به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، علی کاظمی‌پور مولف کتاب «طرحواره درمانی برای اختلال شخصیت وسواسی-جبری»، فارغ‌التحصیل رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه دولتی شیراز است.

کاظمی‌پور که عضو انجمن بین‌المللی طرحواره درمانی یا ISST است، گفت: هر جامعه دارای فرهنگ خاص خود است و هر ساختار فرهنگی، ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد و این موضوع باعث شده که مطالعه بر روی روان انسان‌ها نیز در چارچوب شمایل و فرهنگ خاص محصور بماند.

وی گفت: بنده از همان ابتدای آغاز کار حرفه‌ای و فعالیت در عرصه کار درمانی و روانشناختی در بیمارستان اعصاب و روان به این ویژگی منحصر به فرد آدمی، که روان بشر در انحصار شمایل و فرهنگ خاص جامعه خود قرار دارد، پایبند بودم. البته این موضوع نه فقط در ساختار شخصیت‌های عادی، بلکه حتی در نظام فکری افرادی با بیماری‌های شدید روان مثل اسکیزوفرنیا یا دوقطبی‌ها نیز مشاهده کرده‌ام.

او افزود: لازم است تاکید داشته باشیم که روانشناسی درهمه جای دنیا با توجه به فرهنگ آن منطقه متفاوت است و هر دانشجویی علم متناسب با فرهنگ آن جغرافیا را می‌آموزد، به عنوان مثال یک بیمار سایکوز یا روانپریش در جهان غرب با نشانگان هذیان، ممکن است از آسیب آدم فضایی‌ها بترسد، از سوی دیگر، یک بیمار روان پریش در فرهنگ ما، ممکن است در هذیان هایش از آسیب اجنه یا همزاد بترسد. به هر حال این موضوع به فرهنگ هر جغرافیا بستگی دارد.

کاظمی پور ادامه داد: به اعتقاد من، مسئله زبان نیز عامل مهم دیگر است. زبان فارسی، یک زبان ادبی زیبا و پرمحتواست. اما همین زبان در ارتباط و تبادل کلامی، به دلیل واژگان محدودی که انتزاعی هستند، نه عینی، و نقش پررنگ آرایه های ادبی، الکن است. این مقوله یک بحث مفصل تحلیلی را می‌طلبد، اما در اینجا منظور بنده این است که فرهنگ قادر است تبادل کلامی افراد را خاص خود کند. به عنوان مثال، در غالب خرده فرهنگ‌های ایران، افراد احساسات خود را بیشتر با رفتار و یا صورت نمادین نشان می‌دهند. رفتارهایی مثل چنگ زدن صورت به هنگام فوت عزیزان، یا قرص خوردن برای اینکه به دیگران نشان دهد چقدر حالش بد است، چون احتمالاً وقتی بگوید من ناراحتم، کسی او را درک نکند. ولی اگر ببینند، متوجه می‌شوند. اینها نمونه‌هایی از تاثیر عمیق فرهنگ و زبان در شکل گیری ساختار شخصیت هستند.

وی بیان کرد: زمانی که در بیمارستان اعصاب و روان، وضعیت بیماران را مورد بررسی قرار می‌دادم (مخصوصاً از دو بعد شخصیت و فرهنگ) برای کسب اطلاعات بیشتر، به کتاب‌ها و رفرنس‌های مربوطه مراجعه داشتم اما غالب کتاب‌ها به صورت ترجمه ارائه شده بودند، در مجموع این ترجمه‌ها نتوانستند خواسته‌های من را علی الخصوص از بابت بعد فرهنگ اغنا کنند، به همین جهت به این نتیجه دست یافتم که جای مطلب یا کتابی همچون طرحواره درمانی برای اختلال شخصیت وسواسی-جبری در در بین کتاب‌های روانشناسی کم است، بنابراین تصمیم به نگارش کتاب مذکور گرفتم و مجموعه اطلاعاتم را از فیلم‌ها، داستان‌ها، اشعار، مشاهدات روزمره و به ویژه مطالعه تاریخ این سرزمین گردآوری کردم.

