سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): انتشارات امیرکبیر به تازگی کتاب‌های تازه‌ای را از پروفسور حمید مولانا روانه کتابفروشی‌ها کرده است. چاپ پنجم «آمریکاشناسی» و چاپ اول «آینده آمریکا» کتاب‌هایی هستند که در هفته‌ای که گذشت از این استاد ارشد علوم اجتماعی منتشر شده‌اند. آمریکا به عنوان قدرتی که سال‌هاست در راس قدرت‌های جهانی قرار دارد، حتماً ساختاری قابل توجه، ویژه، پیچیده و مهم است. بنابراین مطالعه آن از موضوعات ضروری بین‌المللی محسوب می‌شود. هردو کتاب تلاش می‌کنند از زوایای متفاوتی به آمریکا و واقعیت آن، در طول تاریخ تا امروز بپردازند. مردم و فرهنگ جامعه آمریکا، ماهیت امپراتوری آمریکا، بخش‌هایی از تاریخ این کشور، بنیان‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن، فراز و فرود قدرت در آن و آینده‌ای که پیش روی آمریکاست موضوعات مهمی هستند که در این کتاب‌ها طرح و بررسی می‌شوند.
پروفسور در یکی از کتاب‌های تازه‌اش به دنبال پاسخ دادن به همین پرسش است. تاریخ و تمدن، فرهنگ و قوانین، سازمان‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، جمعیت، طبیعت، منابع و بسیاری از شرایط در کشورهای مختلف دنیا متفاوت است. از طرف دیگر ارزش‌ها، احتیاجات و جهان‌بینی ما نیز در انتخاب شاخص‌ها و معیارهای مادی و معنوی ما برای قضاوت درباره وضعیت دنیا و انتخاب بهترین کشور دنیا موثر است. جدا از این در دنیای امروزی که اطلاعات ما درباره دنیای پیرامون‌مان با واسطه رسانه و دنیای مجازی به دستمان می‌رسد، قضاوتمان درباره این جهان نیز به کیفیت و حقیقت این دانستنی‌ها به شدت ارتباط دارد. با این وجود اگر از مردم سراسر جهان بپرسیم که بهترین کشور دنیا کجاست، ایالات متحده آمریکا احتمالاً بیشترین تکرار را در بین پاسخ‌ها داشته باشد.
همین باعث شده که حمید مولانا در این کتاب تلاش کند تا با بررسی امتیازات و نقاط خوب و بد آمریکا، تاریخ و فرهنگ این کشور و به ویژه سیاست‌گذاری و روش ایالت متحده در سطح بین‌الملل، ماهیت امپراتوری آن بر دنیا و علت افول این امپراتوری در سال‌های اخیر، بالاخره به نتیجه‌ای در پاسخ این سوال پرتکرار برسد. درواقع نویسنده در این کتاب قصد دارد شناخت ما را از دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم و به خصوص ایالات متحده آمریکا بالا ببرد. با این وجود، کتاب یک تحقیق درباره تاریخ سیاسی و اقتصادی، فرهنگی، تاریخ نظامی جامعه و تمدن آمریکا نیست. در واقع این کتاب تنها دریچه‌ای است به سوی برخی از مسائل و مشکلات ایالات متحده در دنیای امروز و همین‌طور در رابطه‌اش با خود و دیگر کشورها. فرهنگ خشونت و مصرف‌گرایی، تکنولوژی در خدمت جنگ، ۴۰ روشی که آمریکا دنیا را به هم ریخته است و آمریکا و سرنوشت دنیا از سرفصل‌هایی هستند که در این کتاب بررسی شده‌اند.
