خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) آنتونیو گرامشی در ایران نامی آشناست و طی سال‌های اخیر آثار او در حوزه سیاست و فرهنگ با اقبالی تازه میان پژوهشگران و علاقمندان روبرو شده است.

تازه‌ترین اثر گرامشی که با فارسی ترجمه شده، «علیه فاشیسم: گزیده مقالات پیش از زندان» نام دارد که اخیرا به همت نشر نیماژ و با ترجمه‌ کامران برادران منتشر شده است. «علیه فاشیسم...» همان‌گونه که از عنوانش پیداست، گزیده‌ای است از مقالاتی که گرامشی پیش از زندانی شدن در دولت بنیتو موسولینی در مجلاتی چون «اوردینه نوو» منتشر کرد. محوریت تمامی مقالات ترجمه‌شده در این مجلد درک و مبارزه با فاشیسم است.

کامران برادران، مترجم این کتاب که پیشتر نیز مجموعه‌ای از مقالات گرامشی با عنوان «سوسیالیسم، فاشیسم و انقلاب» را منتشر کرده بود و سابقه ترجمه آثاری از فیلسوفانی چون اسلاوی ژیژک و ژان بودریار را در کارنامه خود دارد، در مقدمه این اثر می‌نویسد: «کتاب پیش رو گزیده‌ای است از چند مقاله از آنتونیو گرامشی. این مقالات همگی به دوران تولد فاشیسم در ایتالیا مربوط می‌شوند، دورانی که در آن بنیتو موسولینی در حال قدرت‌گیری بود و چپ هیچ برنامه منسجمی برای مبارزه با این موج جدید در چنته نداشت.»

مترجم در ادامه مقدمه خود تبیین می‌کند که در جهان امروز توگویی اتحادی بر سر فراموش کردن نام گرامشی و میراث این فیلسوف ایتالیایی، یعنی صحه گذاشتن بر اهمیت ضرورت پیکار طبقاتی، نفی دائم نظم حاکم و تن ندادن به وضع موجود و غیره وجود دارد. به گفته مترجم، گرامشی در این میان نامی است برای وضعیتی نومیدانه چپ رادیکال امروزه به آن گرفتار شده است، وضعیتی که در آن انگار امیدی به بهبود وضعیت وجود نداشته و تمامی گزینه‌های رهایی به محاق رفته‌اند. با این همه، به گفته برادران، اهمیت گرامشی درست در همینجاست که نهفته است، یعنی درک رادیکالیته یک وضعیت نومیدانه.
 

«علیه فاشیسم» متشکل از 12 مقاله گرامشی است که عموما به سال‌های 1920-1922 مربوط می‌شوند، مقالاتی چون «مسئله قدرت»، «دو فاشیسم» و «تکیه‌گاه دولت» که هر کدام به شکل و شمایلی ماهیت فاشیسم، سازوکار آن و همچنین ضرورت درک و مبارزه با آن را تبیین می‌کنند.

مقاله گرامشی با عنوان «پراودا، 7 نوامبر 1922» نیز از دیگر نکات جالب‌توجه این مجموعه است. این مقاله زمانی نوشته شد که گرامشی در مسکو به سر می‌برد، یک هفته بعد از رژه معروف فاشیست‌ها در رم. بنابراین این مقاله را که از قرار معلوم اخیرا به زبان انگلیسی ترجمه شده، می‌توان نخستین واکنش گرامشی به عینیت فاشیسم در کشورش قلمداد کرد.

از دیگر نکات جالب‌توجه کتاب «علیه فاشیسم: گزیده مقالات پیش از زندان»، پیوست‌هایی است که مترجم به مقالات گرامشی افزوده است که از جمله آن‌ها می‌توان به «دو شکل از تمامیت‌خواهی» اثر اسلاوی ژیژک و «سکوت بره‌ها» اثر پل ویریلیو اشاره کرد. هر یک از این ضمائم، به‌شکلی ویژه و منحصر به‌فرد، خوانشی از مفهوم فاشیسم در زمانه ما ارائه می‌دهند، امری که برای خوانندگان آثار کلاسیک گرامشی می‌تواند جالب‌توجه باشد.

«علیه فاشیسم: گزیده مقالات پیش از زندان» به قلم آنتونیو گرامشی و با ترجمه کامران برادران، در 156 صفحه و با قیمت 96 هزار تومان از سوی انتشارات نیماژ منتشر شده است.