به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره نقش زنان و دختران در دوران دفاع مقدس بسیار صحبت شده است، انقدر که طرح این موضوع ماهیت کلیشه‌ای پیدا کرده اما حتی تکرار این موضوع هم از اهمیت نقش زنان و دختران در دفاع مقدس نمی‌کاهد. چرا که بسیاری از زنان و دختران در آن مقطع به واقع فداکارانه و مجاهدانه عمل کردند.
نقش زنان و دختران در آن دوران، علاوه بر آن که جنبه پیشتیبانی و امدادرسانی در پشت جبهه‌ها را داشت، شامل نقش‌هایی در حوزه‌ه رزمی و همچنین تقویت ایدئولوژی انقلابی سایر مبارزان را هم در بر می‌گرفت. تمایل بسیاری از دختران برای ازدواج با رزمندگان و حتی جانبازان در آن دوران و تاییدی که بسیاری از زنان و دختران از ایدئولوژی انقلابی انجام می‌دادند یکی از جنبه‌هایی بود که به افزایش روحیه رزمندگان در خط مقدم جبهه‌ها منجر می‌شد.
حتی این نقش آفرینی موجب می‌شد تا برخی مردان -در آن دوران- برای اینکه بیشتر به چشم دختر مورد علاقه‌شان بیایند تمایل پیدا کنند مدتی را در جبهه‌ها به صورت داوطلبانه بگذرانند موضوعی که در یکی از فیلم‌های سه گانه «اخراجی‌ها» ساخته مسعود ده‌نمکی دستمایه تولید اثری سینمایی شد.
در این گزارش به بهانه فرارسیدن سالروز ولادت حضرت معصومه (س) و «روز دختر» خبرنگار ایبنا نگاهی به آثار و کتاب‌هایی انداخته است که در آنها نقش محوری زنان و دختران در دوران دفاع مقدس برجسته است.
نقش زنان و دختران در آن دوران، علاوه بر آن که جنبه پیشتیبانی و امدادرسانی در پشت جبهه‌ها را داشت، شامل نقش‌هایی در حوزه‌ه رزمی و همچنین تقویت ایدئولوژی انقلابی سایر مبارزان را هم در بر می‌گرفت. تمایل بسیاری از دختران برای ازدواج با رزمندگان و حتی جانبازان در آن دوران و تاییدی که بسیاری از زنان و دختران از ایدئولوژی انقلابی انجام می‌دادند یکی از جنبه‌هایی بود که به افزایش روحیه رزمندگان در خط مقدم جبهه‌ها منجر می‌شد.
حتی این نقش آفرینی موجب می‌شد تا برخی مردان -در آن دوران- برای اینکه بیشتر به چشم دختر مورد علاقه‌شان بیایند تمایل پیدا کنند مدتی را در جبهه‌ها به صورت داوطلبانه بگذرانند موضوعی که در یکی از فیلم‌های سه گانه «اخراجی‌ها» ساخته مسعود ده‌نمکی دستمایه تولید اثری سینمایی شد.
در این گزارش به بهانه فرارسیدن سالروز ولادت حضرت معصومه (س) و «روز دختر» خبرنگار ایبنا نگاهی به آثار و کتاب‌هایی انداخته است که در آنها نقش محوری زنان و دختران در دوران دفاع مقدس برجسته است.
.jpg)
دا
کتاب «دا» در بین آثاری که درباره نقش زنان و رنج‌ها و مصائب آنها صحبت کرده بسیار مورد توجه قرار گرفته و شناخته شده است. این کتاب نوشته سیده اعظم حسینی خاطراتی پرکشش از روزهای آغازین حمله دشمن به خرمشهر را روایت میکند؛ حوادثی پر از کشمکش از حضور زنان و دختران جوان و بااراده در میانه جنگ.
داستان کتاب به‌طور خلاصه به این شرح است که «زهرا حسینی» (شخصیت محوری داستان) به همراه خانواده در بصره به سر می‌برد و پدرش به وسیلۀ حزب بعث عراق دستگیر و زندانی شده است. چندی بعد خانواده تصمیم می‌گیرند که از بصره خارج شوند. آنها پس از خروج از بصره به خانۀ دایی‌حسین، که در خرمشهر ساکن است می‌روند و در همان‌جا متوجه می‌شوند که پدر نیز چندی است از زندان آزاد شده و پس از گذشتن از مرز با پای پیاده اکنون در خانۀ دایی مستقر است. یافتن سرپناه و سختی‌های مالی از همین‌جا آغاز می‌شود. پدر به دهلران می‌رود و آن‌جا نیز به جرم شرکت در یک بمب‌گذاری در پایگاه مرزی دستگیر می‌شود. به این ترتیب هم در ایران متهم شده و هم در عراق، بنابراین یافتن کار مناسب برایش دشوار می‌شود. کتاب حاضر حاوی خاطراتی از سیده «زهرا حسینی» و روایتی است از روزهای مقاومت وی و خانواده‌اش در خرمشهر و حوادث پس از آن.
این کتاب از جهت نگاهی جزئی نگر نویسنده مورد توجه بسیاری قرار دارد. نویسنده تلاش کرده خاطرات سید زهرا حسینی را که از کردهای پله زرین آباد استان ایلام است به تصویر بکشد. عنوان اثر «دا» (در گویش محلی به معنی مادر) هم یادآور مقاومت مادران ایرانی در دوران جنگ تحمیل است.
