطه با آلبر کامو و جایگاهش پاسخ دهند؛ از جمله موضوعات بررسی شده در این کتاب «نمودهای پذیرش آلبر کامو در جامعه ایرانی»، «دلایل مقبولیت و پذیرش آثار کامو در ایران»، «دلایل توجه بیشتر به رمانهای کامو در مقایسه با سایر آثارش»، «تاثیر آلبر کامو و آثارش بر شاعران و نویسندگان ایرانی» و «وضعیت اقبال به کامو در میان جامعه روشنفکری ایران» است.
آنطور که در این کتاب نوشته شده، ۳۰ اثر از کامو در ایران توسط چندین مترجم به فارسی ترجمه و بازترجمه شده که این آثار شامل رمان، نمایشنامه، مقاله و آثار فلسفی میشود.
طبق پژوهشی که نتایج آن در این کتاب ارائه شده، چندین عامل در پذیرش آثار کامو در میان مخاطبان ایرانی نقش داشته که شهرت کامو در سراسر جهان، شناخت برخی نویسندگان و پژوهشگران ایرانی از آلبر کامو و همچنین ژان پل سارتر (یکی از دوستان صمیمی کامو)، وجود جریانهای ادبی مشابه در ایران و ذوق فرهنگی ایرانیان در پذیرش آثار وی، آشنایی اکثر نهادها و مراکز ادبی با آثار وی و همچنین میزان شهرت مترجمان آثار کامو در فرهنگ مقصد از آن جملهاند.
بر اساس اعلام هیات داوران بخش نقد ادبی چهاردهمین دوره جایزه ادبی جلال آلاحمد، این بخش اثر برگزیده نداشت و کتاب «آلبرکامو در ایران»، نوشته محمدرضا فارسیان و فاطمه قادری از نشر دانشگاه فردوسی مشهد شایسته تقدیر این بخش شد.
نامزدان بخش نقد ادبی «آلبرکامو در ایران» نوشته محمدرضا فارسیان و فاطمه قادری از نشر دانشگاه فردوسی مشهد، «پایدار بی خاموش» اثر مهدی میرکیایی از نشر دانشگاه علامه طباطبایی، «روایتشناسی و نقد روایت در داستانهای انتخابی معاصر» اثر الهام حدادی و فرهاد درودگریان از نشر نیلوفر بودند.
محمدرضا سنگری، علی کاشفیخوانساری و ابوالفضل حری بخش نقد ادبی را داوری کردند.
«آلبرکامو در ایران»، نوشته دکتر محمدرضا فارسیان (عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد) و فاطمه قادری در ۳۲۰ صفحه توسط انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۹ منتشر شده است.
مبلغ جایزه برگزیدگان چهاردهمین دوره جایزه جلال آل احمد از ۱۵۰ میلیون تومان در دوره سیزدهم به ۲۵۰ میلیون تومان و مبلغ جایزه شایستگان تقدیر نیز از ۳۰ میلیون به ۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است. مبلغ جایزه جلال آل احمد در دوره دوازدهم در بخش برگزیدگان ۱۰۰ میلیون تومان و در بخش شایستگان تقدیر ۲۰ میلیون تومان بوده است.
نظر شما