سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - فاطمه خداوردی: سالن کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران همیشه مملو از نوزادان و نوپایانی است که گاهی با کالسکه‌ها و گاهی با پاهای کوچکی که تازه قدم برداشتن را یاد گرفته‌اند، به دیدار کتاب‌های حمام، پارچه‌ای، عروسکی، شعر، لالایی‌ها و دیگر کتاب‌های تعاملی مناسب گروه سنی خردسال می‌آیند. از طرفی این سال‌ها انتشارات بیشتری به تولید کتاب‌های مختص به این گروه سنی پرداخته‌اند؛ این میزان عرضه حتماً نشان از میزان تقاضا دارد.
همیشه برایم سوال بود که آیا این کوچولوهای بامزه هم مثل ما نور کتاب‌ها را می‌بینند و آن‌ها را دوست مهربان خود می‌دانند یا صرفاً به جهت میل پدر و مادر در این سالن حضور دارند؟ به میان سالن مملوء از جمعیت کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۳ رفتم و از والدین این آینده‌سازان کوچک در مورد اینکه چقدر کودک‌شان به این کتاب‌ها علاقه نشان می‌دهد و این کتاب‌ها چه تأثیراتی در رشد آن‌ها داشته است، پرسیدم. در ادامه این گزارش را می‌خوانید:
مادر نوزادی ۱۱ ماه و ۱۰ روزه: من و همسرم هر دو کتابخوان هستیم و هر سال به نمایشگاه کتاب تهران سر می‌زنیم. ما تا الان، ۷ روز از نمایشگاه کتاب امسال را حضوری آمده‌ایم و به هر غرفه‌ای که وارد شدیم اول سراغ کتاب‌های مخصوص نوزاد را گرفتیم تا با کتاب‌های جدید برای این گروه سنی آشنا شویم و آن را برای فرزندمان تهیه کنیم. در کنار آن به غرفه‌هایی که کتاب‌های کودک دارند سر می‌زنیم و برای کودک درون خودمان نیز کتاب‌هایی تهیه می‌کنیم. کتاب‌ها باعث شده‌اند علاوه بر سرگرم‌شدن، کودک‌مان به کتاب‌خواندن علاقه‌مند شود. با اینکه او هنوز خیلی کوچک است وقتی به او می‌گوییم بیا تا برایت کتاب بخوانم حتماً واکنش نشان می‌دهد و با خنده به سوی ما می‌آید. ما امیدواریم که به زودی تأثیرات این کتابخوانی‌ها را در آینده کودک‌مان ببینیم و سال‌های آینده همراه با خود او کتاب‌هایش را انتخاب کنیم.
مادر امیرعباس یک سال و سه‌ماهه: قبل از اینکه امیرعباس به دنیا بیاید برای او کتاب تهیه می‌کردیم و حالا نیز با توجه به سن و نیازهایش، کتاب‌های مناسب او را تهیه می‌کنیم. استفاده از کتاب‌های پارچه‌ای، حمام و جغجقه‌ای در نوزادی فرزندم باعث شد که او با کتاب‌ها انس بگیرد. حالا در زمان‌هایی که ما کتاب می‌خوانیم او نیز به جای استفاده از اسباب‌بازی‌های دیگر، کتاب خود را در دست می‌گیرد و با ما همراه می‌شود و از ما می‌خواهد که کتابش را برایش بخوانیم. رشته تحصیلی من روان‌شناسی کودک بوده است؛ با توجه به تحصیلات خودم و مشاوره‌ای که از استادان دیگر می‌گرفتم سعی کردم آموزش برخی از مهارت‌ها را به صورت غیرمستقیم با کتاب‌ها برای فرزندم نهادینه کنم. توصیه من به عنوان یک مشاور کودک این است که بهترین روش تربیتی آموزش توسط کتاب‌ها به بچه‌ها با روش غیرمستقیم است. در حال حاضر کتاب‌ها جذابیت بصری زیادی برای کودکان دارند و می‌توان به جای اسباب‌بازی‌هایی که پس از مدتی برای کودکان تکراری می‌شوند و محتوای خاصی را به کودک منتقل نمی‌کنند، از این آثار ارزشمند استفاده کرد و مفاهیم تربیتی را در قالب این قصه‌ها به کودک آموزش داد.
