به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب فانوس سحرانگیز خیال (رئالیسم جادویی در ادبیات) نوشته حمید عبداللهیان و اعظم عبداللهیان در سال ۱۴۰۰ توسط انتشارات کانون اندیشه جوان منتشر شد.

در این کتاب همان‌طور که از نامش برمی‌آید، سبک رئالیسم جادویی در ادبیات به شکل کامل مورد بررسی قرار گرفته‌است. در مقدمه این کتاب بار اصلی جذب ایرانی‌ها به رئالیسم جادویی را بر دوش ترجمه بهمن فرزانه از کتاب صدسال تنهایی گذاشته‌است. حتی سال‌ها پس از انقلاب، نشر این کتاب، آن هم از سوی یک انتشارات دولتی (امیرکبیر) ممنوع بود، اما هیچ‌گاه بازار دست‌فروشان از نسخه‌های افست شده این کتاب با کیفیت نازل خالی نشد. اما مترجمان کم‌کم یادگرفتند چگونه در لفافه، مطالب ممنوعه را با شگردهای ادبی بیان کنند که دچار ممیزی نشود و در ضمن چیز زیادی از متن نکاهند و خواننده هم راضی باشد.

کتاب از ۹ بخش تشکیل شده که با گفتارهایی در عنوان‌های مختلف نام‌گذاری شده‌است. در پایان نویسندگان کتاب مخاطبان را از بخش نتیجه‌گیری بی‌بهره نگذاشتند.

این کتاب از ورود سفیدها و پیامدهای آن آغاز می‌شود. بعد از توضیح کوتاه در این حوزه، به باورها و اندیشه‌های سرخپوست‌ها قبل از ورود سفیدپوستان به زمین‌های آن‌ها پرداخته‌است. از سومین گفتار به حوزه ادبیات بیشتر توجه و در این بخش به نویسندگان و برخی از آثار آن‌ها اشاره می‌شود.

در بخش چهارم این مساله را مطرح کرده‌است که هنوز بر سر آغاز کننده رئالیسم جادویی در امریکای جنوبی مناقشه است، زیرا برخی آلخو کارپنتیر و برخی آرتور اوسلارپیتری را به عنوان نخستین نویسنده دراین حوزه می‌شناسند. اوایل دهه ۱۹۲۰ اصطلاح رئالیسم جادویی در اروپا در حلقه گروه خاصی از نقاشان جمهوری وایمار آلمان متداول شد که می‌کوشیدند راز پنهان زندگی را در پس واقعیت ظاهری به تصویر بکشند.

در بخش پنجم عوامل موثر در جهانی شدن ادبیات امریکای لاتین مورد بررسی قرار گرفته‌است. نویسنده نخستین عامل را در حوزه سیاست و تاثیر انقلاب ۱۹۵۹ کوبا دانسته است. عامل دیگر اهدای جایزه بیبلیوتکا بریو متعلق به انتشارات سیکس بارال در بارسلونا بود.

گفتار ششم به شیوع گسترده رئالیسم جادویی پرداخته‌است. گفتار هفتم به چیستی رئالیسم جادویی پرداخته است. رئالیسم جادویی از دو واژه متناقض تشکیل شده‌است، رئالیسم به معنای واقع‌گرایی که به درک و تجسم دیالکتیک روابط اجتماعی همراه با تضادهای واقعی آن‌ها می‌پردازد. رئالیسم در لحظه‌ای رخ می‌دهد که نویسنده حرکت طرح کلی داستان و تکامل شخصیت‌ها را با توجه به تحلیلش از واقعیت، روابط فرد با جامعه و زندگی اجتماعی با تضادهای اصلی آن آغاز می‌کند.

در گفتار هشتم به مساله رئالیسم جادویی در ایران پرداخته شده‌است. این بخش بلندترین بخش کتاب است و حدود نیمی از کتاب را به خود اختصاص داده‌است. همه چیز با ترجمه صدسال تنهایی مارکز به وسیله بهمن فرزانه و انتشار آن در سال ۱۳۵۳ شروع شد. البته پیش از او احمد میرعلایی با ترجمه آثار بورخس این نویسنده عجیب و هم جریان رو به گسترش رئالیسم متفاوت امریکای لاتین را به ایرانی‌ها معرفی کرده‌بود.

در بخش نهم کتاب به آثاری پرداخته شده‌است که با وجود شباهت‌هایی به آثار رئالیسم جادویی به دلیل اشراف نداشتن نویسنده در آن بخش نمی‌توان از آن مکتب دانست. مهم‌ترین ویژگی یا وجه فارق این مکتب در آمیختن واقعیت و جادو به گونه‌ای است که برابری یا توازن بین هر دو برقرار باشد. جادو باید در طرح و کلیت داستان تنیده باشد و از طرف دیگر عناصر واقعی داستان هم باید دوشادوش آن در داستان وجود داشته‌باشد.