این پژوهشگر ادبی تأکید کرد: قابل انکار نیست که حضور فعال و تأثیرگذار حدادعادل در منظومه سیاسی انقلاب، بیش از حضور در عرصه فعالیت‌های فرهنگی بوده است. با وجود چنین تصوری و با استناد به چاپ و انتشار بیش از ۵۰ عنوان کتاب با موضوعات فرهنگی شامل تحقیق، ترجمه، دانشنامه، مقالات و شعر، بی هیچ تردیدی باید نام حدادعادل را در شمار چهره‌های ماندگار فرهنگی عصر انقلاب ثبت کرد. ریاست فرهنگستان زبان و ادب فارسی و ورود به عرصه شعر و شاعری با شعرخوانی در جلسات دیدار سالانه شاعران با مقام معظم رهبری و چاپ سه مجموعه شعر «هنور هم»، «آنک بهار» و «هر جا تو باشی» تلنگری به جامعه فرهنگی ایران است که نگاه عمیق‌تر و دقیق‌تری به وی به عنوان یک ادیب و شاعر داشته باشند.
اسماعیلی همچنین گفت: اگر بخواهیم ویژگی‌های زبان ادبی حدادعادل را شماره کنیم، پیش و بیش از هر چیز باید بر سادگی و صمیمیتی که در جان و جهان سروده‌هایش جاری است دست بگذاریم. نکته دیگر اینکه فعالیت‌های فرهنگی حدادعادل تنها در شعر خلاصه نمی‌شود. وی در کارنامه فرهنگی خود افتخار ترجمه قرآن را نیز دارد که پرداختن به دقایق و ظرایف این ترجمه ارزشمند، رسالت قرآن‌پژوهان است. در سال‌های اخیر که توفیق همنشینی و همنفسی با وی را در جلسات شعرخوانی پیدا کرده‌ام، حدادعال را انسانی دوست‌داشتنی و هنرمندی دردآشنا یافته‌ام؛ شاعری اندیشمند و فرهنگ‌دوست که عاشق زبان و ادبیات پارسی است و برای حفظ و صیانت این میراث فرهنگی از گزند آفات روزگار از هیچ کوششی فروگذار نمی‌کند. تعلق و دلبستگی مؤمنانه و عاشقانه وی به زبان پارسی در مجموعه مقالات کتاب « حدیث سرو و نیلوفر» به‌خوبی متجلی است که دربردارنده ۹ مقاله عالمانه و خواندنی با موضوع زبان پارسی در شبه قاره هند است.
علیرضا قزوه، شاعر و رئیس مرکز شعر، موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما نیز در این نشست ضمن تبریک چاپ مجموعه شعر «هر جا که توباشی» بیان کرد: حدادعادل یکی از ادیبان، سیاست‌مداران و فیلسوفان معاصر ماست که جنبه سیاسی وی لطمه‌ای به ساحت ادبی و فلسفی وی نزده و کتاب‌های شعرش دلیل محکم این ادعاست. زبان سهل و ممتنع و سرشار از مضمون و پیام از ویژگی‌های شعر اوست.
حدادعادل، سفیر معنوی هند در ایران است
آذرمیدخت صفوی، بنیانگذار و رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی دانشگاه اسلامی علیگردر هند نیز در این مراسم بیان کرد: کاوش‌های علمی و پژوهشی حدادعادل درراستای توسعه و ترویج ادب و فرهنگ موضوع‌های مختلف مثل فلسفه، تاریخ، زبان‌شناسی، الهیات، سبک‌شناسی، تفهیم و تشریح متون ادبی و هرمینوتیک است. نوشته‌ها و مقالات وی همه موضوع‌های اصیل و مهم دانشوری را احاطه کرده است.
صاحب «جایزه طلایی» کشور هندوستان افزود: تعداد کتاب‌ها و مقالات حدادعادل در زمینه‌های مختلف بیشتر از 250 عنوان است. وی سفیر معنوی هند در ایران است؛ چراکه روابط فرهنگی و ادبی بین هند و ایران پیشینه چندین هزار ساله دارد و پشتوانه و عامل مهم در فروغ این روابط زبان فارسی و نیز نفوذ شخصیت‌های برجسته این دو کشور بوده است. گل سرسبد این نخبگان حدادعادل است. رفتار نجیب، استواری و استحکام عقیده، تواضع و انسان‌دوستی وی در قلب مردم ایران و هند و سراسر جهان جایگاه رفیعی برای وی ایجاد کرده است. دانشگاه اسلامی علیگر افتخار دارد که در سال ۲۰۰۴ میلادی سند اعزازی دکتری را به حدادعادل تقدیم کرده است. مدیریت و تهیه دانشنامه شبه قاره نشانگر عشق و علاقه وی به پاسداران زبان و ادب فارسی این کشورهاست.