کتاب «دا» در بین آثاری که درباره نقش زنان و رنج‌ها و مصائب آنها صحبت کرده بسیار مورد توجه قرار گرفته و شناخته شده است. این کتاب نوشته سیده اعظم حسینی خاطراتی پرکشش از روزهای آغازین حمله دشمن به خرمشهر را روایت میکند؛ حوادثی پر از کشمکش از حضور زنان و دختران جوان و بااراده در میانه جنگ.
داستان کتاب به‌طور خلاصه به این شرح است که «زهرا حسینی» (شخصیت محوری داستان) به همراه خانواده در بصره به سر می‌برد و پدرش به وسیلۀ حزب بعث عراق دستگیر و زندانی شده است. چندی بعد خانواده تصمیم می‌گیرند که از بصره خارج شوند. آنها پس از خروج از بصره به خانۀ دایی‌حسین، که در خرمشهر ساکن است می‌روند و در همان‌جا متوجه می‌شوند که پدر نیز چندی است از زندان آزاد شده و پس از گذشتن از مرز با پای پیاده اکنون در خانۀ دایی مستقر است. یافتن سرپناه و سختی‌های مالی از همین‌جا آغاز می‌شود. پدر به دهلران می‌رود و آن‌جا نیز به جرم شرکت در یک بمب‌گذاری در پایگاه مرزی دستگیر می‌شود. به این ترتیب هم در ایران متهم شده و هم در عراق، بنابراین یافتن کار مناسب برایش دشوار می‌شود. کتاب حاضر حاوی خاطراتی از سیده «زهرا حسینی» و روایتی است از روزهای مقاومت وی و خانواده‌اش در خرمشهر و حوادث پس از آن.
این کتاب از جهت نگاهی جزئی نگر نویسنده مورد توجه بسیاری قرار دارد. نویسنده تلاش کرده خاطرات سید زهرا حسینی را که از کردهای پله زرین آباد استان ایلام است به تصویر بکشد. عنوان اثر «دا» (در گویش محلی به معنی مادر) هم یادآور مقاومت مادران ایرانی در دوران جنگ تحمیل است.
.jpg)
دختر شینا
کتاب «دختر شینا» هم مانند کتاب «دا» بسیار شناخته شده است. این کتاب به قلم مهناز ضرابی زاده یکی دیگر از آثاری است که توسط انتشارات سوره مهر چاپ و در 262 صفحه منتشر شده است. این کتاب به روایت زندگی قدم خیر محمدی کنعان، همسرا سردار ستار ابراهیمی هژیر (فرمانده گردان 155 لشکر انصار الحسین (ع)) می‌پردازد.
در کتاب ضمن بیان خاطرات شهید، قصة صبوری و استقامت همسر شهید نیز نقل می‌شود. کتاب با هدف به تصویر کشیدن حماسه و دلاوری‌های شهیدان دفاع مقدس و شجاعت و فداکاری و صبوری همسران و خانواده‌های ایشان، تهیه شده است. زن این داستان در واقع بار مشکلات را همراه 5 فرزند به دوش می‌کشید.
کتاب «دختر شینا» هم مانند کتاب «دا» بسیار شناخته شده است. این کتاب به قلم مهناز ضرابی زاده یکی دیگر از آثاری است که توسط انتشارات سوره مهر چاپ و در 262 صفحه منتشر شده است. این کتاب به روایت زندگی قدم خیر محمدی کنعان، همسرا سردار ستار ابراهیمی هژیر (فرمانده گردان 155 لشکر انصار الحسین (ع)) می‌پردازد.
در کتاب ضمن بیان خاطرات شهید، قصة صبوری و استقامت همسر شهید نیز نقل می‌شود. کتاب با هدف به تصویر کشیدن حماسه و دلاوری‌های شهیدان دفاع مقدس و شجاعت و فداکاری و صبوری همسران و خانواده‌های ایشان، تهیه شده است. زن این داستان در واقع بار مشکلات را همراه 5 فرزند به دوش می‌کشید.
.jpg)
فرنگیس
کتاب «فرنگیس» یکی دیگر از کتاب‌های موفق در حوزه مقاومت زنان در دوران دفاع مقدس است که توسط مهناز فتاحی در 256 صفحه توسط به رشته تحریر درآمده است. این کتاب خاطرات فرنگیس حیدرپور است که توانست برگزیده جایزه کتاب سال دفاع مقدس شود. ناشر این اثر شرکت انتشاراتی سوره مهر است.
کتاب «فرنگیس» یکی دیگر از کتاب‌های موفق در حوزه مقاومت زنان در دوران دفاع مقدس است که توسط مهناز فتاحی در 256 صفحه توسط به رشته تحریر درآمده است. این کتاب خاطرات فرنگیس حیدرپور است که توانست برگزیده جایزه کتاب سال دفاع مقدس شود. ناشر این اثر شرکت انتشاراتی سوره مهر است.
.jpg)
حوض خون
کتاب «حوض خون» یکی دیگر از آثار مرتبط با زنان و دفاع مقدس است که به طور خاص روایتی از زنان اندیمشکی از رخت‌شویی در دوران دفاع مقدس را مورد توجه قرار داده است.
