به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «سازمان ملل متحد را بهتر بشناسیم» شنبه (8 بهمن 1401) در سرای کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران نقد و بررسی شد. در این مراسم دکتر الهام سلیمان دهکردی، دکتر محمدمهدی اعتمادی و دکتر محمدمهدی سیدناصری نویسنده کتاب سخنرانی کردند.

در ابتدای این نشست الهام سلیمان دهکردی گفت: در زمینه سازمان ملل متحد کتابی به این روایی نداریم. من در لابه‌لای جلوه‌هایی که این کتاب دارد، نکاتی را من‌باب پیشنهاد یادآوری می‌کنم. در واقع دانش‌آموزان ما با سرفصل آموزشی بزرگ شده‌اند و بهتر آن بود که در کنار این سؤالات یک فصل‌بندی موضوعی نیز ارائه می‌شد. به عنوان مثال اطلاعاتی درباره یونیسف ذکر می‌شد چون بچه‌ها در سنین کودکی و نوجوانی بازیگوش هستند یا اطلاعات می‌توانست مفید باشد اگر در قالب بازی یا جلوه‌های انیمیشن لحاظ می‌شد.

وی افزود: در روی جلد کتاب آرم سازمان ملل آورده شده که برازنده است ولی جلد کتاب شلوغ است. در پشت جلد انگار بیشتر تبلیغ ناشر آورده شده است، در حالی‌که می‌توانست با تصاویر چشم‌نوازی تزئین شود. با توجه به اینکه وارد شدن به مبحث سازمان ملل ناشناخته است، پس بهتر بود طراحی جلد جذاب‌تر می‌شد. بهتر بود که اسم نویسنده بر روی جلد بالاتر قرار می‌گرفت تا نوجوان محمدمهدی سیدناصری را به عنوان کسی که حقوق را به ما یاد می‌دهد، بشناسد.



الهام سلیمان دهکردی بیان کرد: مخاطب این کتاب در شناخت یک سازمان بین‌المللی قشر نوجوان و کودک است. سن کودک در خارج از ایران زیر 18 سال است اما آیا در ایران هم این تلقی هست و این کتاب جذابیتی برای کودک دارد؟ تعریف کودک و مخاطب در کجاست؟ جایی در کتاب ندیدم که مخاطب تعریف شده باشد. ابتدا باید مخاطب تعریف می‌شد و بعد از آن طراحی جلد می‌شد تا این همه مسائل غنی که در کتاب بیان شده است، مورد استفاده قرار می‌گرفت.

وی در ادامه گفت: آیا بررسی کردید تا ببینید بین هدف شما و هدف مخاطب همخوانی و سازگاری وجود دارد؟ دبیرستانی که این کتاب را به دانش‌آموزان خود معرفی می‌کند آیا همان تلقی را دارد که شما دارید؟ چه تعداد از مخاطبان در عرصه متوسطه آموزش می‌بینند یا اینکه صرفا قلم‌فرسایی است؟ یکی از سازمان‌های وابسته به سازمان ملل یونیسف است و جا داشت که در این کتاب عملکرد آموزش و پرورش را با یونیسف بررسی کنید. این کتاب در اجرا هم باید نمود داشته باشد. عرصه اجرایی و داخلی این را هم بررسی کنید. باید توجه کنید و ببینید که آیا در اجرا هم هیچ توجه‌ای می‌شود؟

این منتقد افزود: جا داشت که نویسنده کتاب یکسری ارکان را نام می‌برد و شرح وظایف را بیان می‌کرد. عنوان کتاب رسا و جذاب است ولی اگر در مسیر بهتری پیش می‌رفت، بهتر بود. همچنین اگر به صورت نکته‌ای به نکاتی که چشمگیر بود، اشاره می‌شد، خواننده متوجه می‌شد که نویسنده کدام مبحث برایش مهم بوده است. مثلا حق سلامت کودک یا حق تغذیه، یعنی جنبه حمایتی به خواننده بدهیم.

وی در ادامه بیان کرد: بهتر آن بود که از منابع انگلیسی هم در کتاب استفاده می‌شد. همین‌طور بهتر آن بود که  نظام آموزش و پرورش با کشورهای پیشرفته‌تر مقایسه می‌شد و حضور نویسنده نیز به عنوان منتقد در جای جای کتاب لمس می‌شد و صرفا یک روایت‌گر نبود.

الهام سلیمان دهکردی گفت: هر کتابی مقدمه و موخره دارد تا نتیجه‌ای از نوشتن کتاب در پایان آن ذکر شود، نتیجه‌ای که نویسنده می‌خواست از نوشتن این کتاب بگیرد در کتاب مفقود مانده است.



در ادامه این نشست سیدمهدی سیدناصری نویسنده کتاب «سازمان ملل متحد را بهتر بشناسیم» گفت: من در دبیرستان تجربی خواندم و در المپیاد زیست‌شناسی شرکت کرده بودم ولی در نهایت در دانشگاه رشته حقوق را انتخاب کردم. ترم سوم دانشگاه بودم و از آنجایی که زبان حقوق برایم سنگین بود، خواستم انصراف بدهم و دوباره از تجربی شروع کنم که برای درس بزهکاری اطفال استادی به کلاس آمد که با یک زبان ساده و روان طوری حقوق را تعریف کرد که من شیفته این دکتر مکوندی و بعدها در دوره دکتری با وی همکلاس شدم. در مقاطع مختلف حقوق را می‌خواندم و برای خودم ساده‌سازی می‌کردم. به تدریس در دانشگاه که مشغول شدم، به دلیل ضعفی که در دانشجویان مشاهده می‌کردم تصمیم گرفتم تا کتابی به زبان ساده بنویسم.