رئیس انجمن استادان زبان فارسی هندوستان در انتها عنوان کرد: حدادعادل شاعر شیرین‌بیان و نغزگوست که فکر بکر، شیرینی بیان و حسن پیرایه ویژگی‌های وی است.
«هر جا که تو باشی» تاثیری شگرف بر نوجوانان می‌گذارد
سیدمسعود علوی‌تبار، شاعر و فعال فرهنگی نیز در این نشست به خوشرویی، صبوری، متانت و ادب فوق‌العاده حدادعادل اشاره کرد و گفت: آثار این سلامت نفس در آثار ادبی و علمی وی نیز انعکاسی کامل دارد. نخستین بهره درونی من در اولین برخوردم با کتاب «هر جا تو باشی» اسم تأمل‌برانگیز کتاب بود که یاد‌آور فراز « وهُوَ مَعَكُمْ أَیْنَ مَا كُنتُمْ» از آیه چهارم سوره مبارکه حدید است؛ کلامی که باور آن آرامش و اطمینان همیشگی را برای انسان اهل دل به ارمغان می‌آورد. از سوی دیگر سجع موجود در نام سوره «حدید» با نام «حداد» ، دومین جرعه حظ معنوی و ادبی را بر کام طبع من نوشاند. این شروع بسیار خوبی بود که سرشار از این فیض قرآنی به دست آمده، مستانه و سرمست به مطالعه کامل کتاب بپردازم.
علوی‌تبار افزود: این کتاب که به تازگی توسط انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسیده، مشتمل بر غزلیات، قطعات و رباعیاتی است که همه سلیس و بی تکلف و با درونمایه‌هایی از معنویت، حکمت و اخلاق سروده شده‌اند و صفای باطنی را برای خواننده ایجاد می‌کنند.
صاحب رباعی‌نامه «حی متأله» ادامه داد: برای ارائه دقیق‌ترین نظرها در رابطه با اثرگذاری حقیقی یک اثر هنری بر ذهن و روان مخاطبین در رده‌های مختلف سنی باید دریچه‌ای به گذشته بازکرد و با مرور مقاطع مختلف زندگی، اثرپذیری خود در آن بازه‌های زمانی را با داشته‌های فکری و متر و معیار‌های محاسباتی فعلی مورد کنکاش قرار داد. به عنوان مثال در میان نوسروده‌های کتاب «هر جا تو باشی» با غزل نوستالژیک «که باور می‌کند» مواجه شدم. به روشنی به یاد دارم در دوران نوجوانی این شعر را که در کتاب‌های درسی موجود بود از بر کرده بودم و برای دیگران هم با ذوق و شوق از حفظ می‌خواندم. از عوامل تأثیرگذاری فوق‌العاده این غزل در من یکی روانی ابیات بود که در عین فخامت واژگان و داشتن معانی بلند، راحت و روان خوانده می‌شدند و معنا را به خوبی منتقل می‌کردند. می‌دیدم که شکوه و هیبت الهی امام خمینی (ره) در این سروده به زیبایی تمام، در دل مخاطب مخصوصا مخاطب نوجوان به تصویر کشیده می‌شود. «هرجا که تو باشی» می‌تواند اثرگذاری فوق‌العاده‌ای بر رده سنی نوجوانان و حتی بزرگسال داشته باشد.