وی ادامه داد: از سوی دیگر موضوع شخصیت، نیازمند اطلاعات پایه ای عمیق و نظریه علمی بود، بدین منظور، رویکرد طرحواره درمانی را که یک رویکرد عمیق و یکپارچه است چرا که شخصیت را از کودکی مورد بررسی قرار می دهد، نظریه ای متناسب با فرهنگ ایرانیان دیدم که می تواند یک ساختار تحلیلی و چشم انداز درمانی برای مشکلات شخصیتی ارائه دهد. بنابراین طی سال‌های اخیر بیشتر زمان خودم را صرف دریافت آموزش های تخصصی در این حیطه کرده‌ام.

او در ادامه اظهار داشت: اگر بخواهم واژه طرحواره را در یک کلمه ساده خلاصه کنم باید بگویم معنای عام تر طرحواره همان «تله» است که انواع مختلف دارد. باید اشاره کنم که در جداول کتاب همه مثال‌ها را از مراجعان واقعی برداشت کردم که دچار اختلال شخصیت وسواسی - جبری بودند و بنابراین بخش مهمی از مثال‌های کتاب محصول فیش نویسی‌هایم از گفته‌های مراجعان و دریافت‌ها و ایده‌هایم به عنوان روان درمانگر هستند.

کاظمی در توضیح طرحواره گفت: طرحواره یک دریافت یا درک جدید و شناخت جدید کودک از خودش و آدم های اطرافش است.

این نویسنده در ادامه افزود: من تمام کتاب‌ها و پژوهش های موجود که به این اختلال پرداختند را در فصل اول کتاب آورده‌ام و در انتهای کتاب رفرنس ها را ارائه کرده‌ام، بنابراین مخاطبین اصلی این کتاب روانشناس‌ها، دانشجویان رشته روانشناسی و روانپزشکانی هستند که در حوزه اختلال شخصیت کار می‌کنند.

همچنین مطالعه این کتاب می تواند برای بیماران ocpd(اختلال شخصیت وسواسی -جبری) مفید باشد. البته مطالعه این کتاب برای عموم مردم نیز خالی از فایده نیست چرا که می توانند ویژگی‌هایی مثل کمال گرایی، وسواس فکری، توجه بیش از حد و … را در مورد خودشان ریشه یابی کنند. در ضمن این کتاب می‌تواند به مردم عامه کمک کند و به ایشان مسیر و سرنخ دهد تا دریابند برای تغییر و بهبود مشکلات و اختلال‌های روان خود به کدام سمت بروند و به چه درمانگری مراجعه کنند و همچنین این قبیل مشکلات شان در چه حیطه‌ای می‌گنجند.

کاظمی پور گفت: نگارش یک کتاب تخصصی به علم و تخصص، هنر و خلاقیت نویسنده نیازمند است و اگر نویسنده‌ای هر کدام از این فاکتورها را نداشته باشد نمی‌تواند کتابی خوب، مفید و جذاب ارائه کند. به عنوان مثال مسائل و مشکلات مردم کوچه بازار برای من همیشه جذاب بوده و حتی سعی کرده‌ام در قسمت‌هایی از کتابم از زبان محاوره‌ای همین مردم در موضوع ریشه‌های شکل گیری طرحواره‌ها استفاده کنم.

او که عضو رسمی انستیتو طرحواره درمانی ایران و عضو رسمی مرکز جهانی مطالعات سلامت روان آلمان است بیان کرد: هم اکنون نگارش کتاب دوم خود را نیز به‌زودی به اتمام خواهم رساند و امیدوارم بتوانم برای سال آینده آن را به مرحله چاپ برسانم. در توضیح کتاب دوم خود باید بگویم این کتاب به نوعی داستان زندگی خودم است و در قالب داستان و تا حدودی اتوبیوگرافی نوشته شده و نام آن «هستی آزرمگین من» است. همین‌طور در این کتاب تصاویری وجود دارد که آنها را خود به شخصه کشیده‌ام. البته در مورد تصاویر کتاب فعلی نیز باید بگویم ایده نقاشی روی جلد از بنده بوده که یک فرد را نشان می‌دهد که تاج بر سر دارد و در کتاب از وی به عنوان شازده برای پسرها و خاتون برای دخترها نام برده شده است و در اطراف آن فرد چندین عکس صورتک کودک را می‌بینیم که حالت های مختلف احساس را نشان می‌دهد.

