سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - سمیه نوری: ویترینش را هر دانش‌آموز، دانشجو و اهل کتابی که ببیند حتماً وسوسه می‌شود که سری به داخل بزند، اینجا اگرچه کوچک و جمع و جور است اما درونش سرزمینی از کتاب‌ها و لوازم التحریر برای بزرگسالان و بازی‌ها و سرگرمی برای کودکان است، گمان می‌رود که داخل این کتابفروشی کسی دست خالی بیرون نمی‌رود، بله «کتابفروشی دانشمند» را می‌گویم یک کتابفروشی قدیمی که افراد زیادی از این شهر با آن خاطره دارند.

«کتابفروشی دانشمند» از همسایگان قدیمی پزشکان و مطب‌های پزشکی واقع در خیابان پزشکان کرمانشاه است که هر چند صباحی در لابه‌لای بیماران و مراجعه کنندگان به مطب‌های پزشکی مشتریان قدیمی خود را می‌یابد، این کتابفروشی با وسعت ۸۸ متر مربعی در نزدیکی کتابفروشی «پاتوق کتاب» بوده که با فعالیت‌های فرهنگی خود سعی در ترویج کتاب و کتابخوانی دارد و با وجود گلایه‌هایی که این روزها از زبان صاحبان کتابفروشی‌ها می‌شنویم، تمام تلاش خود را بکار گرفته تا همچنان سرپا بماند.

کتابفروشی «دانشمند» یک کتابفروشی است که از سال‌های گذشته محل رجوع دانشجویان و دانش آموزان بسیاری برای تامین کتاب‌های درسی بوده و همانطور که بر سردر این کتابفروشی نوشته، کتاب‌های درسی شامل پزشکی، فنی و مهندسی، کامپیوتر، کشاورزی، کنکوری و کمک آموزشی و … در اینجا یافت می‌شود.

«کتابفروشی دانشمند» توسط «علی اشرف کمانگر پور» راه اندازی شده و صاحب اصلی این کتابفروشی است اما با پیگیری‌های انجام شده متوجه شدم که صاحب کتابفروشی اکنون در ایران اقامت ندارد و این کتابفروشی را موقتاً به دست خانم سهرابی سپرده که بر همین اساس به منظور چگونگی روند فعالیت این کتابفروشی با خانم سهرابی به گفت‌وگو پرداختم.

سهرابی با اشاره به سابقه فعالیت کتابفروشی دانشمند در کرمانشاه اظهار کرد: این کتابفروشی که بیش از ۲۰ سال در حوزه فروش کتاب فعالیت دارد در ابتدای کار خود، تنها عرضه کتاب‌های درسی و دانشگاهی را مدنظر داشت و با اعتقاد به اینکه دانشجو در اولویت است، صرفاً کتاب‌های دانشجویی به فروش می‌رسید.

وی افزود: با گذشت زمان با تغییر رویه دانشگاه‌ها و اتکا به جزوه در دانشگاه‌ها و ارائه جزوه توسط استادان دانشگاه، کم‌کم مراجعه دانشجویان روند نزولی به خود گرفته و کسب و کار متکی به کتب دانشجویی در این کتابفروشی رو به کسادی رفت.

به گفته سهرابی، دانشجویان از روند کتاب‌محور در دانشگاه‌ها در رشته‌های پزشکی به جزوه‌محور تبدیل شدند و این روزها کتابفروشی دانشمند به دلیل اینکه رونق خود را از دست ندهد با حفظ فضای نوستالژیک و خاطراتی که برای صاحب اصلی کتابفروشی داشته بخش‌های جدیدی اخیراً به این کتابفروشی اضافه شده است.

وی عنوان کرد: با توجه به اینکه مراجعات دانشحویان و طالبان کتاب‌های دانشجویی کاهش یافته بود، بنا بر این بود که این کتابفروشی تعطیل نشود بر همین اساس بخش جدیدی شامل کتاب‌های عمومی به این کتابفروشی اضافه شد اما با گذشت زمان متوجه شدیم که جامعه مخاطب به دنبال تنوع و تقاضاهای جدیدی است و صرفاً کتاب درسی و عمومی پاسخگو نیست.

سهرابی با اشاره به اینکه «کتابفروشی دانشمند» از یک برهه زمانی به بعد تنها مخاطبان و مشتریان محدود و خاص خود را داشت، بیان کرد: طی سال‌های اخیر که این کتابفروشی تنها کتب درسی و دانشگاهی عرضه می‌کرد، تنها تعدادی از مشتریان قدیمی که در دوران تحصیل خود به ما مراجعه می‌کردند اکنون با فرزندانشان برای خرید به ما مراجعه می‌کنند.

اهدای کتاب به خریداران لوازم التحریر

فروشنده «کتابفروشی دانشمند» با تاکید بر اینکه بخش لوازم التحریر از سال گذشته به این کتابفروشی اضافه شده، گفت: قسمت لوازم التحریر در حالی به کتابفروشی اضافه شد و کتابفروشی را نجات داد که در آستانه تعطیلی قرار گرفته بود اما با وجود این بخش به ویژه در ایام نزدیک شروع سال تحصیلی شاهد رونق بیشتری هستیم.

