به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست خبری کتاب کودک «گریه نکن آقای گاو» با حضور لاله جعفری (نویسنده کودک و نوجوان)، عاطفه ملکی‌جو (تصویرگر) و محسن هجری (کارشناس و منتقد کتاب داستانی کودک و نوجوان) به میزبانی مهرک (سوره مهر کودک و نوجوان) برگزار شد. این نشست روز چهارشنبه یکم تیرماه ۱۴۰۱ ساعت 11 در کافه کتاب سمیه واقع در حوزه هنری برگزار شد.
لاله جعفری نویسنده کتاب «گریه نکن آقای گاو» به انتظار ده ساله‌اش برای انتشار این کتاب اشاره کرد و گفت: زمانی که پروژه کار کودک و نوجوان را پذیرفتم این اولین کتابی بود که نگارش شد اما جزو آخرین کتاب‌هایی است که پس از ده سال از آن مجموعه و پروژه به چاپ رسیده است. البته وقتی کتاب را ورق می‌زنم می‌بینم که گذر زمان این کار را کهنه نکرده است و مفاهیم موجود در آن هنوز تازه هستند.
وی درباره تصویرسازی کتاب گفت: این انتظار برای من سخت بود اما امروز کتاب را که می‌بینم متوجه می‌شوم که ارزشش را داشت. به دلیل این که تصویرگری که در ابتدای کار شد از فضای ذهنی من بسیار دور بود و پس از تصویرگری مجدد آن که بر عهده خانم ملکی‌جو بود دقیقا همان چیزی است که در ذهنم وجود داشت. در برخی از کتاب‌ها عین داستان را در تصویر می‌آورند اما در این کتاب تصویر چیزی به متن اضافه می‌کند و تخیلی به مخاطب می‌دهد.
جعفری از اهمیت حضور تصویرگر کتاب در جلسه نشست و رونمایی بیان کرد: معمولا در جلسات نشست کتاب کودک و نوجوان تصویر کار به جلسه دعوت نمی‌شوند و این اولین بار است که رخ می‌دهد. این کار بسیار مهم است چرا که در واقع ما یک تیم هستیم که اثر را تهیه می‌کنیم. تصویرگر در کار کتاب بسیار تاثیرگذار است و نقش دارد. کاش این روند ادامه‌دار شود و دیگران نیز این رویه را در پیش بگیرند.
در کتاب‌های کودک، تصاویر وزن بزرگی به آن می‌دهند
عاطفه ملکی‌جو درباره نحوه فعالیت یک تصویرگر عنوان کرد: عدم حضور تصویرگر در نشست‌ها دغدغه ما نیز است و به آن اعتراض داریم. چرا که وقتی کتاب نگارش می‌شود ما اولین مخاطب آن هستیم و درمورد آن به تصویرسازی و خیال‌پردازی می‌پردازیم. این ما هستیم که در واقع تصمیم می‌گیریم که دیگران این داستان را چطور تصور کنند. در کتاب‌های کودک، تصاویر وزن بزرگی به آن می‌دهند.
او همچنین درمورد این کتاب عنوان کرد: یک تصویرگر همواره باید خردسال بماند تا بتواند در دل این داستان‌ها برود. این مجموعه کتاب ده قصه دارد، یعنی مخاطب به ده دنیای مختلف سفر می‌کند. وقتی کتاب را می‌خوانیم یک تصویر اولیه بر اساس ناخودآگاهمان شکل می‌گیرد. تصویرگر نیز همین‌طور است اما او باید این تصویر را کنار بگذارد و میان تصاویر مختلف بهترین آنها را انتخاب کند.
