به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، هفته گذشته همایش گرامیداشت پانصد و پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک ایران و لهستان در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد. به این بهانه در این گزارش چهار کتاب «یادنامه شاعر ملی لهستان آدام میتسکیه ویچ»، «مادام لهستانی: روایتی از زندگی ماریا بایدان، یکی از آخرین بازماندگان لهستانی در ایران»، «اصفهان، شهر کودکان لهستانی»، «ایران و لهستان: مناسبات فرهنگی و تمدنی» و «عکسی از یازده سپتامبر» که از سوی انتشارات نگارستان اندیشه راهی بازار چاپ و نشر شده است، مورد بررسی قرار گرفت.
یادنامه شاعر ملی لهستان آدام میتسکیه ویچ
کتاب «یادنامه شاعر ملی لهستان آدام میتسکیه ویچ» به کوشش علیرضا دولتشاهی در سال ۱۴۰۳ از سوی انتشارات نگارستان اندیشه به چاپ دوم رسید.
دولتشاهی یکی از نادر لهستان‌شناسان ایران است و از دهه هفتاد خورشیدی، با نبود مرکز مطالعاتی حوزه لهستان در ایران، بی وقفه و به طور مستقل مشغول به پژوهش و معرفی تاریخ و ادبیات لهستان است. یادنامه شاعر ملی لهستان آدام میسکیه‌ویچ کتابی است که در سال ۱۳۹۷ به اهتمام وی انتشار یافت. این کتاب، دومین کتابی است که در زبان فارسی به معرفی اندیشه و زندگی این شاعر ملی لهستان می پردازد. پیشتر کتاب میسکیه‌ویچ به قلم شاعر لهستانی م‌ی‌چ‌ی‌س‌لاو یاسترون با مقدمه ای از سعید نفیسی در سال ۱۳۳۴ به فارسی منتشر شده بود. کتابش در پیشینه ارتباط میان لهستانیان و ایرانیان با عنوان لهستانیان و ایران در سال ۱۳۸۶ منتشر شده است.
مادام لهستانی
کتاب «مادام لهستانی: روایتی از زندگی ماریا بایدان، یکی از آخرین بازماندگان لهستانی در ایران» به کوشش نرگس خرقانی در سال ۱۴۰۲ از سوی نگارستان اندیشه راهی بازار چاپ و نشر شد. کتاب «مادام لهستانی» روایتی از زندگی ماریا بایدان یکی از آخرین بازمانده‌های لهستانی است. هشتاد سال پیش از این در بحبوحۀ جنگ جهانی دوم، در حالی‌که شوروی و آلمان نازی از دو سو به کشور لهستان هجوم آورده بودند، مردم بی‌دفاع لهستان از سرزمین خود آواره گشته و شمار بسیاری از آنها همچون اسیران جنگی به اردوگاه‌های سیبری منتقل شدند. هنگامی که ورق جنگ برگشت و شوروی از متحد آلمان به دشمن آن بدل شد، بی‌جاشدگان لهستانی برای دومین‌بار کوچانده شدند؛ این بار هزاران نفر زن و مرد و کودک لهستانی راهی ایران شدند. در میان آوارگانی که از مرزهای شمالی وارد ایران شدند، شمار زیادی زن و کودک حضور داشتند که نیازمند رسیدگی و اسکان بودند.
از میان مهاجران لهستانی، شمار اندکی از دختران جوان برای همیشه در ایران ماندند و در وصلت با مردان ایرانی، خانواده تشکیل دادند. یکی از این زنان، ماریا بایدان است که تمام عمر خود را در تهران سپری کرد و نهایتاً در آرامستان دولاب در کنار سایر هم‌وطنان خود به خاک سپرده شد. کتاب حاضر، حاصل گفتگویی طولانی با ماریا بایدان است. پرداختن به این رویداد برای ایرانیان نیز به همان اندازه که برای لهستانی‌ها مهم است، اهمیت دارد زیرا یکی از نقاط عطف در تاریخ دیپلماسی عمومی ایران است.
در سالهای بسیار سخت جنگ، درحالی‌که همه جهان از پیامدهای آن در رنج بودند، لهستانی‌ها در ایران جامعه‌ای متشکل از زنان و کودکان (در اکثر موارد بی‌سرپرست)، مراقبان آنها، معلمان، پزشکان و پرستاران، کشیش‌ها و راهبه‌ها و کارکنان اداری را تشکیل دادند و در مؤسساتی شامل پرورشگاه، مدرسه، بیمارستان و کارگاه حضور زندگی روزانه خود را پی گرفتند. از خلال خاطرات ماریا بایدان و سایر لهستانی‌ها می‌توان دریافت که ایرانیان چه در سطح دولتی و چه در سطح مردمی، با مسئلۀ مهاجران لهستانی عمیقاً در تماس بودند.
