مجلات متعددی در حوزه زبان فارسی و ایرانشناسی در شبه قاره هند از جمله مجلات دانش، سفینه، آناهیتا، قند پارسی منتشر میشود. در این گزارش به برخی از این نشریهها اشاره میشود.
به منظور تقویت مناسبات علمی، بهره مندی از تجارب پژوهشی دانشمندان و محققان، و همکاری در اعطای مجوز قابل قبول به نشریات علمی پژوهشی کشورهای همکار برای اخذ امتیاز از پایگاه استنادی جهان اسلام و سایر پایگاههای علم سنجی در ایران و منطقه، شایسته خواهد بود سردبیران و اعضای تحریریه مجلات فارسی در جهان فارسی با پژوهندگان و استادان ایرانی و بویژه با محققان دانشگاههای دارای رشتههای علوم انسانی بویژه دانشگاه علامه طباطبائی، برنامه مبادلاتی و همکاری علمی را پویاتر و استوارتر پیش ببرند. پیشنهاد انتشار مجله ایران شناسی و مطالعات ادبی با همکاری دانشگاههای کشورهای شبه قاره و حتی منطقه قفقاز، آسیای میانه، بالکان و اروپای شرقی میتواند از جمله فعالیتهای بین المللی دانشگاه در حوزه ایران شناسی و دیپلماسی علمی و فرهنگی و ادبی باشد.
در اینجا چند نشریه در پاکستان و بنگلادش و هندوستان، معرفی میشود که خوشبختانه تعدادی از استادان دانشگاه علامه طباطبائی هم با آن نشریات همکاری پویا و پایا دارند:
مجلههای فارسی پاکستان
مجله دانش
مجله دانش فصلنامه مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان (مشترک بین دو کشور) بر اساس موافقتنامه فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و وزارت آموزش علمی پاکستان از سال ۱۳۶۴ فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرده است.
مجله دانش- با مجوز علمی با شماره استاندارد بین المللی شاپا: ISSN به شماره: ۱۸۷۳-۱۰۱۸ از دولت پاکستان – به زبان فارسی وبا چکیده انگلیسی، منتشر میشود و شماره ۱۴۲- ۱۴۳ آن در زمستان ۱۳۹۹ با عنوان ویژه نامه پنجاهمین سالگرد تأسیس مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، به صورت چاپی و الکترونیکی نشریافته است. این مجله- که بیش از سی و پنج سال سابقه انتشار دارد- در گسترش سنت فارسی نویسی و معرفی نسخههای خطی کتابخانه گنج بخش و سایر نسخههای خطی فارسی و نشر مقالههای استادان زبان و ادب فارسی و معرفی تازههای تخقیقات ادبی، شایان التفات است.
مجله سفینه
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده خاورشناسی دانشگاه پنجاب لاهوردر ۱۸۷۰ تأسیس شد، دانشگاه پنجاب از قدیمترین و بزرگترین دانشگاههای پاکستان است. در گروه آموزشی لاهور، زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، پیش دکتری و دکتری، تدریس میشود. در این گروه سالنامه علمی پژوهشیِ «سفینه» از ۲۰۰۱ /۱۳۸۳ ش چاپ میشود. تاکنون نوزده شماره به چاپ رسیده و شماره بیستم در مرحله چاپ است. سفینه دارای درجه علمی پژوهشی است که درکمیسیون آموزش پاکستان به شماره استاندارد بین المللی (شاپا):۳۱۹۸_۱۹۹۲ به تصویب رسیده است.
از ۲۰۰۱/۱۳۸۳ م تا امروز استادان گروه فارسی دانشکده خاورشناسی دانشگاه پنجاب مانند دکتر محمد سلیم مظهر، دکتر غلام معین الدین نظامی، دکتر محمد اقبال شاهد، دکتر نجم الرشید، دکتر محمد ناصر، دکتر سید محمد فرید، دکتر شعیب احمد، دکتر محمد صابر و خانم دکتر عظمی زرین نازیه به نوبت سردبیر ودستیاران سردبیر بودهاند.