این کتاب توسط مهناز الفتی پور، نگرس میردورقی، سمیه تتر، فاطمه سادات میرعالی، منیره زین العابدینی، آمنه لهراسبی، سمانه نیکدل، نسرین تتر، زهرا بختور و سجاد محمدی آمده شده است و کتاب شامل 504 صفحه است. این اثر توسط نشر راه یار منتشر شده است.
کتاب «حوض خون» یکی دیگر از آثار مرتبط با زنان و دفاع مقدس است که به طور خاص روایتی از زنان اندیمشکی از رخت‌شویی در دوران دفاع مقدس را مورد توجه قرار داده است.
این کتاب توسط مهناز الفتی پور، نگرس میردورقی، سمیه تتر، فاطمه سادات میرعالی، منیره زین العابدینی، آمنه لهراسبی، سمانه نیکدل، نسرین تتر، زهرا بختور و سجاد محمدی آمده شده است و کتاب شامل 504 صفحه است. این اثر توسط نشر راه یار منتشر شده است.
.jpg)
دختران اُ پی. دی
کتاب «دختران اُ پی. دی» خاطرات مینا کمایی، زنی آبادانی از روزهای پر تلاطم دوران دفاع مقدس (از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۴) را روایت میکند. این کتاب در انتشارات سوره مهر منتشر شد.
مینا کمایی از دختران شجاع آبادان بود که پس از شروع جنگ تحمیلی به رغم ناامنی شهر، در آبادانی که زیر آتش توپ و خمپاره بود ماند و به همراه تعدادی از دوستانش کار امدادرسانی به مجروحان را انجام داد؛ او و همراهانش خطر را به جان خریدند تا به دیگران کمک کنند و مایه دلگرمی باشند. مینا کمایی در کتاب,خاطرات خود را بازگو کرده است و خواننده را به روزهای آغاز تجاوز رژیم بعث عراق به ایران اسلامی می‌برد. در مقدمه کتاب اشاره شده است که اثر حاضر حاصل ۱۱ ساعت مصاحبه با راوی است.
کتاب «دختران اُ پی. دی» خاطرات مینا کمایی، زنی آبادانی از روزهای پر تلاطم دوران دفاع مقدس (از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۴) را روایت میکند. این کتاب در انتشارات سوره مهر منتشر شد.
مینا کمایی از دختران شجاع آبادان بود که پس از شروع جنگ تحمیلی به رغم ناامنی شهر، در آبادانی که زیر آتش توپ و خمپاره بود ماند و به همراه تعدادی از دوستانش کار امدادرسانی به مجروحان را انجام داد؛ او و همراهانش خطر را به جان خریدند تا به دیگران کمک کنند و مایه دلگرمی باشند. مینا کمایی در کتاب,خاطرات خود را بازگو کرده است و خواننده را به روزهای آغاز تجاوز رژیم بعث عراق به ایران اسلامی می‌برد. در مقدمه کتاب اشاره شده است که اثر حاضر حاصل ۱۱ ساعت مصاحبه با راوی است.
.jpg)
از چنده‌لا تا جنگ
کتاب «از چنده‌لا تا جنگ» اثری مربوط به خاطرات شمسی سبحانی است که نشر سوره مهر آن را منتشر کرده است.
راوی در کتاب خاطراتی توام با امید و تلخی و سایه روشن‌هایی از دوران کودکى، مبارزات انقلابى، دوران آموزش امدادگرى در بیمارستان و حضور خود در مناطق جنگى جنوب را نقل میکند. از آغاز جوانی اش می‌گوید که به جریان مبارزان انقلاب پیوست و در تظاهرات و پخش اعلامیه و مبارزه با رژیم شاه فعالیت داشت، پس از پیروزی انقلاب و آموزش دوره‌های امداد و نظامی و تبلیغاتی، وارد سپاه می‌شود، سپس به مناطق نا آرام و پر هیاهوی کردستان اعزام می‌شود.
کتاب «از چنده‌لا تا جنگ» اثری مربوط به خاطرات شمسی سبحانی است که نشر سوره مهر آن را منتشر کرده است.
راوی در کتاب خاطراتی توام با امید و تلخی و سایه روشن‌هایی از دوران کودکى، مبارزات انقلابى، دوران آموزش امدادگرى در بیمارستان و حضور خود در مناطق جنگى جنوب را نقل میکند. از آغاز جوانی اش می‌گوید که به جریان مبارزان انقلاب پیوست و در تظاهرات و پخش اعلامیه و مبارزه با رژیم شاه فعالیت داشت، پس از پیروزی انقلاب و آموزش دوره‌های امداد و نظامی و تبلیغاتی، وارد سپاه می‌شود، سپس به مناطق نا آرام و پر هیاهوی کردستان اعزام می‌شود.
.jpg)
رادیوی روشن
کتاب « رادیوی روشن: دفاع مقدس، زنان و دختران شهرم دزفول» عنوان اثری است که توسط انتشارات امینان منتشر شده و این کتاب توسط کافیه آجیلی به رشته تحریر درآمده است. کتاب شامل 144 صفحه است که مشتمل بر خاطراتی از مشارکت زنان در دوران جنگ ایران و عراق در مبارزه است. در این کتاب بیان می‌شود که دخترها و زنان ایران با روحیه‌ای بالا و مقاوم باید نشان می‌دادند که از دشمن تا دندان مسلح ایادی استکبار و دول پشتیبان او هیچ ترس و واهمه‌ای ندارند.
