به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی حوزه هنری، یک‌صد و هفتادمین شب شعر طنز «در حلقه رندان» ویژه‌ روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی با حضور یوسفعلی میرشکاک، ناصر فیض، اسماعیل امینی و جمعی از نویسندگان طنزپرداز با اجرای شهرام شکیبا در حوزه هنری برگزار شد.

در ابتدا، شهرام شکیبا خطاب به هنرمندان گفت: نسبت ‌به آنچه مسایل روز مردم است بی‌تفاوت نباشید بلکه شعرمان را همراه و همگام با مشکلات جامعه بررسی و آن‌ها را گوشزد کنیم و اگر کسی گفت در کنار نقد، راه حل بدهید حتما یک‌جوری متذکر شوید که کار طنز نشان دادن مشکل است همان‌طور که در آزمایشگاه برای مریض نسخه نمی‌نویسند ما نیز فقط موظف هستیم مشکل را گوشزد کنیم و نسخه نوشتن با کسانی است که مدیر و رییس هستند تا انجام دهند.

این شاعر اعتراض درست را مورد تاکید قرارداد و افزود: طنزپرداز هرگز کسی نیست که داخل خیابان لاستیک آتش بزند بلکه انتقادها را به درست‌ترین زبان بیان می‌کند. ما فقط درد را می‌گوییم و دیگران چه جوابی می‌دهند به‌خودشان مربوط است و ما فقط مسئول آخ گفتن هستیم و به افتخار هنرمندانی که آخ می‌گویند تشویق می‌کنیم چون کار بیشتری از طنزپردازها برنمی‌‎آید؛ اما می‌‎دانیم به‌زبان هنرمندانه با انصاف انتقاد کنیم و این را می‌فهمیم.

راشد انصاری که از قدیمی‌ترین‌های حلقه‌ رندان محسوب می‌شود در ادامه به شعرخوانی پرداخت و در سخنان گفت: بسیار خرسندم که بعد از سال‌ها توانستم در حلقه رندان باشم و دوستان سال‌های دور را از نزدیک زیارت کنم.

یا پاسخ این حرف حسابم بدهید
یا مثل گذشته همیشه قرص خوابم بدهید
ماشین و زمین و غیره ارزانی‌تان
من منتظرم بن کتابم بدهید

شکیبا در ادامه کتاب «زالاس» شامل اشعار طنز اجتهادی که توسط راشد انصاری جمع‌آوری شده و توسط انتشارات حس هفتم به‌چاپ رسیده است را معرفی کرد.

همچنین انصاری در معرفی کتاب «زالاس» گفت: همیشه این پرسش برایم مطرح بود که کسی که هم‌ردیف مرحوم ابوالقاسم حالت و مرتضی فرجیان و ابوتراب جلی یا ذبیح بهروز بود چرا کتابی ندارد! از دوستان استان فارس پرس‌وجو کردم و همه سید حسن اجتهادی را می‌شناختند. من ۵۰۰ قطعه شعر از ایشان داشتم و همیشه می‌گفتم چرا نباید او صاحب کتاب باشد. او در سال ۱۳۳۰ به بعد بنیان‌گذار شعر نو و سپید بود و کارهای کلاسیک بسیار برجسته دارد. من اشعار ایشان را به یک ناشر پیشنهاد کردم که جمع‌آوری و منتشر شد و دکتر توفیق و بیژن اسدی‌پور از آمریکا تماس گرفتند و تبریک گفتند.