مجله آناهیتا
سالنامه آناهیتا مجلهای پژوهشی و علمی به زبان پارسی است که از سال ۲۰۱۵ میلادی به همت گروه زبان و ادبیات پارسی، دانشگاه ال سی بانوان لاهور چاپ و منتشر میگردد. این سالنامه جدیدترین تحقیقات و دستآوردهای پژوهشی محققان و پژوهشگران حوزه زبان و ادب پارسی و ایران شناسی از دانشگاههای سراسر جهان را چاپ و منتشر میکند. آناهیتا علاوه بر گرفتن مصوب کمیسیون وزارت آموزش عالی اسلام آباد پاکستان، در پایگاه استنادی جهان اسلام ISC نیز ثبت و تا کنون ۸ شماره از سالنامه آناهیتا منتشر شده است. سردبیر این مجله استاد سیده زهرا فلیحه کاظمی است.
مجله فارسی داکا- بنگلادش
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه داکا در سال ۱۹۲۱ م تاسیس شد. دانشگاه داکا قدیمترین و بزرگترین دانشگاه بنگلادش است. در این گروه رشته زبان و ادبیات فارسی در هر چهار مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، پیش دکتری و دکتری تدریس میشود. به همت استادان گروه زبان و ادب فارسی، مجله علمی پژوهشی از ۲۰۰۴ م. به زبان فارسی منتشر میشود وتاکنون هفت شماره به چاپ رسیده است و در سامانه نشریات الکترونیکی دانشگاه هم قرار گرفته است.
مجله فارسی دانشگاه داکا دارای درجه علمی پژوهشی ِمصوب کمیسیون آموزش بنگلادش به شماره استاندارد بین المللی (شاپا):۲۷۹۱-۰۶۷۹ است. از ۲۰۰۴ م تا امروز استادان گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه داکا مانند پروفسور دکتر کلثوم ابو البشر، دکتر امّ سلمی، دکتر ک. ام. سیف الاسلام خان، دکتر محسن الدین میا به نوبت سردبیر و دستیاران سردبیر بودهاند. در شورای نویسندگان مجله، غیر از استادان گروه، استادان اعزامی از جمهوری اسلامی ایران به دانشگاه داکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی نقش آفرینی و در ویراست و نشر بهتر، همکاری دارند. شایان گفتن است تا کنون چهار عضو علمی دانشگاه علامه طباطبائی برای تدریس زبان و ادبیات فارسی به دانشگاه داکا اعزام شدهاند: سیروس شمیسا، احمد تمیم داری، محمود بشیری، و نعمت الله ایران زاده. دربنگلادش فقط همین یک مجله به زبان فارسی چاپ میشود.
مجلههای فارسی در هند
مجله قند پارسی
اولین شماره مجله قند پارسی در پاییز سال ۱۳۶۹ در دهلی نو در قالب فصلنامه منتشر شد. تا کنون ۸۲ شماره از مجله قند پارسی منتشر شده است. سردبیری آن در هر دوره با رئیس مرکز تحقیقات فارسی، و در شمارههای اخیر با احسانالله شکراللهی بوده است. قند پارسی مجله مرکز تحقیقات فارسی دهلینو است، که بنا بوده بهصورت فصلی منتشر شود ولی در سالهای اخیر به دلیل مشکلات بودجه و امکانات و پرسنل مرکز معمولاً سالی یکبار منتشر شده است.
مجله تحقیقات فارسی دانشگاه دهلی
بخش فارسی «دانشگاه دهلی» در شهر دهلی، هندوستان مجلهای به زبان فارسی به نام «مجله تحقیقات فارسی» از سال ۱۳۶۰ به مدت بیش از چهل سال به صورت سالنامه منتشر میکند. تازهترین مقالههای پژوهشگران هندوستانی و بین المللی، در موضوعاتِ نسخه خطی، متون کهن فارسی، ادبیات و تاریخ معاصر فارسی، در این مجله منتشر میشود. پروفسور نورالحسن انصاری، پروفسور سید مقبول احمد، پروفسور محمد اسلم خان و پروفسور نرگس جهان از مدیران این مجله بودهاند.
دیگر نشریات فارسی در هند
دیگر نشریات فارسی منتشره در هند عبارتند از: مجله دانش (نشریه گروه فارسی دانشگاه کشمیر)، مجله روابط فرهنگی هند و ایران (نشریه انجمن آسیایی ایران به دو زبان فارسی و انگلیسی)، مجله بخش فارسی دانشگاه کلکته و مجله مرکز تحقیقات فارسی دانشگاه علیگر به سردبیری اسد علی خورشید و نشریه خصوصی نقد و تحقیق، به سردبیری سید نقیعباس از سایر نشریات معتبر در هند، شایان مطالعه و بررسی است.
نظر شما