این کتاب در سال 1394 منتشر شد و شامل چهار فصل است، در فصل اول تاریخچه‌ای از تشکیل بسیج خواهران دزفول مطرح شده است. در همین فصل اسامی هم از مربیان آموزش اسلحه، مربیان آموزش امداد و کمک‌های اولیه و نام مدرسان کلاس‌های عقیدتی بیان شده است. توضیحاتی هم درباره تشکیل گروه سرود و تئاتر و واحد خیاطی بسیج خواهران شهر دزفول مطرح شده است.
در فصل دوم با تفصیل بیشتری خدمات بسیج خواهران شهر دزفول بیان شده و در سومین فصل کتاب خاطراتی از افراد مختلف مطرح شده است. در آخرین فصل کتاب نیز تحلیلی بر موضوع کتاب بیان شده است.
در بخشی از متن کتاب آمده است: «... زنان ایثارگر ایرانی، حماسه‌سازان گمنامی بودند که با حضور پررنگ و موثر خود در دوران هشت سال دفاع مقدس، شجاعت و دلاوری را به مردان و فرزندان خود آموختند. بسیاری از آنان با حضور در پشت جبهه‌ی نبرد و حتی گاهی در خط مقدم، زینب‌وار، رسالت خود را به انجام رساندند. زنان حماسه‌سازی که دلاورانه در پاسداشت هویت زن، مقام مادر و جایگاه خانواده مجاهدت کردند و به یقین ثبت، ضبط و ترویج این حماسه آفرینی‌ها تلاشی مضاعف را می‌طلبد و زنانی که خستگی ناپذیر باشند تا بتوانند به بهترین شیوه، آن را نسل به نسل به آیندگان انتقال دهند...»
کتاب « رادیوی روشن: دفاع مقدس، زنان و دختران شهرم دزفول» عنوان اثری است که توسط انتشارات امینان منتشر شده و این کتاب توسط کافیه آجیلی به رشته تحریر درآمده است. کتاب شامل 144 صفحه است که مشتمل بر خاطراتی از مشارکت زنان در دوران جنگ ایران و عراق در مبارزه است. در این کتاب بیان می‌شود که دخترها و زنان ایران با روحیه‌ای بالا و مقاوم باید نشان می‌دادند که از دشمن تا دندان مسلح ایادی استکبار و دول پشتیبان او هیچ ترس و واهمه‌ای ندارند.
این کتاب در سال 1394 منتشر شد و شامل چهار فصل است، در فصل اول تاریخچه‌ای از تشکیل بسیج خواهران دزفول مطرح شده است. در همین فصل اسامی هم از مربیان آموزش اسلحه، مربیان آموزش امداد و کمک‌های اولیه و نام مدرسان کلاس‌های عقیدتی بیان شده است. توضیحاتی هم درباره تشکیل گروه سرود و تئاتر و واحد خیاطی بسیج خواهران شهر دزفول مطرح شده است.
در فصل دوم با تفصیل بیشتری خدمات بسیج خواهران شهر دزفول بیان شده و در سومین فصل کتاب خاطراتی از افراد مختلف مطرح شده است. در آخرین فصل کتاب نیز تحلیلی بر موضوع کتاب بیان شده است.
در بخشی از متن کتاب آمده است: «... زنان ایثارگر ایرانی، حماسه‌سازان گمنامی بودند که با حضور پررنگ و موثر خود در دوران هشت سال دفاع مقدس، شجاعت و دلاوری را به مردان و فرزندان خود آموختند. بسیاری از آنان با حضور در پشت جبهه‌ی نبرد و حتی گاهی در خط مقدم، زینب‌وار، رسالت خود را به انجام رساندند. زنان حماسه‌سازی که دلاورانه در پاسداشت هویت زن، مقام مادر و جایگاه خانواده مجاهدت کردند و به یقین ثبت، ضبط و ترویج این حماسه آفرینی‌ها تلاشی مضاعف را می‌طلبد و زنانی که خستگی ناپذیر باشند تا بتوانند به بهترین شیوه، آن را نسل به نسل به آیندگان انتقال دهند...»
.jpg)
دختر آفتاب
کتاب « دختر آفتاب: خاطرات امدادگر دوران دفاع مقدس سودابه نارنجی» یکی از اثرات جدید درباره نقش آفرینی زنان و دختران در عرصه دفاع مقدس است که در سال 1399 منتشر شد. این کتاب توسط سودابه نارنجی نوشته شده و محمد تقی عزیزیان آن را ویراستاری کرده و سپس انتشارات «پراکنده» آن را روانه بازار نشر کرده است. این کتاب شامل 214 صفحه است که در آن نویسنده که سابقه شغل معلمی داشته در بخش‌هایی راجع به خاطرات خود از جنگ نکات خواندنی را طرح کرده است.
کتاب « دختر آفتاب: خاطرات امدادگر دوران دفاع مقدس سودابه نارنجی» یکی از اثرات جدید درباره نقش آفرینی زنان و دختران در عرصه دفاع مقدس است که در سال 1399 منتشر شد. این کتاب توسط سودابه نارنجی نوشته شده و محمد تقی عزیزیان آن را ویراستاری کرده و سپس انتشارات «پراکنده» آن را روانه بازار نشر کرده است. این کتاب شامل 214 صفحه است که در آن نویسنده که سابقه شغل معلمی داشته در بخش‌هایی راجع به خاطرات خود از جنگ نکات خواندنی را طرح کرده است.