«هرجا که تو باشی» به مخاطب نوجوان تشخص داده است
در این نشست همچنین نغمه مستشارنظامی، شاعر و دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن تشریح اهمیت توجه به روند تربیت صحیح نوجوانان، بیان کرد: این زبان را بزرگانی می‌دانند که عمر پربار را صرف آموزش و پرورش نوجوانان کرده‌اند و در تألیف کتب آموزشی و ادبی در جهت پربارتر کردن اندیشه جوانه‌ها اهتمام ویژه داشته‌اند.اگر بخواهیم از این دست استادان سخندان نام ببریم بی شک نام غلامعلی حدادعادل در صدر این فهرست گرانسنگ جای دارد؛ بزرگی که با کوله‌باری سرشار از اندیشه، فلسفه و عرفان همواره در کنار نوجوانان ایرانی و همراه و همدل ایشان گام برداشته و برای این نسل از جان و دل مایه گداشته است. از مدیریت مجموعه مدارس تخصصی علوم انسانی «فرهنگ» گرفته تا نظارت بر تالیف کتاب‌های درسی و دیگر خدمات ارزشمند در این حوزه؛ دلبستگی و دغدغه‌مندی این ادیب مهربان نسبت به جوانه‌ها به حدی است که تازه‌ترین اثر ادبی خود را ویژه این گروه سنی منتشر کرده است.
وی همچنین تأکید کرد: تفاوت این کتاب با دیگر آثار ویژه دوره نوجوان در این است که به مخاطب نوجوان تشخص داده و به وی به عنوان یک مخاطب جدی و آگاه نگاه کرده است؛ در واقع فهم و درک ادبی نوجوان را دست کم نگرفته، زبان فاخر و در عین حال سهل و ممتنع که در غالب اشعار حدادعادل مشهود است مفاهیم پربار را در ظرفی شفاف و مطبوع طبع لطیف نوجوان جای داده و از عشق، ایمان، عرفان، زندگی و امید با او سخن گفته است. در جای جای این کتاب، مخاطب با اشعار و ابیات و ترکیب‌های به یادماندنی رو‌به‌رو می شود و تنوع اوزان عروضی و قالب‌های ادبی خود به‌مثابه کلاس درسی برای نوجوان علاقه‌مند به یادگیری فنون ادبی است. کلیدواژه های بهار، خورشید، گل، جوانه، عشق، ماه، آسمان و مهربانی، این کتاب را به اثری امید فرین و فرداساز برای نوجوان امروز بدل کرده است.
سیدحکیم بینش، شاعراهل افغانستان نیز در این مراسم عنوان کرد: نکته ای که شاید دیگران کمتر به آن توجه کرده باشند، نگاه بلند و وسیع حدادعادل به جایگاه زبان و ادبیات فارسی است. تصور من این است که وی همه اقلیم‌های فارسی را مد نظر و به رشد بالندگی زبان و ادبیات در همه قلمرو فارسی توجه داشته است. نگاه حدادعادل فرا مرزی بوده و برای پربارکردن زبان تعدادی از اعضای فرهنگستان ادب را از کشورهای افغانستان و ایران انتخاب کرده است. وجهه ادبی حدادعادل نیز با همه مشغله‌هایش قابل ارج است.
.jpg)
زبان شعری حدادعادل، بارانی و رویش از نو است
همچنین زیبا فلاحی، شاعر و منتقد ادبی در سخنانی گفت: شعر حدادعادل در مجموعه «هرجا تو باشی» حاصل زیستن در مخاطب غایب ادبیات کودک است. نقادان گفته‌اند کتاب های «آلیس»همان قدر که برای کودکان جالب است برای بزرگسالان نیز جذابیت خودش را دارد. شعر حدادعادل می‌تواند بخشی از تملک پژوهش‌های کودکان را در سازه‌های اجتماعی نوین ابلاغ کند. ریختن تمام هستی‌شناسی در کاسه فرهنگی ادبیات کودک به مثابه نظام ارجاعی آنها خواهد بود.
فلاحی در ادامه افزود: چاپ کتاب «هرجا که تو باشی» فرصتی مغتنم برای مردی فلسفی است که در آشتی با عشق طبیعت و پدیده‌ها گام بزند و اشراقی بجوید. زبان شعر حدادعادل، بارانی و رویش از نو است؛ یا از آن دست که به دنبال به چنگ آوردن زلال کودکی یا کودک درون خویشتن است. شاعر چون در انواع ادبی دیگر مثل سفرنامه‌نویسی مطبوعاتی، سخنوری و فرهنگ نوشتاری تسلط دارد، محتوای سخن شعر خود را نیز از همین دست تعلیمات و توشیحات قرار داده است.