وی در ادامه گفت: من برای تجسم و درک بهتر خواننده از مفاهیم انتزاعی گفته شده درون کتاب و برای نزدیک شدن تصور مخاطب به ذهنیت خودم به عنوان نویسنده، سعی کرده‌ام از معادل‌های ایرانی قدیمی همانند شازده، خاتون، جان نثار، اندرونی و امثال آن و همچنین از تصاویر استفاده کنم.

کاظمی پور که سابقه تدریس دوره‌های بهداشت روان و مهارت‌های زندگی را در دانشگاه‌های شیراز و فسا دارد بیان کرد: مطالعه این کتاب به افراد کمک می‌کند که احساس کنند از سوی درمانگرشان درک می‌شوند و همین‌طور تفاوت این کتاب با کتب آکادمیک در این است که برای افراد دنیای ملموس تری را می‌سازد. همینطور ادبیات به کار رفته در این کتاب رویکرد انسان محور دارد و به مخاطب از بالا به پایین و بصورت بیمارگون نگاه نمی‌کند.

همچنین وی اضافه کرد: در فرایند روان درمانی حتی نوع چیدمان اتاق درمان برای درمان یک مراجعان موثر است چرا که فرض مثال اگر یک درمانگر در اتاقش یک میز آنچنانی گذاشته باشد و مدارک و تقدیرنامه‌هایش را در معرض دید قرار داده باشد هنگامی که یک مراجع با طرحواره شکست مراجعه می‌کند این حس به وی القا می‌شود که این درمانگر موفق است و هیچ گاه قادر به درک من نخواهد بود، و من در نگارش کتاب خود حتی این مسائل را با دقت مدنظر قرار دادم.

کاظمی پور گفت: من هشت سال است که به صورت تخصصی به عنوان طرحواره درمانگر اختلال شخصیت کار تراپی انجام می‌دهم و در حال حاضر در «مرکز فوق تخصصی طرحواره درمانی راد» در شهر شیراز مشغول درمان و آموزش هستم.

وی گفت: اگر نخواهم بگویم بعد مالی قضیه برایم اصلاً مهم نیست باید بگویم بعد مالی در درجات آخر برایم اهمیت دارد و من این کتاب را دستاوردی از کار حرفه‌ای درمانی‌ام می‌بینم و از ۱۲ سال گذشته که کار خود را آغاز کرده‌ام این کتاب را به عنوان پیشرفت حرفه‌ای خودم می بینم و طبیعتاً برایم بسیار ارزشمند است.

وی افزود: آقای دکتر امیر عسکری که در ابتدای کتاب از ایشان نام برده شده استاد و سوپروایزر قابل احترام من هستند و کتاب ایشان از رفرنس‌های اصلی مورد استفاده در نگارش کتابم بوده است.

کاظمی پور در انتها گفت: این روزها مشغول نوشتن کتابی هستم که در ادامه همین کتاب است، در ضمن نحوه تهیه کتاب از طریق کانال، پیج، شماره تماس و انتشارات سخنوران است.

در انتهای کتاب طرحواره درمانی برای اختلال شخصیت وسواسی-جبری یک دایره المعارف از اصطلاحات حوزه روان ارائه شده که بسیار مفید و کاربردی است و معادل سازی کلمات از زبان انگلیسی به فارسی کار خود نویسنده کتاب بوده است.

این کتاب در تیراژ هزار جلد چاپ شده و با قیمت ۱۹۵ هزار تومن به فروش می‌رسد و البته قابل ذکر است که از صفر تا صد هزینه چاپ کتاب به عهده نویسنده بوده است. کتاب در تابستان سال ۱۴۰۳ به چاپ رسیده است.

همسر علی کاظمی‌پور، مرضیه جوادپور که در همین حوزه طرحواره درمانی مشغول به فعالیت است و به صورت تخصصی در گروه سنی کودک و نوجوان فعالیت می کند در نگارش و گردآوری کتاب همکاری داشته است.