به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، تگمارک، استاد کیهان‌شناسی است که در کتاب «جهان ریاضی ما» کاوش عمیقی در مفاهیم بنیادین علمی کرده است و سعی کرده با زبانی ساده، آنچه امروزه به عنوان واقعیت می‌شناسیم را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. تگمارک درصدد آن نیست که بگوید جهان ما با ریاضیات کار می‌کند، او قصد دارد ثابت کند، جهان ما خود ریاضیات است.
کتاب به تقابل دانش کلاسیک با گزاره‌های جدید علمی اشاره می‌کند و به این موضوع می‌پردازد که گاهی در برهه‌های تاریخی، بسیاری از مکشوفات علمی، برای دانشمندان سنتی، بسیار سنگین بوده و نمی‌توانستند آن را به راحتی بپذیرند. حال هرچقدر هم که استدلال درستی بوده باشد.؛ مثل استدلال انیشتین درباره اینکه در سرعت‌های بالا، زمان کند می‌شود.
از مهم‌ترین سرفصل‌هایی که تگمارک به آن می‌پردازد، «انفجار بزرگ» است که او در این کتاب نام آن را «تورم کیهانی» می‌گذارد. او با ارائه جدیدترین نظریات در خصوص فیزیک ذرات، این نتیجه‌گیری را می‌کند که ابرغول‌آسای ذرات مولکولی به صورت تصادفی در لحظه به خصوصی دوبرابر شده است و این روند را ادامه داده تا جایی که فرآیندهای فیزیکی به آن اجازه داده است که متوقف شود.
تگمارک به کوانتوم ذرات نیز پرداخته است و بر این اساس که هر اتم ممکن است به صورت تصادفی در آن واحد، در چند جا باشد به این پرسش می‌رسد که آیا امکان دارد انسان نیز به همین شکل بتواند در آن واحد در چند جا باشد؟ این کیهان‌شناس به این مسئله می‌پردازد که اگرچه پرسش‌های جذاب زیادی هستند که بسیاری از دانشمندان دوست دارند به آنها جواب بدهند اما همچنان روی پاسخ بسیاری از این پرسش‌ها اجماع کافی وجود ندارد.
نقل قولی از ویلیام بلیک از کتاب ازدواج بهشت و دوزخ، آغاز گر فصل ششم کتاب است. «اگر درهای ادراک گشوده می‌شد، همه چیز در نظر انسان چنان می‌نمود که هست، نامتناهی. اما بشر خود را اسیر کرده تا همه چیز را از خلال رخنه‌های دخمه‌اش ببیند». تگمارک عظمت کیهان را اینطور ترسیم می‌کند که ما ۱۰ به توان ۱۱ کهکشان، ۱۰ به توان ۲۳ ستاره، ۱۰ به توان ۸۰ پروتون و ۱۰ به توان ۸۹ فوتون یا ذره نور داریم.
با این حال، در ادامه کتاب، او به ابطال‌پذیری گزاره‌های علمی نیز اشاره می‌کند و نقل قول معروفی از پوپر، فیلسوف اتریشی بریتانیایی، می‌آورد که اگر چیزی ابطال‌پذیر نیست، پس علمی هم نیست. تگمارک می‌گوید: «به عقیده من کار ما دانشمندها این نیست که به جهانمان بگوییم چطور کار کند تا با پیش‌داوری‌های بشری ما سازگار باشد؛ بلکه این است که با چشم‌های باز به آن نگاه کنیم و بکوشیم دریابیم واقعاً چطور کار می‌کند».
شاید جالب‌ترین موضوعی که در فصل هفتم کتاب به آن اشاره می‌شود، نظاره‌گری اتم‌ها است. هر بار که شخصی مشاهده می‌کند که یک اتم کجاست، آن اتم به طور تصادفی به سوی یکی از مکان‌هایی که قبلاً آنجا بوده می‌جهد. انگار اتم نیز چون ما مشاهده‌گر است و از مشاهده، تاثیر می‌پذیرد.
تگمارک به نظر انیشتین می‌پردازد که او تغییر را خیالی باطل می‌دانست و می‌گفت: «زمان صرفاً بعد چهارم فضازمان نامتغیری است که هرگز ایجاد و نابود نمی‌شود و تاریخچه کیهانی ما را در خود دارد، درست مثل یک دی‌وی‌دی که فیلمی را در خود دارد.»
کتاب «جهان ریاضی ما» نوشته مکس تگمارک، توسط میثم محمدامینی ترجمه شده و انتشارات فرهنگ نو با همکاری نشر آسیم، آن را در ۶۱۹ صفحه منتشر کرده است.
نظرات