وی افزود: در 5 ماه نخست کرونا کار کردم و این کتاب حاصل زحمات این 5 ماه است. در تقدیرنامه‌ای که از آموزش و پرورش برای نوشتن این کتاب دریافت کردم، به حسن خلاقیت اشاره شده است. کتاب با این موضوع در سه جلد به چاپ رسیده که یک جلد برای جوان، دیگری برای نوجوان و سومی برای کودک نوشته شده است، همچنین از دل این کتاب مجموعه دیگری با عنوان آشنایی با سازمان بین‌المللی نیز تالیف شده است که در فروردین ماه به چاپ می‌رسد.

نویسنده کتاب «سازمان ملل متحد را بهتر بشناسیم» در ادامه بیان کرد: اکنون سن خواندن رمان از 18 سال به 9 سال رسیده است. به خاطر همین باید به جایی برسیم که این ایده ساده‌تر بشود و کودک و نوجوان حق و حقوق خود را بدانند و بشناسند. اکنون مشغول کار بر روی مجموعه‌ای هستیم با عنوان اینکه یک کودک و یک نوجوان بر اساس قانون اساسی چه حق و حقوقی دارند. کتاب «سازمان ملل متحد را بهتر بشناسیم» به انگلیسی نیز ترجمه شده و در سایت آمازون قرار گرفت. وجه تمایز بومی‌سازی کردن این موضوع 5 سال تجربه کار با دانش‌آموز است. در آن کتاب برای هر فصل ماز، جدول و کارگروهی گذاشتیم و در تلاش هستیم تا آموزش کودک و نوجوان را به صورت کتاب کار تالیف کنیم. وظیفه ماست که حقوق را برای کودکان و نوجوانان ساده‌سازی کنیم. بازخوردی که گرفتیم این‌گونه بود که این کتاب توانسته است جایگاه خود را در مقطع دبیرستان باز کند.

سیدناصری گفت: کودکی رویا نیست، حق با کودکان است. زمانی که تصمیم به نوشتن این کتاب گرفتم، اساتید خودم چندان موافق نبودند اما من بر این اعتقادم که نجنگیده نبازید، پس به کار ادامه دادم. بالاخره کسی باید از جایی شروع می‌کرد. تصمیم گرفتم خلاقیت به خرج بدهم. من 10 سال آینده را می‌بینم. من برای نسلی می‌نویسم که ایران عزیز را سربلندتر خواهند کرد. باید در این حوزه‌ها بیشتر کار انجام بگیرد. حقوق کودک باید برای خود کودک، والدین و معلمان مشخص و روشن باشد. هر چقدر کار قویتر باشد در برندسازی قوی‌تر خواهد بود.

وی افزود: ایده‌ای به ذهنم رسید. برای پیاده‌سازی این ایده به کلاس‌های رمان‌نویسی رفتم تا جنگ‌ جهانی اول، نحوه شکل‌گیری سازمان ملل متحد و جنگ دوم جهانی را بنویسم. حقوق فردی و حقوق اجتماعی را در نظر دارم. بر اساس کنوانسیون حقوق کودک سعی دارم حقوق کودکان مهاجر، کودکان کار و کودکان دارای معلولیت را بنویسم. اکنون این پذیرش در بین اساتید حقوق نیز ایجاد شده و پیشنهاد می‌کنند تا حقوق کیفری را برای نوجوانان بنویسم. این یک حرکت و یک برنامه برای آینده است.



در ادامه این نشست محمدمهدی اعتمادی با عنوان منتقد گفت: چند سال قبل در یک کارگاه کودک گفت‌و‌گویی با کودکان و دانش‌آموزان آسیب داشتم. در شروع بحث برای آنان از حق داشتن خانواده، هویت و تابعیت گفتم. بچه‌ها می‌گفتند؛ ما که چنین حقوقی نداریم. حرف حساب زده بودند. قانونی که نوشته شود و اجرا نشود، عقبه‌ای دارد.

وی افزود: یک پیشینه اجرای قانون، آگاهی است که ما در این کتاب آگاه می‌شویم. جای چنین کتابی در آموزش و پرورش خالی بود. هنوز رابطه قدرت و فرد فهمیده نشده است. اگر در فضای مجازی فردی از یک مقامی ایرادی بگیرد، به او گفته می‌شود تا وقتی به چیزی مطمئن نشدی نباید تهمت بزنی. این در حالی است که یک روزنامه‌نگار غربی می‌تواند اتهام بزند و طرف باید ثابت کند که این فقط اتهام است. این فرهنگ‌سازی است و کم‌کم باید مردم باور پیدا کنند که حق و حقوقی دارند.

اعتمادی بیان کرد: چیزی که سال‌هاست در کشورهای دیگر با آزمون و خطا به جلو رفته و در ایران نیز برای حفظ کرامت انسانی نباید به آن بی‌توجه بود. آشنا کردن بچه‌ها با سازمان ملل بسیار ارزشمند است که امیدوارم این کار ادامه پیدا کند. کتاب‌های درسی ما نمونه بارز انباشت اطلاعات است. مهم این است زمانی که دانش‌آموز کتاب علمی می‌خواند با روح علم آشنا بشود.

وی در ادامه گفت: فصل‌بندی و کتاب‌آرایی اقتضا می‌کند که برخی مباحث توضیح بیشتری داشته باشد. با توجه به مطالب کتاب باید نکته‌های آن را تفکیک کنیم که جوان و نوجوان دقیقا چه سنینی را دربرمی‌گیرد. کتاب کودک البته مشخص‌تر است و رنگ و تصویرگری را دربرمی‌گیرد.