در ادامه ناصر فیض غزل «پدر مسلمین در آمد که» را برای حضار خواند:
پدر مسلمین در آمد که
دو سه میلیون نشد درآمد که
آدمی چونکه پیر شد
دیگر صبح تا شب نمی‌تواند که
باید از بیست نمره انسان بیست باشد
نه بیست از صد که
می‌شود نخ رد از ته سوزن
سوزن از نخ نمی‌شود رد که
یارم آمد پس از دو ثانیه رفت
این نشد طرز رفت و آمد که
رشد انسان قواعدی دارد
فقط این رشد نیست از قد که
یک جوان تا ابد نمی‌ماند بعد از سربازیش مجرد که
تا قیامت نمی‎رسی هرگز با قطار پکن به مشهد که
چونکه کفایت نمی‌کند تنها اختیار بلیط مقصد که
طنزپرداز گاه معترض است نیست جایز برای او حد که

شکیبا درباره شعر ناصر فیض گفت: دریافت شوخی‌سازی فیض و اتفاقاتی که در زبان در شعر او رخ می‌دهد را اگر به شکل درست بیان کنیم می‎تواند برای جوان‎ترها که بخواهند شیوه‌های شوخی‌سازی را از طریق اتفاقات زبانی پیدا کنند، راه‌گشا باشد.

وی تاکید کرد: در بین شاعران هم روزگار ما ناصر فیض تنها کسی است که شعر او شناسنامه‌ای به نام خودش ثبت شده است و شاید از کسی وام نگرفته باشد و نمی‌توانیم ریشه‌های آن را جای دیگری پیدا کنیم بلکه باید در شعر خودش به‌دنبال ریشه‌های شعر او باشیم.

شکیبا همچنین کتاب «لبخند بر لب شعر» شامل گزیده شعر طنز از گنجینه هزار سال شعر فارسی اسماعیل امینی را معرفی کرد و گفت: اسماعیل امینی هم مثل خیلی از دوستان‌مان که تحصیلات دانشگاهی دارد و نگاه دانشگاهی به موضوعات دارد، سر در تحقیق دارد اما مثل خیلی از آنها تحقیقات وی فقط مبنای علمی ندارد بلکه مبنای علمی و ذوقی دارد لذا این کارها به خاطر مبنای تحقیقی و ذوقی می‌تواند کمی شیرین‌تر و جذاب‎تر باشد.

صالحی: جنبه زبان فارسی به فعالیت‌های حوزه هنری اضافه می‌شود
همچنین صالحی، عضو دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری با اشاره همکاری با ناصر فیض در دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری گفت: در دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری قرار است توجه به زبان فارسی که خیلی جدی گرفته نشده است را مورد توجه دهیم. دانش‌های زبان‌شناسی زیادی امروزه وجود دارد که ما از آن بی‌خبر هستیم و نمی‌دانیم روایت‌شناسی و نشانه‌شناسی طنز و یا چارچوب‌های نقد طنز چیست. در دفتر پاسداشت تلاش می‌کنیم به تمام جنبه‌هایی که در حوزه هنری توجه شده است جنبه زبان فارسی اضافه کنیم.

وی افزود: زبان فارسی همان کاربرد و واژه‌هایی است که روزمره‌ ما با آن روبه‌رو هستیم. ضرب‌المثل‌ها و توانمندی‌های زبانی که خیلی کم شده است؛ سعی می‌کنیم این توانش زبانی را در حوزه هنری تقویت کنیم؛ این سری فعالیت‌ها گام‌هایی اولیه است که از سال ۶۰ در ایران مورد توجه بوده است اما گام دیگری وجود دارد که ما به کدام سمت و سو می‌رویم و چه نیازهای زبانی برای ما اهمیت پیدا خواهد کرد. اینکه رهبر انقلاب اینقدر تاکید بر زبان فارسی دارند و جاهایی می‌فرمایند «زبان فارسی رو به انحطاط است» همه نشان از اهمیت پرداختن به زبان فارسی است.

این پژوهشگر به زبان مورد استفاده شبکه‌های پویا و نهال در برخورد با مخاطب کودک اشاره کرد و گفت: هیچ‌وقت از خودمان نپرسیده‌ایم زبان مورد استفاده این رسانه‌ها چقدر به درد کودکان می‌خورد؛ این واژه‌ها و نشانه‌ها و معناهایی که در این برنامه‌ها وجود دارد هیچ‌کدام به درد مخاطبین کودکان نمی‎خورد.
صالحی از برگزاری نمایشگاه «خم گیسو» آثار خط استاد نورزاد و «فارسی‌ و کاریکاتور» علی پاکنهاد خبر داد و گفت: برنامه‌ دیگری را با همکاری دفتر موسیقی با عنوان «وطن فارسی» تنظیم کرده‌ایم که به‌زودی از صداوسیما پخش خواهد شد.