.jpg)
دختری کنار شط
کتاب «دختری کنار شط» تفاوتش با دیگر آثار شناخته شده درباره نقش و حضور زنان در دفاع مقدس در این است که به روایت یک زن که خودش در دفاع مقدس شهید شده است می‌پردازند. این کتاب روایتی از زندگی شهید «مریم فرهانیان» است که توسط عبدالرضا سالمی نژاد به رشته تحریر درآمده و نشر فاتحان آن را در 312 صفحه روانه بازار نشر کرده است.
کتاب «دختری کنار شط» تفاوتش با دیگر آثار شناخته شده درباره نقش و حضور زنان در دفاع مقدس در این است که به روایت یک زن که خودش در دفاع مقدس شهید شده است می‌پردازند. این کتاب روایتی از زندگی شهید «مریم فرهانیان» است که توسط عبدالرضا سالمی نژاد به رشته تحریر درآمده و نشر فاتحان آن را در 312 صفحه روانه بازار نشر کرده است.
.jpg)
حنانه
کتاب «حنانه» اثری به قلم مریم برادران حقیر است که توسط انتشارات روایت در 64 صفحه فتح منتشر شده است.
این کتاب دخترانگی‌های دوران جنگ را مورد توجه و کنکاش قرار داده است. این کتاب قصه دختر جنگ زده‌ای است که به دلیل حمله صدام حسین به خاک ایران مجبور به ترک شهر و خانه‌اش می‌شود.
کتاب «حنانه» اثری به قلم مریم برادران حقیر است که توسط انتشارات روایت در 64 صفحه فتح منتشر شده است.
این کتاب دخترانگی‌های دوران جنگ را مورد توجه و کنکاش قرار داده است. این کتاب قصه دختر جنگ زده‌ای است که به دلیل حمله صدام حسین به خاک ایران مجبور به ترک شهر و خانه‌اش می‌شود.
.jpg)
دختر انقلاب
کتاب « دختر انقلاب: شرحی از زندگی امدادگر دفاع مقدس فاطمه غلامزاده» اثری است که حاصل کار مشترک زهره محمدی و راضیه کرمی خانیکی است. این کتاب هم اولین بار در سال 1397 منتشر شد.
کتاب توسط مجموعه انصار الرضا (ع) (وابسته به فرماندهی سپاه انصار الرضا (ع) خراسان جنوبی) در 70 صفحه منتشر شده است. در این کتاب ضمن اشاره به سرگذشت شخصیت محوری کتاب (فاطمه غلامزاده) درباره ماموریت‌های وی در اعزام به جببه و فعالیتش در بیمارستان صحرایی و عملیات فتح المبین نکاتی مطرح شده است. در بخش دیگری از کتاب درباره نقش این شخصیت در والفجر مقدماتی نکاتی گفته شده است.
کتاب « دختر انقلاب: شرحی از زندگی امدادگر دفاع مقدس فاطمه غلامزاده» اثری است که حاصل کار مشترک زهره محمدی و راضیه کرمی خانیکی است. این کتاب هم اولین بار در سال 1397 منتشر شد.
کتاب توسط مجموعه انصار الرضا (ع) (وابسته به فرماندهی سپاه انصار الرضا (ع) خراسان جنوبی) در 70 صفحه منتشر شده است. در این کتاب ضمن اشاره به سرگذشت شخصیت محوری کتاب (فاطمه غلامزاده) درباره ماموریت‌های وی در اعزام به جببه و فعالیتش در بیمارستان صحرایی و عملیات فتح المبین نکاتی مطرح شده است. در بخش دیگری از کتاب درباره نقش این شخصیت در والفجر مقدماتی نکاتی گفته شده است.
.jpg)
ستاره‌های بی نشان
مجموعه کتاب « ستاره های بی‌نشان: خاطرات زنان در دفاع مقدس» اثری به قلم رضا رئیسی است که توسط نشر دانش نشان منتشر شده است. این مجموعه کتاب خاطراتی چند از زنان را درباره‌ی جنگ تحمیلی شامل می‌شود. در جلد سوم این اثر 116 صفحه‌ای خاطراتی با این عناوین را می‌خوانیم: "مادربزرگ در جبهه/ خاطرات زهرا محمودی"، "زنان خرمشهر/ فوزیه وطن‌خواه"، "جای امن/ الهه حجازی"، "بی‌قرار/ مریم امجدی" و "همه چیز برای ماندن/ سکینه حورسی و نرگس (فاطمه) بندری".
مجموعه کتاب « ستاره های بی‌نشان: خاطرات زنان در دفاع مقدس» اثری به قلم رضا رئیسی است که توسط نشر دانش نشان منتشر شده است. این مجموعه کتاب خاطراتی چند از زنان را درباره‌ی جنگ تحمیلی شامل می‌شود. در جلد سوم این اثر 116 صفحه‌ای خاطراتی با این عناوین را می‌خوانیم: "مادربزرگ در جبهه/ خاطرات زهرا محمودی"، "زنان خرمشهر/ فوزیه وطن‌خواه"، "جای امن/ الهه حجازی"، "بی‌قرار/ مریم امجدی" و "همه چیز برای ماندن/ سکینه حورسی و نرگس (فاطمه) بندری".
