کتاب «سوسیالیسم قرن بیست و یکم» نوشته جرمی گیلبرت استاد نظریه فرهنگی و سیاسی دانشگاه لندن توسط نشر شوند روانه بازار نشر شد. این کتاب بر این موضوع تاکید میکند که به جای رقابت برای دستیابی به منابع قدرت، باید در جهت منافع عمومی حرکت کرد.
این کتاب بر این باور است که سوسیالیسم قرن بیست و یکم تنها راهحل معقول برای بحرانها و مشکلات مختلفی است که جهان امروز با آن مواجه است. از نابرابری اجتماعی گرفته تا وضعیت نابسامان اقلیمی. در بخش اول، کتاب به این توضیح میپردازد که منبع اصلی آن بحرانها و مشکلات چیست و چرا سوسیالیسم ممکن است راهحلی برای رفع آنها باشد.
در همین راستا نیز موضوع سرمایهداری و سوسیالیسم را پیش میکشد و اینطور سرمایهداری را تعریف میکند: «سرمایهداری عمل انباشت سرمایه از طریق استثمار نیروی کار مزدی جهت تولید کالاهایی برای فروش است. کالا هرچیزی است که میتوان به بازار آورد و برای کسب سود فروخت و در سراسر تاریخ مکتوب کالاها وجود داشتهاند.»
گیلبرت در فصل دوم کتاب به این موضوع میپردازد که ادعای اساسی سوسیالیسم این است که جهان نباید توسط گروه کوچکی از سرمایهداران اداره شود که صرفا در جهت منافع خودشان عمل میکنند، بلکه باید توسط همه مردم روی کره زمین اداره شود، زیرا آنها برای منافع مشترک با هم کار و فکر میکنند. بر همین اساس نیز سوسیالیسم نسبت به آنچه در داستان سرمایهداری یافت میشود درک بسیار متفاوتی از انسانها و روابط دارد.
«سرمایهداران خواستار این هستند که کارگران برای کسب شغل به رقابت بپردازند، زیرا سرمایهداران به این وسیله میتوانند دستمزد کمتری به کارگران پرداخت کنند. از طرفی سرمایهداران نیز برای به حداکثر رساندن سود با یکدیگر رقابت میکنند. اما هیچ یک از اینها ضرورت ندارد یا حتی معمولا برای کار واقعی کمککننده نیست.»
گیلبرت به چالشهای سوسیالیسم نیز اشاره میکند و میگوید یکی از چالشهایی که سوسیالیسم در اواخر قرن بیستم با آن مواجه شد، میل به انواع جدیدی از آزادی شخصی از سوی میلیونها نفر بود. از همین رو نیز گیلبرت اذعان دارد که سوسیالیسم قرن بیست و یکم فلسفه و سیاست آزادی است.
کتاب در فصل چهارم به موضوع بحران اقلیمی اشاره میکند به این معنا که تغییرات اقلیمی چالشی بیسابقه برای تمدن بشری ایجاد میکند. گرمایش جهانی به دلیلی این واقعیت است که دیاکسید کربن بیش از حد ظرفیت در جو آزاد میشود، تقریبا بهطور کامل از طریق سوزاندن سوختهای فسیلی. سوختهای فسیلی برای آزاد کردن انرژی سوزانده میشوند که به نوبه خود برای تولید کالاها، جابهجایی کالاها و کارگران روی کره زمین و برقرسانی استفاده میشود. گیلبرت معتقد است شاید بتوان راهحلهای فنی پیدا کرد که به ما امکان بدهد بدون انتشار دیاکسید کربن به تمام کارهایمان ادامه بدهیم. اما در حال حاضر اگرچه تحقیقات در مورد انرژیهای تجدیدپذیر در دهههای اخیر پیشرفتهای زیادی داشته است، سطوح کنونی سرمایهگذاری و تحقیقاتی که صرف توسعه این فناوریها میشوند، به هیچ وجه به آنچه برای تبدیل این به چشماندازی واقعبینانه لازم است، نزدیک نیست.
گیلبرت میگوید هر سوسیالیسمی در دوران معاصر باید بتواند به بحران اقلیمی، به شرایط ایجاد شده با انقلاب سایبرنتیک و جهانیسازی، به انقلاب فرهنگی که جهان پسامدرن ما را آفریده و به اثرات قدرت نئولیبرال پاسخ دهد. باید با شرکتهای پلتفرم یعنی بزرگترین تمرکز سرمایه که جهان تا کنون دیده است، مقابله کند.
کتاب «سوسیالیسم قرن بیست و یکم» نوشته جرمی گیلبرت، توسط روژان مظفری ترجمه شده و انتشارات شوند آن را در 116 صفحه منتشر کرده است.
نظر شما