مادر کودک یک سال و نیمه: از آنجایی که من و همسرم هر دو کتابخوان هستیم دوست داشتیم فرزندی کتابخوان نیز داشته باشیم. لمس کتاب‌ها در این سن برای کودکم باعث شده است او با کتاب‌ها ارتباط برقرار کند و فکر می‌کنم این امر باعث می‌شود او در آینده راحت‌تر کتابخوان شود.
مادر ریحانه‌زینب دوساله: من در نوزادی فرزندان بزرگ‌ترم، کتاب‌های مخصوص این سن را تهیه کرده بودم و حالا همان کتاب‌ها را در کنار کتاب‌های جدید برای کودک دو ساله‌ام هم استفاده می‌کنم. مطالعه برای کودکانم را از زمان جنینی آغاز کردم. زمان‌هایی که آن‌ها در شکم من بودند برایشان قصه می‌خواندم و حالا نیز با کتاب‌های خودشان برایشان قصه می‌خوانم. خواندن این کتاب‌ها برای فرزندانم باعث شده است که آن‌ها دایره لغات وسیع‌تری داشته باشند و زمانی که به مدرسه ورود کردند در درس‌هایشان علی‌الخصوص درس ادبیات موفق‌تر باشند. از طرفی احساس می‌کنم خواندن این کتاب‌ها در سن نوزادی و کودکی برای کودکانم باعث شده است که حالا آن‌ها در سن بزرگسالی تحلیل بهتری از مسائل زندگی داشته باشند و نگاه‌شان به جهان‌شان نسبت به سن‌شان خوب و متفاوت‌تر از کودکانی که کتاب نمی‌خوانند باشد. من خودم کتاب می‌خواندم و کتابخوانی را دوست داشتم؛ اما توصیه کارشناسان برای تهیه کتاب در این سن نیز برایم بی‌تأثیر نبوده است.
مادر دختری ۲ سال و یک ماهه و دختری ۴ ماهه: من برای آموزش مهارت‌های مناسب این سن مانند از پوشک گرفتن فرزندم از کتاب‌ها و شعرهای آن‌ها استفاده می‌کنم. بچه‌ها شعرها را دوست دارند و همراه با من تکرار می‌کنند. همین تکرارها باعث شده است فرزند اولم حافظه قوی‌تری داشته باشد، کتابخوان شود و زودتر به حرف‌زدن بیفتد و حالا نیز بهترین تفریح او کتاب‌خواندن است. من و همسرم هر دو کتابخوان هستیم و کتاب‌های زیادی داریم؛ اما یکی از دوستانم نیز در این باره توصیه‌هایی به من کرده بود که باعث شد من از ۶ ماهگی کتاب‌خواندن را برای بچه‌ها آغاز کنم.
مادر فرزندی ۶ ساله و نوزادی ۱۰ ماهه: من در دوران نوزادی فرزندانم از کتاب‌های مخصوص این سن مثلاً کتاب‌های پارچه‌ای و حمام حتماً استفاده می‌کنم. بازی و استفاده‌کردن فرزندانم از این کتاب‌ها باعث شده است در زمان‌هایی که ما کتاب در دست‌مان می‌گیریم، آن‌ها نیز به این کار علاقه نشان دهند و سعی کنند کتاب را از دست ما بگیرند و واکنشی نسبت به آن نشان دهند. از آنجایی که ما خودمان آدم‌های کتابخوانی هستیم، خیلی علاقه داشتیم که فرزندان‌مان نیز کتابخوان شوند. به این دلیل، آن‌ها را به نمایشگاه کتاب تهران آوردیم تا در این فضا قرار بگیرند، کودکان دیگری را که کتاب می‌خرند ببینند و در میان دیدار با کتاب‌ها، کتاب‌هایی را که خودشان دوست دارند انتخاب کنند.
