در بیست و نهمین هفته از پویش مردمی «چهارشنبههای امام رضایی» کتاب «امام رضا(ع) در رزمگاه ادیان» را مرور میکنیم.
اين نوشتار در سه بخش تدوين شده است. بخش اول «مروري بر زندگينامه امام رضا(ع)»، سيری كوتاه در دوران زندگی آن امام همام است. «امام رضا(ع)، مامون، ولايتعهدی» نام بخش بعدی این اثر هست که در آن رويداد ولايتعهدي امام رضا(ع) بررسی میشود. بخش سوم، خطبهای از امام رضا(ع) درباره شناخت مقام و موقعيت «امام» است که دربر دارنده اطلاعاتی درباره شناخت دوران امامت حضرت رضا(ع) و درك چگونگي آن است. همچنین نکات تکمیلی این نوشتار در سه فهرست «اشخاص، اماكن و فرق»، «باورها» و «اديان و سلسلهها» تنظیم شده است.
کتابهای تاريخ طبري، تاريخ سيستان، بحارالانوار، تاريخ كيش زرتشت، تاريخ تشيع در ايران، زندگاني سياسي هشتمين امام(ع) و ناسخ التواريخ، از منابع استناد شده در نگارش این کتاببه شمار میروند.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: در اين بخش، سَرِ آن است تا رويدادِ ولايتعهدى حضرت رضا (علیه السلام) از زاويهاى نوين بررسى و كاوش گردد. بهواقع راقم اين سطور بىگمان است كه در درك اين رخدادِ بىبديل كاستىهاى مهمّى افتاده و نگرشى كاملاً انفعالى و غيرتاريخى، بر واقعيّتها پردهاى ضخيم انداخته است. نكتهى قابل ذكر اينكه راقم اين سطور كوشش كرده تا با نگاهى تازه به احاديث و روايات بنگرد؛ نگاهى كه مبتنى بر وارسىِ يک ميراث تاريخىِ كهن است، نه از موضع ردّ يا قبول سلسله اسناد و امثالهم. بهعبارت بهتر، در اين چشماندازِ نوين، احاديث اسلامى و شيعى، مجموعهاى گرانقدر از عناصر تاريخى را در بر دارند كه فارغ از تعيينِ صحّت يا سقم آنها به روش سنّتى، نمايانگرِ برههاى حسّاس از تاريخ اجتماعىِ جامعهى اسلامى هستند.
در حقيقت، مجموعهى احاديث، مىتوانند تاريخنگار را در درک شرايط اجتماعى و سياسى و اقتصادى جوامع پيشين امداد رسانند ،…، و چه به جاست كه همينجا از بينشِ وسيع شخصيّتى چون علامه مجلسى كه به گردآورىِ مجموعهى عظيم بحارالانوار دست زد، تمجيد شود؛ چه، با اينكار، مايههاى ارجمندى كه به كار «تاريخ» مىآيند، پيش روى ماست.
اين كتاب به زندگاني امام رضا عليه السلام و بحث ولايتعهدي اين امام بزرگوار ميپردازد. بخشهايي از اين كتاب عبارتند از مروری بر زندگانی امام رضا عليهالسلام امام رضا عليه السلام، مامون ولايتعهدی، تاملی بر چرايی واگذاری ولايتعهدی از سوی مامون، شوق رزمگاه اديان زردتشتی، مسيحيت، يهوديان، مانويان، مزدكيان، بودائيان، اديان ابتدايی، اديان هندی، فرق اسلام و امام رضا عليهالسلام در رزمگاه اديان، برخي از منابع مورد استفاده از سوی نويسنده در اين كتاب شامل اديان آسيايی، اصول كافی، ايران از آغاز تا اسلام، بحارالانوار، تاريخ تشييع در ايران، تاريخ فخری، تاريخ طبری و ... است و بخش آخر نويسنده به مبحث امامشناسی در كلام امامرضا عليهالسلام اشاره دارد كه خطبههای امام عليهالسلام در اين مورد را به زبان عربی و فارسی نيز آوردهاند.
نظر شما