.jpg)
آشنایان ناآشنا
کتاب « آشنایان ناآشنا: بررسی نقش زنان در پیشبرد اهداف دفاع مقدس» این کتاب توسط کنگره نقش زنان در دفاع و امنیت گردآوری و تدوین شده است. این مجموعه کتاب در سال 1375 منتشر شد.
این اثر به منظور تبیین نقش زنان در دفاع و امنیت به ویژه در دوران دفاع مقدس در چهار بخش و هفده فصل تدوین شده است .در بخش اول با عنوان "کلیات"، فلسفه وجود جهاد و دفاع و حضور زنان در جنگ از دیدگاه اسلام بررسی شده، سپس حضور آنان در جنگ‌های صدر اسلام به عنوان پیشینه تحقیق آمده است .در فصل دوم به چگونگی جنگ تحمیلی، وضعیت سیاسی، اقتصادی، نظامی ایران در آغاز جنگ و حضور و نقش زنان در دفاع مقدس اشاره می‌شود .در بخش دوم طی پنج فصل نمونه‌هایی از ایثار و فداکاری زنان در دفاع مقدس ذکر می‌گردد .در بخش سوم با عنوان "زن، حضور در جبهه و پیکار با دشمن بعثی"، نمونه‌هایی از نبرد تن به تن در روزهای آغازین جنگ، در شهرها و روستاهای خط مقدم جبهه و تاریخچه تشکیلات بسیج خواهران بررسی و تبیین می‌شود .در بخش چهارم که که "زن، حضور در پشت جبهه و تجهیز رزمندگان "نام گرفته، سعی شده گوشه‌ای از فعالیت‌های زنان در پشت جبهه، حضور آنها در صحنه غیر نظامی جنگ، پرستاری و امداد بررسی شود.
کتاب « آشنایان ناآشنا: بررسی نقش زنان در پیشبرد اهداف دفاع مقدس» این کتاب توسط کنگره نقش زنان در دفاع و امنیت گردآوری و تدوین شده است. این مجموعه کتاب در سال 1375 منتشر شد.
این اثر به منظور تبیین نقش زنان در دفاع و امنیت به ویژه در دوران دفاع مقدس در چهار بخش و هفده فصل تدوین شده است .در بخش اول با عنوان "کلیات"، فلسفه وجود جهاد و دفاع و حضور زنان در جنگ از دیدگاه اسلام بررسی شده، سپس حضور آنان در جنگ‌های صدر اسلام به عنوان پیشینه تحقیق آمده است .در فصل دوم به چگونگی جنگ تحمیلی، وضعیت سیاسی، اقتصادی، نظامی ایران در آغاز جنگ و حضور و نقش زنان در دفاع مقدس اشاره می‌شود .در بخش دوم طی پنج فصل نمونه‌هایی از ایثار و فداکاری زنان در دفاع مقدس ذکر می‌گردد .در بخش سوم با عنوان "زن، حضور در جبهه و پیکار با دشمن بعثی"، نمونه‌هایی از نبرد تن به تن در روزهای آغازین جنگ، در شهرها و روستاهای خط مقدم جبهه و تاریخچه تشکیلات بسیج خواهران بررسی و تبیین می‌شود .در بخش چهارم که که "زن، حضور در پشت جبهه و تجهیز رزمندگان "نام گرفته، سعی شده گوشه‌ای از فعالیت‌های زنان در پشت جبهه، حضور آنها در صحنه غیر نظامی جنگ، پرستاری و امداد بررسی شود.
.jpg)
پوتین‌های مریم
کتاب «پوتین‌های مریم» خاطرات یکی از زنان خرمشهری به نام مریم امجدی است که در انتشارات سوره مهر منتشر شد. راوی در این کتاب خاطراتش را از شروع جنگ ایران و عراق و اشغال خرمشهر تا زمان آزادسازی آن نقل میکند.
راوی خاطراتش را از آشنایی با یکی از نیرو‌های سپاه و ازدواج با وی، مجروحان عملیات شکست حصر آبادان، فعالیت در بخش تعاون سپاه، شهادت محمد جهان آرا، بازدید از خرمشهر بیان میکند. تصاویر مستندی از جنگ و زندگی در شرایط جنگی را به تصویرمی کشد.
کتاب «پوتین‌های مریم» خاطرات یکی از زنان خرمشهری به نام مریم امجدی است که در انتشارات سوره مهر منتشر شد. راوی در این کتاب خاطراتش را از شروع جنگ ایران و عراق و اشغال خرمشهر تا زمان آزادسازی آن نقل میکند.
راوی خاطراتش را از آشنایی با یکی از نیرو‌های سپاه و ازدواج با وی، مجروحان عملیات شکست حصر آبادان، فعالیت در بخش تعاون سپاه، شهادت محمد جهان آرا، بازدید از خرمشهر بیان میکند. تصاویر مستندی از جنگ و زندگی در شرایط جنگی را به تصویرمی کشد.
.jpg)
کفش‌های سرگردان
کتاب «کفش‌های سرگردان» خاطرات خود نوشته یک زن پرستار آبادانی از سال اول جنگ تحمیلی عراق عیله ایران در شهر‌های آبادان، خرمشهر، بهبهان، تهران و دزفول است که در انتشارات سوره مهر منتشر شد.