ملکی‌جو درمورد انطباق داستان و تصویر بیان کرد: گاهی اتفاق می‌افتد که تصویرسازی بخشی از داستان از نظر من جالب نمی‌شود، برای همین گاهی از نویسنده می‌خواهیم تا در متن کمی تغییر ایجاد کند. البته این‌طور نیست که وقتی متنی جذاب نباشد، کاری نکنم. من خودم را با آن منطبق می‌سازم و جذابیت را از دل آن بیرون می‌کشم. سعی می‌کنم داستان را منطبق با دنیای خودم می‌سازم. داستان‌های خانم جعفری این‌گونه بود که دست من را برای خلق کردن باز گذاشته بود و این خلق کردن لذت‌بخش است.
نوشتن کتاب کودک بسیار سخت‌تر از نگارش کتاب بزرگسال است
محسن هجری در این نشست به سختی نگارش کتاب کودک اشاره کرد و افزود: سال‌ها رمان بزرگسال و نوجوان کار کردم اما هرگز سراغ کار کودک نرفتم چرا که گمان می‌کنم که این توانایی در من وجود ندارد. چون مخاطب ما دایره واژگانی محدودی دارد و دست نویسنده در انتخاب واژگان باز نیست. بابراین این نکته کار را دشوار می‌کند و خانم جعفری سال‌هاست که این کار دشوار را انجام می‌دهند و نویسنده توانمندی در این عرصه هستند.
منتقد کتاب داستانی کودک و نوجوان درباره خصوصیات حائز اهمیت کتاب «گریه نکن آقای گاو» گفت: این اثر نیز دارای نکات حائز اهمیت و مفاهیم انسانی و اخلاقی است. از نکاتی که این کتاب وجود دارد این است که پیام‌ها در کتاب شعاری نیست و پنهان در متن است. وقتی قصه‌ها را می‌خوانیم ناخودآگاه مخاطب به سمت نتیجه‌گیری که می‌خواهیم پیش می‌رود. کار کتاب کودک کاشتن بذر در ذهن مخاطب است که بعدها در بزرگسالی آن را به خاطر می‌آورد.
هجری ادامه داد: همچنین در این کتاب عنصر غافل‌گیری بسیار موج می‌زند. از ویژگی‌های زیبا «گریه نکن آقای گاو» هم‌نشینی عناصر متضاد و نامتجانس کنار هم و شکل دادن یک قصه است. کودک جهان را همین‌گونه می‌بیند و برایش امر غریبی نیست. در این داستان‌ها به مخاطب کودک نشان می‌دهید که او را درک می‌کنید و دنیایتان شبیه دنیای او است.
وی درباره تصویرسازی این کتاب افزود: همچنین این کتاب با روایت‌های مینیمال پر از تمثیل‌های زیبا و ناب بوده است. نوشتن داستان مینیمال کار ساده‌ای نیست چرا که باید در کوچک‌ترین کلمات و جملات یک جهان داستانی ساخت. محور دیگر که مورد بحث است تصویرسازی کتاب است. تصاویر شلوغ نیست و مستقیم به سراغ موضوع و سوژه می‌رود. تصاویر در کتاب کودک و خردسال تنها برای زیباسازی به کار نمی‌روند بلکه یک درکی از اشخاص و محیط به کودک می‌دهند. بنابراین نقش تصویرگر یک نقش کلیدی است.
در پایان هجری در ادامه با نگاه یک منتقد بیان کرد: مفاهیم هیچ‌گاه تصادفی شکل نمی‌گیرند. حتی ممکن است ناخودآگاه باشد اما زیرمتن‌ها تبدیل به متن می‌شوند. کار من منتقد این است که به نکاتی که حتی خود نویسنده متوجه نیست را تعبیر و تفسیر کنم. وقتی کتاب منتشر می‌شود مثل تیر از چله کمان رها شده است و هر کسی ممکن است تعبیر و تفسیری داشته باشند.
عکس یادگاری با کیک کتاب «گریه نکن آقای گاو» پایان بخش این جشن بود.
چهارشنبه ۱ تیر ۱۴۰۱ - ۱۸:۱۹
نظر شما