به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ کتاب‌های «ردیف مجلسی برای ویُلُن» و «ردیف مجلسی برای تار و سه‌تار» نوشتهٔ موسی معروفی از نشر خُنیاگر هر کدام با ۱۰۰ نسخه در زمستان ۱۴۰۲ منتشر و وارد بازار کتاب شدند. این کتاب‌ها با موضوع موسیقی برای علاقه‌مندان به هنر موسیقی گردآوری شده‌اند و گنجینۀ هنری ارزشمند محسوب می‌شوند.
این ردیف که نت‌نوشتۀ اصلی آن برای چپ‌کوک تار بوده در سال ۱۳۱۸ توسط لطف‌الله مفخم‌پایان از روی دست‌نویس‌های صاحب ردیف (موسی معروفی) برای چپ‌کوک ویلن ترانهش (انتقال) یافته و آرشه‌گذاری شده است و اکنون نسخۀ مفخم‌پایان توسط شهاب مِنا بازنویسی کامپیوتری و ویرایش شده و آرشه‌گذاری‌های آن توسط بهنوش بهنام‌نیا بازنگری شده است. از آنجا که جز قسمت‌هایی، دست‌نویس موسی معروفی از این ردیف برای تار در دسترس نیست و سرنوشت آنها نامعلوم است، محتوای «ردیف مجلسی برای ویلن» توسط شهاب مِنا برای راست‌کوک تار و سه‌تار نیز انتقال یافته و توسط مهدی دیزانی مضراب‌گذاری شده و علائم تکنیکی تار و سه‌تار بر آن افزوده شده و با عنوان «ردیف مجلسی برای تار و سه‌تار» ارائه شده است.
ویراستار در ابتدای این مجموعه نوشته است: «ردیف حاضر که در صفحات دست‌نویس به‌دست‌آمده از آن «ردیف مخصوص آقای معروفی» و «ردیف مخصوص توسط آقای م. معروفی» نامیده شده ردیفی است اثر ذوق و ساختۀ استاد موسی معروفی. معروفی در زندگی‌نامۀ خودنوشت خود در سال ۱۳۳۱ ذکر می‌کند آوازها را به سبک جدید نوشته که فقط آواز دشتی آن‌را آقای مفخم پایان به چاپ رسانده بقیه هنوز به چاپ نرسیده است. این مجموعه ردیف مشقی نیست، همان است که در قدیم به آن «ردیف مجلسی» می‌گفتند؛ یعنی کاملاً قابل‌شنیدن، و دارای ارزش هنری و اجرایی به‌عنوان برنامۀ موسیقی است. جملات بدیع و غنی آن ساخته‌وپرداختۀ استادی خلاق و صاحب‌ذوق است که به ردیف بیانی خلاقانه و هنری بخشیده و آن را متعالی‌تر، متفاوت‌تر و پرجاذبه‌تر از ردیف‌های مشقی پیشینیان کرده است. در این ردیفِ مفصّل ترتیب و توالی گوشه‌ها با ردیف‌های میرزا عبدالله و آقا حسینقلی متفاوت است و در آن گوشه‌هایی است که در این دو ردیف به چشم نمی‌خورند و برخلاف این دو توأم با ابیات برگزیدۀ ادب درخشان پارسی، سرودۀ شعرای قدیم و جدید است و حضور شعر در آن به‌قدر یک ردیف آواز پُررنگ است.»
لطف‌الله مفخم پایان، این ردیف را یک پرده بالاتر برای چپ‌کوک ویُلُن رونویسی و آرشه‌گذاری کرده و دست‌نویس خود را با پیگیری دکتر مهدی برکشلی، در سال ۱۳۵۶، توسط انستیتو تحقیقات موسیقی‌شناسی ایران، وابسته به فرهنگستان ادب و هنر، به چاپ رسانده است.
حال با تلاش و دقت نظر چندساله، این ردیف ارزشمند، نت‌نویسی کامپیوتری شده، جملات و عبارات آن از هم تفکیک شده، اشعار آن تصحیح و زیر نت‌ها هجا به هجا آوانویسی شده است. همچنین آرشه گذاری‌های آن مورد بازنگری قرار گرفته و با ویرایش‌هایی دیگر که در توضیحات کتاب آمده با هیئتی پاکیزه‌تر فراروی خوانندگان قرار گرفته است.
برای استفادۀ نوازندگان سازهای مضرابی و نیز تطابق ساده‌تر با نت دیگر ردیف‌های متداول همین محتوا در جلد دیگر (با عنوان «ردیف مجلسی برای تار و سه‌تار») به راست‌کوک مضرابی که بیشتر مورد آموزش قرار می‌گیرد منتقل شده و با نگارش علائم تکنیکی و مضراب‌گذاری مخصوص تار و سه‌تار ارائه شده است.
کتاب‌های «ردیف مجلسی برای ویُلُن» و «ردیف مجلسی برای تار و سه‌تار» در ۳۴۰ صفحه به بررسی محتوایی و شناختی کامل و جامع از نت‌ها و تکنیک‌های موجود در ردیف حاضر پرداخته‌اند و برای هنرجویان و استادان نوازنده و موسیقی‌پژوهان ردیف موسیقی دستگاهی موسیقی قابل‌استفاده‌اند.
«ردیف مجلسی برای ویُلُن» و «ردیف مجلسی برای تار و سه‌تار» اثر ذوق موسی معروفی توسط انتشارات نشر خُنیاگر در نوبت اول، پاییز ۱۴۰۲، به قیمت ۴۰۰ هزار تومان منتشر شده و هم‌اکنون در بازار کتاب به فروش می‌رسد.
نظرات