پدر کودکی دوونیم ساله: من همیشه برای کودکم از کتاب‌های قصه، شعر و رنگ‌آمیزی استفاده می‌کنم. احساس می‌کنم که این کتاب‌ها باعث شده است فرزندم از لحاظ هوشیاری، آگاهی و بهره هوشی پیشرفت خوبی داشته باشد و زودتر زبان باز کند و صحبت کند. من از کودکی کتاب می‌خواندم و حالا هم به‌واسطه رشته تحصیلی و شغلم همچنان مطالعه می‌کنم؛ اما به توصیه کارشناسان در این‌باره نیز استناد کردم و با توجه به گروه سنی کودکم این کتاب‌ها را برایش تهیه کردم تا او هم روزی کتابخوان شود.
مادر محمدهادی ۷ ساله، فاطمه ۳ سال و نیمه و ریحانه ۶ ماهه: من با استفاده از کتاب‌های مناسب این گروه سنی برای کودکانم مهارت‌هایی را که دوست داشتم آن‌ها یاد بگیرند در قالب قصه به آن‌ها یاد دادم یا بالعکس، چیزهایی را که دوست داشتم آن‌ها کنار بگذارند به صورت غیرمستقیم با قصه‌ها به آن‌ها آموزش دادم. برای مثال به جای اینکه مستقیم از فرزندم بخواهم نترسد، برای او قصه‌هایی خواندم که یاد بگیرد شجاع‌تر باشد و بر ترس‌هایش غلبه کند. موضوع دیگری که خیلی خوشحالم آن را با قصه‌ها به فرزندانم یاد دادم مسئله صرفه‌جویی در مصرف آب است؛ آن‌ها با این قصه ارتباط برقرار کردند و حالا به خوبی در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کنند. من کتاب‌ها را بر اساس توصیه کارشناسان برای فرزندان انتخاب کردم و حالا آن‌ها کتاب‌ها را بیشتر از اسباب‌بازی‌هایشان دوست دارند.
پدر پسری ۱۵ ماهه: فرزند من از کتاب‌های پارچه‌ای و حمام استفاده می‌کند و من فکر می‌کنم علاوه بر سرگرم‌شدن، این کتاب‌ها او را به کتابخوان‌شدن نیز نزدیک می‌کند و ذهنش را بهتر شکل می‌دهد. من و همسرم هر دو کتابخوان هستیم؛ اما توصیه‌ای که از کارشناسان گرفتیم و مشورت با آن‌ها باعث شد که حتماً این کتاب‌ها را برای فرزندمان تهیه کنیم.
براساس مشاهده‌ها و گفت‌وگو با والدین حاضر در سالن ناشران کودک و نوجوان نمایشگاه بین‌المللی کتاب که پاسخ‌هایشان را در این گزارش خواندید، دریافتم که آگاهی از تأثیرات کتاب برای گروه سنی خردسال در میان والدین کتابخوان کشور ما شکل گرفته است. در تمام طول مدت این گزارش، صحبت‌های روحانی مروج کتاب، اسماعیل آذری‌نژاد در گوشم تکرار می‌شد. او می‌گوید کودک ثروتمند، کودکی است که والدینش کتابخوان‌اند و برای او نیز کتاب می‌خوانند. به کودکان ثروتمند سرزمینم در سالن کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران نگاه می‌کنم؛ برخی از آن‌ها پستانک به دهان دارند، برخی از آن‌ها اولین قدم‌های خود را در میان کتاب‌ها برمی‌دارند و برخی دیگر با اشتیاق کتاب‌ها را با دستان کوچک و نگاه کنجکاوشان آشنا می‌کنند. تمام این آینده‌سازان کوچک به مثابه درخت بلوطی هستند که دیر ثمر می‌دهند؛ اما ریشه‌های محکمی دارند. ثمره این نهال‌ها، در روزگاری نه چندان دور، میوه دانایی است.
به گزارش ایبنا: نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۳ با شعار «بخوانیم و بسازیم» ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت‌ماه در مصلای امام خمینی (ره) برگزار می‌شود. اطلاعات کامل نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران را اینجا بخوانید.
نظر شما