چاپ اول «آینده آمریکا» در دوازده فصل و یک آلبوم تصویر، در ۱۷۰ صفحه منتشر شده و به کتابفروشی‌ها رسیده است
امپراتوری که با گذشت سال‌ها رو به افول گذاشت
در جهانی که ما زندگی می‌کنیم، به خصوص در سمتی از دنیا که به جهان سوم و کشورهای درحال توسعه معروف است، عادی به نظر می‌رسد اگر پرتکرارترین سوال از کسی که بیشتر از پنجاه سال از زندگی‌اش را در آمریکا گذرانده، این باشد که: در آمریکا چه می‌گذرد؟
«آمریکا شناسی» یکی دیگر از کتاب‌های پروفسور حمید مولانا دقیقاً در پاسخ به همین سوال نوشته شده است. از آنجا که او نیز بیش از نیم قرن در آمریکا زندگی کرده و دفعات بسیاری مخاطب همین سوال قرار گرفته، احتمالاً می‌تواند منبع قابل اعتمادی برای این پاسخ به حساب بیاید. او در سال ۱۹۵۸ و در روزهایی وارد آمریکا شد که ایالات متحده در اوج قدرت بود و دوران طلایی‌اش را می‌گذراند. این امپراتوری اما با گذشت سال‌ها رو به افول گذاشت. در این دوره او شاهد دوران خفقان فکری و فشار مک‌کارتیسم، اغتشاشات سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم و جنگ سرد، اعتراض‌های مردم علیه جنگ ویتنام، شورش دانشجویان، قیام سیاه‌پوستان برای به دست آوردن آزادی‌های مدنی، ترس و وحشت از تروریسم و اسلام‌هراسی سال‌های اخیر بوده است.
او البته در این کتاب تنها مشاهدات شخصی و تجربه‌های زیسته خودش را مبنای قضاوت درباره آمریکا قرار نداده و تلاش کرده تا با استفاده از کتاب‌ها و ادبیات مربوط به تمدن و تاریخ این قاره و مردمش و همچنین، اطلاعات مطبوعات و رسانه‌ها، ماهواره‌ها، سینما و حتی صنایع فرهنگی به جمع‌بندی دقیقی درباره امپراتوری آمریکا و فراز و فرود آن دست پیدا کند. پروفسور معتقد است آمریکا ساده و در عین حال پیچیده، گیج‌کننده، پر از تناقض، فریبنده، متنوع، یکنواخت و بزرگ است و می‌کوشد همین تصویر را در کتابش بازسازی و تشریح کند.
آمریکا هرچند این روزها قدرتی در حال افول به حساب می‌آید اما هنوز قدرتی جهانی است و مهم‌تر از آن هنوز هم با بسیاری از کشورها، ملت‌ها و فرهنگ‌ها درگیر است. بنابراین آمریکاشناسی، از جامعه و مردم و تاریخ و تمدن و مبانی دینی، سیاسی و اقتصادی‌ای که جامعه آمریکا بر آن بنا شده است تا نظام سیاسی، احزاب، سازمان‌ها و دموکراسی آمریکایی و حتی فرهنگ نخبگانی، رسانه‌ای و اجتماعی آن، ضروری به نظر می‌رسد. حمید مولانا در این کتاب در چهار بخش همه این موضوعات را به همراه فراز و فرود این امپراتوری و در نهایت افول آمریکا بررسی می‌کند.
چرا حمید مولانا می‌تواند از آمریکا بنویسد؟
پروفسور حمید مولانا و در ۶ اسفند ۱۳۱۵ شمسی در تبریز متولد شد. در سال ۱۳۳۷ شمسی و ۱۹۵۸ میلادی به آمریکا رفت و بیش از پنجاه سال در آن کشور زندگی کرد. او یکی از چهره های ماندگار ایران است و به عنوان «ایرانی‌ترین دانشمند آنسوی مرز» شناخته شده است. او استاد ارشد علوم اجتماعی و از بنیان‌گذار رشته ارتباطات بین‌الملل در سطح جهانی است. مطالعات و آثار او رشته‌هایی مثل اقتصاد، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، ارتباطات، فلسفه و تاریخ را دربرمی‌گیرد. او در دانشکده خدمات بین‌المللی دانشگاه آمریکن در واشینگتن روابط بین‌الملل تدریس می‌کند و و مؤسس اولین و قدیمی‌ترین برنامه رشته علمی ارتباطات بین‌الملل است.