عظیمی‌فر: باید به عنوان زبان ملی به زبان فارسی نگاه کنیم
همچنین عظیمی‌فر از اعضای دفتر پاسداشت زبان فارسی با بیان اینکه تحصیلات زبان شناسی دارد و عضو هیئت مدیره انجمن زبان شناسی هستم، گفت: علوم شناختی حدود ۱۰ سالی است که در کشورمان رونق گرفته و علت آن افزایش ابزار است. مهم‌ترین رسالت ما این است که تمام فارسی زبانان را متوجه کنیم که سهمی در حفظ زبان فارسی دارند و قرار نیست فقط نهادهای رسمی در این مسیر ما را کمک کنند لذا باید در خانواده و نقش مادران و پدران و مادربزرگان در حفظ زبان مادری اشاره کرد.

وی با تاکید براینکه باید به عنوان زبان ملی به زبان فارسی نگاه کنیم، افزود: هرکدام از ما که زبان فارسی زبان مادری مان است باید نسبت به آن غیرت داشته باشیم و در حفظ آن تلاش کنیم.

شعرخوانی یوسفعلی میرشکاک
در بخش دیگر این مراسم یوسفعلی میرشکاک روی سن آمد و شکیبا در معرفی او گفت: من عزیزان را برای شناخت ابتدایی از شاهنامه و البته اگر دقیق بخواهند آن را ارجاع می‌دهم به کتاب «در سایه سیمرغ» که اولین کتابی بود که من درباره شاهنامه از یوسفعلی میرشکاک خواندم.

شنیدم کارتنی را نامرادی
بدزید از یکی بقال پفیوز
گرفتندش به باد مشت و سیلی
چنان کز وی دگرگون شد دک و پوز
به حکم قاضی‌اش در بند کردند
به زندان آب و نان دید آن دبنگوز
نه‌تنها آب و نان، جفتی پتو یافت
به خود می‌گفت هر دم از سر سوز:
به زندان رسته‌ام از بی‌نوایی
خدایا، چشم بد دور از چنین روز

اسماعیل امینی: مسوولین کارشان را به اسم خدا نکنند
در ادامه امید مهدی‌نژاد و نسیم عرب امیری شعر خوانند و سپس اسماعیل امینی این شعر سید حسن حسینی «خدا را به طبل خدا کم زنید؛ فزون می‌شود شور شیطانی‌ام» را خواند و گفت: مسوولان کارها را به نام خدا نکنند بلکه به نام خودشان بکنید و بگذارند خودشان جواب بدهند.

وی گفت: دولت‌های گذشته در فعالیت‌های اقتصادی از اسم امام زمان استفاده کردند و این کار متاسفانه رسم شده است که اشتباه است.

کتابدار: استفاده گل آقا از صنعت تعریب در طنز
در بخش پایانی نشست شعر طنز «در حلقه رندان»، اکبر کتابدار، پژوهشگر و محقق، درباره طنز و طنزپردازی توضیحاتی را ارایه کرد و افزود: یکی از مباحث کارساز در طنز صنعت تعریب است؛ تعریب یعنی یک کلمه را با شکل دیگری بسازیم و کیومرث صابری در گل آقا از این صنعت بسیار استفاده می‌کرد.

وی گفت: برای پی گرفتن صنعت تعریب در ادبیات من تصور نمی‌کنم بتوانیم چیزی قدیمی‌تر از خزائن ملا احمد نراقی پیدا کنیم؛ معروف شعر او این است که می‎گوید «انصاف کجا رفته ببین مدرسه کردند، جایی که در آن میکده بنیاد توان کرد» او از مجتهدان بزرگ کاشان و صاحب کتاب معراج السعاده است.