راوی و همسرش، هر دو در بیمارستان نیروی هوایی ارتش در دزفول خدمت می‌کردندکه عراق به طور ناگهانی به ایران حمله میکند. او در آن زمان با دو فرزندش، در خرمشهر، زندگی می‌کرد. از این رو، همراه خانواده پدری به بهبهان می‌روند و پس از تحمل مشقت و سختی‌های بسیار، خانه و کاشانه‌اش را رها میکند و از مقابل عراقی‌ها می‌گریزد، اما برای ادامه خدمت ناگزیر به بیمارستان ارتش در دزفول باز می‌گردد. بخش اعظم خاطرات به بمباران‌های دزفول، مجروحان شهر و رزمندگان اختصاص دارد.
در مورد مقاومت زنان و دختران در دوران دفاع مقدس باز هم می‌توان کتاب‌های زیادی را معرفی کرد. از جمله آنها می‌توان به آثاری همچون «یکشنبه آخر»، «من زنده‌ام»، «لیلا»، «نامه های فهیمه»، «ننه علی»، «گلستان یازدهم»، «دوره درهای بسته» اشاره کرد.
کتاب «کفش‌های سرگردان» خاطرات خود نوشته یک زن پرستار آبادانی از سال اول جنگ تحمیلی عراق عیله ایران در شهر‌های آبادان، خرمشهر، بهبهان، تهران و دزفول است که در انتشارات سوره مهر منتشر شد.
راوی و همسرش، هر دو در بیمارستان نیروی هوایی ارتش در دزفول خدمت می‌کردندکه عراق به طور ناگهانی به ایران حمله میکند. او در آن زمان با دو فرزندش، در خرمشهر، زندگی می‌کرد. از این رو، همراه خانواده پدری به بهبهان می‌روند و پس از تحمل مشقت و سختی‌های بسیار، خانه و کاشانه‌اش را رها میکند و از مقابل عراقی‌ها می‌گریزد، اما برای ادامه خدمت ناگزیر به بیمارستان ارتش در دزفول باز می‌گردد. بخش اعظم خاطرات به بمباران‌های دزفول، مجروحان شهر و رزمندگان اختصاص دارد.
در مورد مقاومت زنان و دختران در دوران دفاع مقدس باز هم می‌توان کتاب‌های زیادی را معرفی کرد. از جمله آنها می‌توان به آثاری همچون «یکشنبه آخر»، «من زنده‌ام»، «لیلا»، «نامه های فهیمه»، «ننه علی»، «گلستان یازدهم»، «دوره درهای بسته» اشاره کرد.
| اسامی بعضی کتاب‌های دیگر با محوریت زنان و دختران در دوران دفاع مقدس | |||
| نام کتاب | نام نویسنده | ناشر | سال نشر |
| سایه حضور: خاطراتی از حضور زنان در دفاع مقدس | عبدالرحیم سعیدی راد | کتاب مسافر | 1387 |
| مجموعه کتاب‌های خواندنی‌ترین خاطرات زنان در دفاع مقدس (ستاد بازسازی شهید علم‌الهدی) (10 جلد) |
محبوبه معراجی پور | هویزه | 1396 |
| مجموعه گل وینه (مجموعه خاطرات زنان ایثارگر در دفاع مقدس) (2 جلد) | صغری مرادی | سوره‌های عشق (وابسته به سپاه امیر المومنین (ع)) | 1392 |
| راز یاس‌های کبود: معرفی نمونه‌هایی از زنان شهید 8 سال دفاع مقدس بهار 1391 | عصمت گیویان | آرمان براثا (وابسته به موسسه فرهنگی هنری براثا) | 1391 |
| نگاه پرباران: مروری بر نقش زنان در هشت سال دفاع مقدس | سعید زاهدی و سمیه شریفلو | فاتحان | 1395 |
| زنان جنگ: داستان ایثارگریهای زنان مسلمان در طول هشت سال دفاع مقدس | ارتش جمهوری اسلامی ایران (آجا) | 1376 | |
| همدوش: خاطرات زنان از هشت سال دفاع مقدس | گفتمان اندیشه معاصر | 1389 | |
| کتابشناسی زن و دفاع مقدس | مریم زاغیان | بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس | 1389 |
| زنان و دفاع مقدس | حجت خانی | بی زمان | 1391 |
| نقش زنان در دفاع مقدس | محمد علی جودکی | مرکز اسناد انقلاب اسلامی | 1395 |
| نقش زنان در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس | ولی اله اسماعیلی درکه | چشم ساعی | 1395 |
| طوبی (زنان قهرمان جهادسازندگی در دوران انقلاب و دفاع مقدس) | سکینه بهمنی | اسرار علم | 1397 |
علاوه بر آثار یاد شده برای نقش زنان و دختران در استان‌های مختلفی نیز کتاب‌هایی منتشر شده است که بعضی از آنها به این ترتیب است:
*- سنگرهای پنهان (نقش زنان استان اردبیل در دفاع مقدس)، لیلا نظری گیلانده، انتشارات ساوالان ایگیدلری
*- پروانه‌های سوخته: سرگذشت و خاطرات شهدای زن شیمیایی استان کردستان، انتشارات آوای مطهر
*- اشک‌های بی‌صدا: مجموعه‌ی خاطرات زنان امدادگر استان آذربایجانشرقی در طول 8 سال دفاع مقدس، مینا محمدی، 31 عاشورا وابسته به مرکز حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه عاشورای آذربایجان شرقی
*- نقش زنان استان گیلان در دفاع مقدس (دفتر نخست)، محمود رنجبر، نشر صریر (وابسته به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس)