مولانا ۶۵ سال است که در آمریکا و در دانشگاه های مختلف دنیا مشغول تدریس و پژوهش است. او جوایز متعددی نیز به دست آورده است: جایزه استاد برجسته از طرف دانشگاه امریکن، لوح افتخاری تحقیق سال از طرف انجمن ارتباطات بین‌المللی آمریکا، جایزه بهترین کتاب سال در رشته ارتباطات از طرف کتابداران حرفه‌ای کتابخانه‌های آمریکا و لوح رتبه اول مقالات عرضه شده به زبان فارسی در کنگره بین‌المللی امام علی (ع) در ایران. مولانا در سال ۱۳۸۶ شمسی برای مدت کوتاهی به ایران بازگشت و در همان مدت توسط رئیس‌جمهور وقت به پاس خدمات علمی‌اش به عنوان مشاور افتخاری ریاست جمهوری منصوب شد. او در بسیاری از دانشگاه‌های اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و اقیانوسیه به عنوان استاد مهمان تدریس و تحقیق نموده است، از جمله در دانشگاه امپریال کالج لندن، دانشگاه بارسلونا در اسپانیا، دانشگاه تمپرر و دانشگاه هلسینکی در فنلاند، دانشگاه کیئو و دانشگاه توکیو در ژاپن، دانشگاه الازهر و دانشگاه قاهره در مصر، دانشگاه مک‌گیل و دانشگاه کبک در مونترآل در کانادا، دانشگاه پکن در چین، دانشگاه ملی سئول در کره جنوبی، دانشگاه بوئنوس آیرس در آرژانتین، دانشگاه لاگوس در نیجریه و….
او عضو هیئت تحریریه چندین فصلنامه و انتشارات علمی بین‌المللی بوده و برخی از کتب و مقالاتش به زبان‌های فرانسه، اسپانیایی، لهستانی، ترکی، ژاپنی، چینی، مالایی، اردو و عربی و زبان‌های دیگر ترجمه شده است. مولانا بیش از دو دهه یکی از سردبیران «فصلنامه ارتباطات» ارگان انجمن ارتباطات بین‌المللی آمریکا بود، به همراه یکی از دانشجویان سابقش، فصلنامه علمی رشته ارتباطات بین‌الملل را منتشر کرد. اولین فصلنامه علمی منتشره در رشته ارتباطات در آلمان که در سال ۱۹۷۴ در دانشگاه کلن انتشار یافت اولین مقاله خود را به آثار مولانا اختصاص داده بود.
در چند سال اخیر نیز او و گروهی از استادان کشور های چین، آلمان، اتریش و آمریکا فصلنامه جدیدی را در مورد ارتباطات بین‌الملل و پژوهش میان فرهنگی در دانشگاه مطالعات بین‌المللی چین در شانگهای تأسیس و منتشر کردند او مدتی نیز به عنوان مشاور علمی و تحقیقی دبیرکل سازمان یونسکو در قسمت فرهنگ و ارتباطات در پاریس مشغول به کار بود و تنها استاد دانشگاه در آمریکا بود که به دعوت کمیته روابط خارجی سنای ایالات متحده آمریکا و کمیته‌های کنگره ایالات متحده آمریکا درباره نظام جهانی اطلاعات و ارتباطات اظهار نظر نموده و شهادت داده است. کتاب‌های او درباره آمریکا، نظام سیاسی و اجتماعی، تحولات و فراز و فرودش می‌توانند دیدی واقعی و دقیق از این قدرت جهانی و زندگی جاری در آن در اختیارمان بگذارند.
نظر شما