به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، وزيري درباره وجود تاريخچه و گذشته‌اي ارزشمند در ادبيات داستاني ايران تا قبل از سال 1300 خورشيدي اظهار داشت: تا قبل از مشروطه و آغاز داستان‌نويسي مدرن در ايران، ما پيشينه‌اي قوي به لحاظ قصه‌پردزي و داستان داريم كه از نظر دورمانده است.
وي با اشاره به بخش‌هاي اين كتاب گفت: بخش مهمي از كتاب، نگاه به ادبيات داستاني قبل از اسلام است و بخش ديگر آن به داستان‌هاي بعد از اسلام مربوط مي‌شود كه داستان‌هايي با ترجمه‌ها و تفاسير مختلفي از قرآن نيز در آنها وجود دارند.
وي افزود: رواج داستان‌ها و برخي قصه‌هاي مهم ديگر با تفاسيري از قصه‌هاي قرآن كه دركتاب‌هاي ديگر و داستان‌هاي مختلف وجود دارد، آغاز شده است. اين قصه‌ها در ادبيات فارسي جنبه‌هاي قصه ای و داستاني پيدا كرده است.
اين نويسنده همچنين به تاثير برخي از كتاب‌هاي اديان ديگر در اين قصه‌ها اشاره كرد و افزود: تفاسير برخي داستان‌هاي بعد از اسلام نيز از اديان ديگر متاثر است. اين امر در پيشينه داستان‌نويسي موثر بوده است.
نويسنده «كلاس گمشده» در پاسخ به اين پرسش كه اين تحقيق چه تاثيري در روند شكل‌گيري داستان‌نويسي معاصر داشته است، گفت: اين تحقيق براي فردی كه علاقمند است از سرنوشت و ريشه‌هاي ادبيات داستاني در ايران آگاهي پيدا كند، راهگشاست. چرا كه تا قبل از مشروطه در هر دوره‌اي ما با شكل تازه و نويي از قصه و داستان مواجه بوده‌ايم. مثلا سير تطور داستان به گونه‌اي بوده كه برخي داستان‌ها در دوره مغول در شكلي سمبليك رواج پيدا كرده؛ يا برخي شخصيت‌هاي ايراني در داستان‌ها و قصه‌ها فراموش شده‌اند.
وي در اين باره توضيحات بيشتري داد و گفت: شخصيت «مير علي حديد» كه در قرن دهم زندگي مي‌كرده و به گونه‌اي نوول‌نويس موفقي بوده، مهجور مانده است. وي داستاني با عنوان «قالي ياسمن» دارد كه با رويکردي روانكاوانه درباره انسان نوشته شده و به نوول‌هاي امروزي شبيه است.
وزيري به برخی نكات جالب توجه داستان‌هاي شبه مدرن اشاره كرد و گفت: اين در حالي است كه زندگي مردم آن موقع، تحمل اين داستان‌ها را نداشته. چرا كه در برخي داستان‌ها به مسايل خط قرمز‌دار پرداخته شده. يكي ديگر از نكات قابل توجه اين داستان‌ها آن است كه هر داستان تاريخي دارد كه زير آن نوشته شده است.
مولف «خاتون معارف ايران» به داستان ديگری با پيرنگ مشابه داستان‌های امروزی و مدرن اشاره كرد و افزود: «سیبك نيشابوری» نيز نويسنده ديگری از قرن 7 و 8 هجری است كه داستانی سمبوليك با نام «حسن و دل» دارد. اين داستانی با پیرنگ عرفانی – عشقی – فلسفی نوشته شده و انسان را مانند شهری كه مجموعه اين موضوعات در اوست، تصور كرده است.
وزيري درباره وجوه ديگر داستان‌ها و قصه‌هاي قبل از مشروطه در ايران و تاثيرپذيري برخي شاعران و نويسندگان معاصر از آنها، اين‌گونه توضيح داد: با مطالعه بسياری از اين داستان‌ها متوجه مي‌شويد كه بسياری از شاعران و نويسندگان امروز ما، از آنها استفاده كرده‌اند. مثلا شعر «صدای پای آب» سهراب سپهری با نگاه به يكي از داستان‌هاي قديمي ايراني نوشته شده است.
اين نويسنده همچنين در پاسخ به سوالي مبني بر نقش اين قصه‌ها در شكل‌گيري داستان‌نويسي نوين ايران، گفت: جاي اين تحقيق را در ادبيات داستاني خالي ديدم. اين‌كه هر چه در حال حاضر در داستان‌نويسي معاصر داريم از غرب برايمان آورده شده، يا اين پيشينه‌ها را خودمان داشته‌ايم و داستان‌نويسی امروزی فقط حاصل ورود فنون داستان‌نويسي غربي است، موضوع مهمي بود كه بايد به آن پرداخته مي‌شد.
وي در پايان خاطر‌نشان كرد: در برخي بخش‌ها نمونه نثري از داستان‌ها و قصه‌ها را آورده و آن نمونه را(مثلا اگر به زبان پهلوی بوده)، ترجمه كرده‌ام تا قسمتي از تفاوت‌هاي زبان پهلوی آن روز با فارسي امروزی نيز مشخص شود.
«سعيد وزيری» متولد ۱۳۱۸ نويسنده و داستان‌نويس است. وي هم‌اكنون مديريت نشر «واج» را بر عهده دارد.
مجموعه داستان «كلاس گمشده»، سفرنامه حج «از كعبه عالم تا كعبه آدم»، كتاب تاريخي «خاتون معارف ايران» و «شاهنامه و فردوسی از نگاه ديگر» از جمله آثار اين نويسنده اند.
پنجشنبه ۱۱ تیر ۱۳۸۸ - ۱۱:۲۸
نظر شما