*-از تبار ملکوت : خاطرات زنان ایثارگر خوزستان در دفاع مقدس، نشر دارخوین
*-اگر نبودند ...: نقش نظامی و پشتیبانی زنان استان سمنان در هشت سال دفاع مقدس، سید زهرا داود الموسوی، نشر بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس
*- بغض ترکیده: نقش و حضور زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شهرستان مریوان، سجاد قلعه شاخانی، نشر کتابچه
*- آخرین مرخصی: نقش و حضور زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شهرستان دهگلان، فرشته مطهری، نشر اندازیار
*- آخرین نامه: نقش و حضور زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شهرستان بیجار، فرشته مطهری، نشر اندازیار
*- نقش زنان استان ایلام در تحولات سیاسی و اجتماعی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، مرتضی اکبری، نشر شاملو
*- قاب‌های خاطره: نقش زنان استان مرکزی در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس به روایت تصویر، آرش صحرانورد، نشر اندیشه مطهر
*- پاسداران حریم عفاف: حماسه زنان استان مرکزی در هشت سال دفاع مقدس، اشرف جواهری، نشر ابتکار دانش
*- سنگر زنان: برگزیده داستانهای نویسندگان زن فارس در حوزه دفاع مقدس (یادمان اجلاسیه سرداران و 14600 شهید ولایت‌مدار فارس)، نشر نامه‌ی پارسی
*- حضور زنان استان ایلام در دفاع مقدس (1359 - 1367 ه.ش)، مرتضی اکبری، نشر جوهر حیات
*- سربازان مشکی: خاطراتی از زنان رزمنده خوزستانی در سال‌های دفاع مقدس، مرضیه زرکی، نشر نیلوفران
*- طریق زینبی: بررسی نقش زنان استان کرمانشاه در دوران دفاع مقدس، زهرا باقری و نسرین مومنی مهر، نشر صریر
*- طپش یاس و سحر: خاطرات زنان دفاع مقدس خرمشهر، آبادان، اهواز، عبدالصاحب رومزی پور، نشر معراج اندیشه پویا
*- سنگرهای پنهان (نقش زنان استان اردبیل در دفاع مقدس)، لیلا نظری گیلانده، انتشارات ساوالان ایگیدلری
*- پروانه‌های سوخته: سرگذشت و خاطرات شهدای زن شیمیایی استان کردستان، انتشارات آوای مطهر
*- اشک‌های بی‌صدا: مجموعه‌ی خاطرات زنان امدادگر استان آذربایجانشرقی در طول 8 سال دفاع مقدس، مینا محمدی، 31 عاشورا وابسته به مرکز حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه عاشورای آذربایجان شرقی
*- نقش زنان استان گیلان در دفاع مقدس (دفتر نخست)، محمود رنجبر، نشر صریر (وابسته به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس)
*-از تبار ملکوت : خاطرات زنان ایثارگر خوزستان در دفاع مقدس، نشر دارخوین
*-اگر نبودند ...: نقش نظامی و پشتیبانی زنان استان سمنان در هشت سال دفاع مقدس، سید زهرا داود الموسوی، نشر بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس
*- بغض ترکیده: نقش و حضور زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شهرستان مریوان، سجاد قلعه شاخانی، نشر کتابچه
*- آخرین مرخصی: نقش و حضور زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شهرستان دهگلان، فرشته مطهری، نشر اندازیار
*- آخرین نامه: نقش و حضور زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شهرستان بیجار، فرشته مطهری، نشر اندازیار
*- نقش زنان استان ایلام در تحولات سیاسی و اجتماعی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، مرتضی اکبری، نشر شاملو
*- قاب‌های خاطره: نقش زنان استان مرکزی در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس به روایت تصویر، آرش صحرانورد، نشر اندیشه مطهر
*- پاسداران حریم عفاف: حماسه زنان استان مرکزی در هشت سال دفاع مقدس، اشرف جواهری، نشر ابتکار دانش
*- سنگر زنان: برگزیده داستانهای نویسندگان زن فارس در حوزه دفاع مقدس (یادمان اجلاسیه سرداران و 14600 شهید ولایت‌مدار فارس)، نشر نامه‌ی پارسی
*- حضور زنان استان ایلام در دفاع مقدس (1359 - 1367 ه.ش)، مرتضی اکبری، نشر جوهر حیات
*- سربازان مشکی: خاطراتی از زنان رزمنده خوزستانی در سال‌های دفاع مقدس، مرضیه زرکی، نشر نیلوفران
*- طریق زینبی: بررسی نقش زنان استان کرمانشاه در دوران دفاع مقدس، زهرا باقری و نسرین مومنی مهر، نشر صریر
*- طپش یاس و سحر: خاطرات زنان دفاع مقدس خرمشهر، آبادان، اهواز، عبدالصاحب رومزی پور، نشر معراج اندیشه پویا
نظر شما