خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مریم محمدی: بیش از دو دهه است که بازار انیمیشن در ایران گرم شده و کیفیت ساخت انیمیشن سبک و سیاقی دیگر گرفتهاست. شاید این مهم با تلاشهای بهرام عظیمی و ساخت تبلیغات راهنمایی و رانندگی پیشرفت چشمگیری داشت. سری اول این مجموعه با نام «ماجراهای داوود خطر و سیا» در سالهای ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ پخش شد. بعد از آن انیمیشن و تولید آن رونق گرفت.
به نظر میرسید با پیشرفت کیفی و رونق انیمیشن در سینمای ایران فیلمهای انیمیشنی بسیاری ساخته شوند.انیمیشن که بیشتر و در وهله اول مخاطبانش کودکان و نوجوانان هستند وقتی با کیفیت خوبی ارائه میشود دامنه مخاطبانش را افزایش میدهد.
در سینمای کودک و نوجوان ایران و با پیشرفت کیفی انیمیشن این هنر صنعت عظیم به تازگی توانسته جایگاهی برای خود بیابد.به بهانه سیو پنجمین جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان و جای خالی انیمیشنهای با کیفیت و اقتباسی نگاهی به کارنامه انیمیشنهای اقتباسی دو دهه اخیر سینمای ایران انداختهایم.
در اوایل دهه ۸۰ و در سال ۱۳۸۴ انیمیشن اقتباسی «جمشید و خورشید» به کارگردانی بهروز یغماییان ساختهشد.
این انیمیشن بر اساس اقتباس از داستان عاشقانهای کهن اثر چند شاعر ایرانی و ترک زبان که در قالب مثنوی سروده شده بود ساخته شد.این داستان تنها اثر مستور بیگدلی است که در پیروی از خسرو و شیرین نظامی به نظم کشیده شده بود.
در این انیمیشن برای اولین بار به سبک فیلمهای انیمیشن هالیوودی بازیگران مطرحی به جای شخصیتها صحبت کردهبودند.
امین حیایی در نقش جمشید و ترانه علیدوستی در نقش خورشید صحبت میکردند.پرویز پرستویی، رامبد جوان، ثریا قاسمی و حبیب رضایی از دیگر گویندگان این انیمیشن بودند. متاسفانه این انیمیشن به مدت ۱۰ سال اجازه اکران نداشت.
در سال ۱۳۹۲ انیمیشن رستم و سهراب بر اساس داستان رستم و سهراب شاهنامه و توسط کیانوش دالوند ساخته شد.
این انیمیشن بیشتر از آنکه برای کودکان ساخته شده باشد مخاطبین نوجوان و بزرگسال را درگیر میکرد.
با آنکه ساخت انیمیشن به سبک و سیاق رستم و سهراب از کارهای نو و جدید بود اما هنوز تکنیک انیمیشن ایران برای ساخت انیمیشن سه بعدی آنقدر قوی نبود برای همین حرکتها در این فیلم اندکی مصنوعی است.
از طرفی نویسنده پایان داستان شاهنامه را تغییر داده و به پایان خوش تبدیل کردهبود که برای مخاطب نوجوان مطلوب باشد.
درست یک سال بعد و در سال ۱۳۹۳ انیمیشن سینمایی شاهزاده روم به نویسندگی و کارگردانی هادی محمدیان و تهیه کنندگی حامد جعفری محصول گروه هنر پویا عرضه شد.
این انیمیشن به لحاظ تکنیک ساخت به مراتب جلوتر از رستم و سهراب بود و حرکتها در آن نرمتر و طبیعیتر بودند.
داستان فیلم اقتباس از داستان دلدادگی پرنسس روم ملیکا به امام یازدهم شیعیان و مادر منجی بشریت امام زمان (عج الله) بود.
این انیمیشن سینمایی پرمخاطبترین انیمیشن تاریخ ایران و سومین فیلم پرفروش سال ۱۳۹۴ بود.