سهرابی در رابطه با ترویج فرهنگ کتابخوانی به ویژه در قشر کودک و نوجوان، ادامه داد: راه اندازی قفسه‌های لوازم التحریر اگرچه برای رونق کتابفروشی مثمرثمر واقع شده اما در این بین رسالت ما در راستای ترویج کتاب و کتابخوانی فراموش نشده و بنا بر آن است که خریدارانی که بیشتر از مبلغ مدنظر کتابفروشی لوازم التحریر خریداری کنند، در ازای تخفیفات کتاب هدیه می‌دهیم که این اقدام بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.

وی با ابراز امیدواری از استقبال کودکان و نوجوانان از کتاب و کتابخوانی اضافه کرد: بر خلاف دانشجویان و بزرگسالان، در کتاب‌های مربوط به قشر کودک و نوجوان خوشبختانه استقبال خوبی را شاهد هستیم چرا که با توجه به لزوم اهمیت کتابخوانی، خانواده‌ها نسبت به مطالعه و کتاب خواندن کودک و نوجوان خود مصمم‌تر هستند.

حذف یارانه کتاب باعث افزایش قیمت و نابسامانی بازار فروش کتاب شد

سهرابی به دغدغه این روزهای کتابفروشی‌ها نیز اشاره‌ای کرد و بیان داشت: با وجود اینکه این روزها مسئله کتابخوانی بیشتر مورد تاکید است اما گاهی شاهد تعطیلی برخی از کتابفروشی‌ها هرچند با سابقه و با وسعت بالا هستیم که اصلی‌ترین علت آن قیمت بالای کتاب‌ها است.

وی به بازگشت یارانه به عرصه تولید کتاب تاکید و خاطرنشان کرد: اگر کتاب را به عنوان یک ابزار فرهنگی و ترویج فرهنگ نگاه کنیم قاعدتاً باید به گونه‌ای باشد که مردم در تهیه آن توانمند باشند اما این روزها به واسطه قیمت بالایی که روی اکثر کتاب‌ها مشاهده می‌شود، کمتر کسی به سوی خرید کتاب‌های کاغذی می‌رود که در این صورت اگر نیازمند به ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی باشیم، دولت باید در این زمینه سرمایه‌گذاری جدی داشته باشد و برای حوزه فرهنگی اعتبارات ویژه در نظر گرفته شود.

سهرابی با تاکید بر اینکه در جامعه امروز اگر بخواهیم صنعت چاپ و ترویج کتاب و ایجاد روحیه کتابخوانی را زنده نگه داریم باید از ناشران و تولیدکنندگان حمایت ویژه صورت گیرد، اظهار داشت: در سال‌های گذشته زمانی که یارانه کتاب حذف شد به طور خود به خود نرخ فروش کتاب بالا رفت و این باعث شد وضعیت فروش کتاب از حالت قیمت و فروش واحد خارج شود و نابسمانی بر این بازار حاکم شود.

بر اساس اظهارات این فروشنده کتاب یکی از علل افزایش و تغییرات دل بخواهی قیمت کتاب به حذف یارانه از روی کتاب‌ها بوده که ناشران را وادار به تغییر قیمت بر حسب نیاز و دلخواه خود کرده و بر اساس آنچه که این روزها از سوی کتابفروش‌ها مطرح می‌شود، شاید بهترین راهکار این اوضاع در عرصه کتاب و کتابفروشی بازگشت دوباره یارانه به کتاب است.

آفست‌ها بلای جان کتابفروشی‌ها

سهرابی، فروشند «کتابفروشی دانشمند» همچنین در ادامه به سامانه فروش آنلاین کتاب نیز اشاره ای کرد و افزود: این سامانه اگرچه خوبی‌ها و مزیت‌های خاص خود را به دنبال دارد اما مشکلی که در این حوزه وجود دارد این است که ناشر برای فروش کتاب خود با مراجعه به سایت اگر ۲۰ درصد تخفیف لحاظ کرده باشد برای کتاب فروش با وجود تبلیغاتی که برای همان کتاب از سوی فروشنده انجام می‌گیرد فرقی قائل نبوده و انتظار ناشر از دریافت کتابفروش به اندازه همان سایت فروش کتاب است که در این صورت راهکار این است که برای مشتریان حضوری در کتابفروشی‌ها یا تخفیفات بیشتری لحاظ کنند یا تخفیفات کمتری در سایت لحاظ کنند.

وی به مشکل و معضل «آفست‌ها» که بلای جان کتابفروشی‌ها شدند نیز اشاره کرد و گفت: فروش کتاب‌ها «آفست» با میزان تخفیف بیشتر نسبت به نسخه اصلی کتاب یکی از معضلات این روزهای کتابفروشی‌ها است با وجود شکایات و اعتراضاتی که از سوی ما به دادگستری انجام گرفته اما هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است در حالی است که کتاب خریداری شده با نسخه اصلی اگر با ۱۵ درصد تخفیف تهیه شود با وجود آفست‌هایی که بعضاً ۵۰ درصد قیمت کتاب اصلی هم هزینه نشدند با تخفیف ۲۵ درصدی نسبت به قیمت اصلی کتاب عرضه می‌شوند و در این میان هم ناشر هم فروشنده متضرر خواهد بود.

این فروشنده با تاکید بر اینکه حوزه کودک و نوجوان با استقبال بیشتری مواجه هستند به منظور پیشرفت و رونق این کتابفروشی و همچنین توجه به این قشر در نظر دارند که زیر زمین ۱۸۰ متری کتابفروشی را به صورت کتاب محور به سرزمین بازی کودک و نوجوان تبدیل کند و بخش جدیدی با عنوان بازی‌های فکری به قفسه‌های این کتابفروشی اضافه کند.