اصفهان، شهر کودکان لهستانی
کتاب «اصفهان، شهر کودکان لهستانی» نوشته ایرنا استانکیویچ، دانوتا واشچوک، یادویگا لویتسکا با ترجمه هانیه مهر مطلق در سال ۱۴۰۳ از سوی انتشارات نگارستان اندیشه به چاپ دوم رسید.
کتاب «اصفهان، شهر کودکان لهستانی» که مجموعه خاطرات کودکان لهستانی مهاجری است که از اردوگاه‌های کار اجباری سیبری به ایران آمدند.
در جریان جنگ جهانی دوم و در اصفهان، با حمایت نهادها و شهروندان حدود بیست مدرسه و خوابگاه برای این کودکان افتتاح شده بود و عمارت‌های خصوصی، صومعه‌ها و مدارس به یتیم‌خانه و بیمارستان و مدرسه تبدیل و سه‌هزار کودک لهستانی در اصفهان ساکن شدند. زندگی در اصفهان برای کودکان لهستانی به گفته خودشان تجربه‌ای واقعاً بهشتی بوده است.
این کتاب دارای عنوان بهترین کتاب لهستانی چاپ شده در خارج از لهستان و برنده جایزه اتحادیه نویسندگان لهستانی خارج از کشور است و در انجمن دانش آموزان سابق مدارس لهستانی اصفهان و لبنان. لندن تهیه شده؛ که با ترجمه هانیه مهر مطلق توسط مؤسسه نگارستان اندیشه در ۱۶۹ صفحه چاپ شده است. سفیر لهستان در تهران، در مقدمه‌ای که بر نسخۀ فارسی این کتاب نگاشته، میزبانی اصفهان از کودکان لهستانی را بخشی از یک رویداد تاریخی عظیم‌تری می‌داند که پرداختن به آن به‌منزلۀ قدردانی از مهمان‌نوازی ایرانیان و بازخوانی تجربه منحصربه‌فرد مواجهۀ لهستانی‌ها و ایرانی‌ها است که باید برای حفظ یاد و خاطره آن کوشش کرد.
ایران و لهستان: مناسبات فرهنگی و تمدنی
کتاب «ایران و لهستان: مناسبات فرهنگی و تمدنی» مجموعه مقالاتی است به کوشش حامد کاظم زاده و داریوش کووجیچیک که در سال ۱۴۰۱ از سوی انتشارات نگارستان اندیشه به چاپ دوم رسید.
کتاب حاضر، یکی از آخرین کارهای مشترک بین پژوهشگران ایرانی و لهستانی درباره چند سده روابط تاریخی میان دو کشور است که پیش از این در قالب همایشی در دانشگاه ورشو ارائه شده است. قدیمی‌ترین سند مربوط به روابط ایران و لهستان نامه‌ای است که در سال ۱۹۷۶ میلادی از طرف اوزون حسن، برای کازیمیر پاگلون پادشاه لهستان فرستاده شد که اکنون در آرشیو ملی لهستان موجود است. این نخستین باب رسمی آشنایی میان دو ملت و دولت بود و پس از آن بود که علاقه به فراگیری زبان فارسی و شناخت ایران در لهستان فزونی گرفت. در سالهای بعد حاکمان دو کشور توسط نمایندگان سیاسی خود دائم با هم در ارتباط بودند که اوج این روابط در دوره صفوی بود.
عکسی از یازده سپتامبر
کتاب «عکسی از یازده سپتامبر» مجموعه اشعار ویسواوا شیمبورسکا است که با ترجمه ایوونا نویسکا و علیرضا دولتشاهی از سوی انتشارات نگارستان اندیشه در سال ۱۴۰۲ به چاپ رسید.
ویسواوا شیمبورسکا یا ویسلاوا شیمبورسکا شاعر، مقاله‌نویس، مترجم لهستانی است. او در سال ۱۹۹۶ برنده جایزه نوبل ادبیات شد. داوران کمیته ادبی جایزه نوبل در توصیف وی، او را موتسارت شعر خوانده بودند. کسی که ظرافت‌های زبانی را با شور و هیجان‌های بتهوونی در هم آمیخته بود. اشعار وی به زبان‌های انگلیسی و بسیاری از زبان‌های اروپایی، چینی، فارسی، عبری و عربی ترجمه شده است. چندین مجموعه شعر و کتاب‌های بسیاری که ترجمه او از زبان فرانسه به زبان لهستانی است، در کنار ده‌ها مقاله ادبی دیگر از او بر جای مانده است.
نظر شما