این پژوهشگر ادبی تأکید کرد: حدادعادل شاعری وطن‌دوست است و عشق وی به قله‌های سرفراز میهن و قلم روان و استوارش او را به سبک ملک‌الشعرا، گلچین گیلانی و حتی نیمای بزرگ و نیز غزل «کیش مهر» علامه طباطبایی کشانده است.
وی فرورفتن در عناصر طبیعت و عاطفه مرطوب غزل را از دیگر مزایای شعر کتاب «هرجا که تو باشی» عنوان کرد و گفت: نکته دیگر در مجموعه «هرجا که تو باشی» موسیقی متن است. این ویژگی خبر از آن دارد که هرکجا نویسنده از کلام مکتوب و نثر محجوب نزد مخاطب خسته می‌شود بر بستر نرم شعر روان خود می‌آرمد؛ بر گستره رهایش از جسم خاکی بال و پر می‌گشاید و بر تن افسرده روزگار به مناجات برمی‌خیزد. حدادعادل به سبک گذشتگان خود ازعلوم زمان نیز آگاه است و تاریخ و ترجمه را نیز به عرصه شعر و شعور دعوت می‌کند.
سیدحسن بنی‌طبا فعال فرهنگی ایرانی از کشور کانادا نیز در سخنانی عنوان کرد: حدادعادل قبل از معدود شخصیت‌های دوست‌داشتنی و مصداق روشن علم و عمل است و در این سال‌های پر فراز و نشیب هرجا که حضورش لازم بوده، وارد شده و به‌خوبی و به طور مؤثر انجام وظیفه کرده واین خصوصیت یک شخصیت سیاسی تراز جمهوری اسلامی ایران عزیز است. اخلاق، ادب، تواضع و جامعیت وی نیزکه زبانزد است و به « بنیاد سعدی» می‌تواند با هدایت وی به اهداف بلند خود برسد.
سید‌نقی‌عباس کیفی، شاعر هندی نیز دیگر سخنران این محفل بود که در سخنانی گفت: زحمات فراوان حدادعادل برای زبان و شعر فارسی بر هیچ‌کس پوشیده نیست. همچنین، تأثیرگذاری وی بر علاقه‌مندان و پژوهشگران زبان فارسی در فرهنگستان زبان و بنیاد سعدی که از نشانه‌های بارز آن تربیت و آموزش چندین نسل غیرفارسی زبان بوده بسیار باارزش است. جان و جهان حدادعادل به فرهنگ و ادبیات فارسی گره خورده و این تلفیق در آثار وی نیز منعکس شده است.
همچنین سرویس تریپاتی، شاعر دو زبانه اردو و پارسی و استاد زبان سانسکریت از بنارس هند ضمن تبریک انتشار «هرجا تو باشی» گفت: حدادعادل، شخصیتی چندوجهی است؛ اما در همه آن ابعاد، شعر دوستی یکی از ابعاد مهم وی است که این خصیصه، وی را مهربان‌تر کرده است. با اینکه در کشور دارای مناصب بسیار بالایی است؛ اما هیچ‌گاه غرور در وی وجود نداشت و مشغله کاری هرگز عشقش به شعر را شکست نداد.
در این نشست همچنین غلامعلی حدادعادل به قرائت یکی از تازه‌ترین اشعار خود با مطلع «نه راهی که خود را رسانم به کویت/ نه رویی که پیکی فرستم به سویت» پرداخت.
در این نشست ادبی که با بداهه‌نویسی خوشنویسانی از جمله مسعود ربانی همراه بود شاعرانی از کشورهای ایران، هند، افغانستان، تاجیکستان، پاکستان، بنگلادش و کانادا همچون علیرضا قزوه، رضا اسماعیلی، سیدمسعود علوی‌تبار، سیدتقی عابدی، مهدی باقرخان، سیدمهدی بنی‌هاشمی‌لنگرودی، سیدحکیم بینش، سیدحسن بنی‌طبا، شاه‌منصور شاه‌میرزا، عزیز آذین‌فرد، نغمه مستشارنظامی، فرزانه اعظم‌لطفی، آذرمیدخت صفوی، سیده‌فیروزه حافظیان، بلقیس‌فاطمه حسینی، زیبا فلاحی، نازنین‌فاطمه صادقی، سارا عبدالهی‌فر، حمیده پارسافر، فاطمه ناظری، مریم بشردوست و مهسا ایمانی حضور داشتند.
نظر شما