این فیلم دو لوح تقدیر ویژه سی و سومین جشنواره فجر و دو دیپلم افتخار هجدهمین جشن سینمای ایران را نیز از آن خود کرد.
پر بیراه نگفتهایم اگر بگوییم کیفیت انیمیشن ایران به یکباره با ساخت این انیمیشن چندین پله ترقی کرد.
سه سال بعد در سال ۱۳۹۶ انیمیشن دیگری با نام «فیلشاه» محصول همین گروه هنری به کارگردانی هادی محمدیان و تهیه کنندگی حامد جعفری به بازار انیمیشن ایران عرضه شد.
این پویانمایی نیز بر اساس اقتباس از داستان اصحاب فیل و حمله ابرهه به خانه کعبه و نهایتاً تولد حضرت محمد (ص) پیامبر اسلام ساخته شدهبود.از این انیمیشن به عنوان تنها انیمیشن راه یافته به بخش سودای سیمرغ سی و ششمین جشنواره فیلم فجر نامبرده شدهاست.
«فیلشاه» به لحاظ کیفی از «شاهزاده روم» نیز جلوتر بود. این فیلم توانست تندیس بهترین دستاورد فنی و هنری هجدهمین جشن حافظ را به دست آورد. «فیلشاه» برگزیده تندیس ققنوس بهترین فیلم از هفتمین جایزه سینمایی ققنوس شد.
بلافاصله بعد از «فیلشاه» گروه هنری پویا دست به ساخت انیمیشن «بچه زرنگ» زد. این انیمیشن که ساخت آن از ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ به طول انجامید به کارگردانی مشترک هادی محمدیان و تهیه کنندگی حامد جعفری ساخته شد.
هرچند انیمیشن «بچه زرنگ» را نمیتوان به طور کامل اقتباس از داستان ضامن آهوی امام رضا (ع) دانست اما بخش گره گشایی فیلم آهوی داستان «ضامن آهو» را به عنوان شخصیت استفاده کرده است. این انیمیشن سیمرغ بلورین بهترین تهیه کنندگی را برای حامد جعفری به ارمغان آورد.
به هر رو با نگاهی مختصر بر کارنامه هنری انیمیشنهای اقتباسی سینمای ایران میتوان دریافت موفقترین و پرفروشترین انیمیشنهای ایرانی انیمیشنهای اقتباسی بودهاند.
چیزی که در تمام دنیا و به ویژه در هالیوود نیز مرسوم است این است که اکثر داستانهای انیمیشن از روی کتابهای معروف کودکان و نوجوانان ساخته میشوند.
انیمیشنهای موفق شرک، چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم؟، صدویک سگ خالدار، احتمال بارش کوفته قلقلی، قلعه متحرک هاول، بچههای بد و.... از جمله این فیلمهای انیمیشنی موفق هستند.
در ایران اسلامی علاوه بر داستانهای قرآنی، ادبیات غنی ایران نیز یقیناً برای اقتباس در زمینه انیمیشن منبع مناسبی است. به شرط اینکه از حساسیتها و ممیزیهای بیجا دست برداریم و انیمیشنی مانند «جمشید و خورشید» را که ۴ سال زمان برای ساخت آن طول کشیده ۱۰ سال در نوبت اکران نگه داریم.
ساخت انیمیشن به خودی خود کاری زمانبر و سخت است پس نباید اکران آن را به تعویق انداخت. انیمیشن به لحاظ هزینه ساخت نیز جزو فیلمهای پرهزینه محسوب میشود و پر واضح است که بخشخصوصی به تنهایی نمیتواند هزینههای آن را تامین کند و باید برای رونق هرچه بیشتر این صنعت هنر عظیم و درخشش آن در سطح جهانی از بودجههای دولتی و کمک ارگانها استفاده کرد.
به امید روزهای بهتر برای سینمای کودک و نوجوان ایران و انیمیشنهای آن مخصوصاً انیمیشنهای اقتباسی.
پنجشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۲ - ۱۱:۳۲
نظر شما