جمعه ۲۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۱:۲۴
«پدر فرهنگ و تاریخ ایرانی» کیست؟

لرستان- «علیقلی محمودی بختیاری» نامی آشنا در زمینه تاریخ، فرهنگ و ادب ایرانی است. بزرگ‌مردی از دیار لرستان که کُنشگران فرهنگی، وی را «پدر فرهنگ و تاریخ ایرانی» می‌دانند.

سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): «علیقلی محمودی بختیاری» هفتم آذرماه ۱۳۱۱ خورشیدی در یکی از روستاهای توابع شهرستان ازنا به دنیا آمد و در مکتب‌خانه سنتی، خواندن و نوشتن را فرا گرفت بعد از ادامه تحصیل در شهرستان بروجرد و الیگودرز در سال ۱۳۳۳ راهی تهران شد و ششم ادبی را در دبیرستان مروی به پایان رساند.

سال ۱۳۳۴ در کنکور، دانشکده ادبیات را برگزید و در سال ۱۳۳۷ دوره کارشناسی ادبیات فارسی را به پایان رسانید، در همان سال در دوره کارشناسی‌ارشد علوم اجتماعی و سپس دکتری زبان‌شناسی زبان‌های باستانی پذیرفته و این دوره را نیز با موفقیت به پایان رساند.

محمودی بختیاری در سال ۱۳۳۹ به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و در دبیرستان‌های رازی، ادیب و… به تدریس پرداخت. ۲ سال معاونت اداره کل تألیف و ترجمه و سرپرستی نظارت بر کتاب‌های درسی را برعهده داشت و سال ۱۳۴۷ برای تدریس در دانشگاه تهران دعوت شد و در سال ۱۳۴۸ با تصویب شورای علمی دانشکده به عنوان استادِ تمام‌وقت دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، به تدریس «فرهنگ وتمدن ایران» پرداخت.

نام دکتر بختیاری در این دانشکده که اکنون دانشکده ارتباطات نام دارد، با درس «فرهنگ و تمدن ایران» گره خورده است. وی با باور به اینکه بیماری جامعه ما بیماری اندیشه است و آموزش و پرورش و کوشش، بی‌اندیشه بیهوده است و اگر بار و بری داشته باشد، نوشین و گوارا و نیروفزا نیست، درصدد برآمد تا اندیشه و راه اندیشیدن را به دانشجویانش بیاموزاند. بدین روی فکر راه‌اندازی واحدی به نام زمینه‌ی فرهنگ و تمدن ایران در ذهن دکتر بختیاری جرقه خورد. نامه‌ای نوشت و دکتر مصباح‌زاده با امضای دکتر اردلان آن را برای وزارت علوم فرستاد. آنان نیز پذیرفتند و از آن پس فرهنگ و تمدن ایران جزو درس‌های دانشگاه به شمار آمد.

با راه‌اندازی «مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی» در سال ۱۳۴۶ به همت «دکتر مصطفا مصباح‌زاده» مدیر وقت کیهان و با ریاست «دکتر علی‌قلی اردلان» از دکتر بختیاری دعوت شد تا در آنجا به آموزش ادبیات فارسی بپردازد.

استاد محمودی بختیاری در سال ۱۳۴۹ خورشیدی به دانشگاه علامه طباطبایی (ابوریحان بیرونی) فرا خوانده شد و از اوایل سال ۱۳۵۰ خورشیدی با حفظ سمت استادی برای زمان یک سال به معاونت این دانشگاه منصوب شد و از سال ۱۳۵۱ خورشیدی به مدت هشت سال در سمت مدیریت گروه ادبیات، زبان‌های خارجی و آموزش و پرورش اشتغال داشت. پس از آن نیز به افتخار بازنشستگی نائل آمد.

دکترمحمودی بختیاری از آن تاریخ تا کنون با شور و شوقی فراوان، بی‌پروا و عاشق‌وار در راه گسترش فرهنگ ایران زمین گام برداشته و به درستی با تکاپویی سخت و قابل ستایش به این امر مهم مهر و عشق می‌ورزد و همواره از زبان خواجه شیراز می‌گوید:

در نظر بازی ما بی‌خبران حیرانند

من چنینم که نمودم دگر ایشان دانند

راه‌اندازی بخش «دانشجویان خارجی» دانشگاه ابوریحان بیرونی

استاد محمودی بختیاری در زمان جوانی کوشش‌ها و فعالیت‌های همگانی چشم‌گیر و اَرزنده‌ای را در پدیداری انجمن‌های ادبی از خود نشان داده و از این راه در تشکل فعالیت‌های فرهنگی دانشجویان هم‌دوره خود به اهتمام قابل ارزشی دست زد. هنگامی که سمت معاونت دانشگاه ابوریحان بیرونی را بر عهده داشت، بخشی به نام «دانشجویان خارجی» راه‌اندازی کرد که سرانجام به دعوت بازآموزی و بِه آموزی زبان پارسی به استادان زبان و ادبیات پارسی دانشگاه‌های شبه قاره هند و پاکستان تبدیل شد. از جمله این اقدام سودمند، دعوت از استادان پارسی دانشگاه‌های پاکستان بود که در دو مقطع تحصیلی، در هر دوره از سی تا چهل نفر آموزش می‌دیدند و تا آستانه سال ۱۳۵۷ خورشیدی نزدیک ۱۸۰ نفر از استادان پاکستانی از این موقعیت بهره‌مند شدند.

وی در سال ۱۳۵۵ خورشیدی با بهره از فرصت مطالعاتی و همچنین دعوت دانشگاه کلمبیا نیویورک به مدت یک سال به آمریکا رفت. سال پس از آن، به دعوت دانشگاه «یوتا» به مدت دو ماه به آمریکا رفت. در سال ۱۳۵۶ خورشیدی نیز، سفری به مصر داشت و در دانشگاه «عین‌الشمس» درباره پیوند فرهنگی ایران و مصر سخنرانی کرد. همچنین در همین سال سفری به پاکستان رفت. برای گزینش و ترتیب کار استادانی که باید از بورس دانشگاه بهره‌مند شوند و شیوه گزینش و زمان آموزش آن‌ها اقدام لازم را به عمل آورد.

بختیاری در دانشگاه لاهور درباره «دیدگاه اقبال لاهوری و آشنایی او با فرهنگ و عرفان ایرانی» سخنرانی کرد. وی آنچه از تجربه‌های زندگی پربار خویش و مطالعات فراوان خود آموخته با قلمی توانا و شهامتی قابل ستایش برای آشنا کردن هرچه بیشتر خوانندگان به احترام و تحمل باورهای دیگران به کار می‌گیرد.

آثار و کتاب‌های محمودی بختیاری

از دکتر علیقلی محمودی بختیاری کتاب‌ها، نوشتارها و جُستارهای (مقاله) ارزنده‌ای به زیور چاپ رسیده است که در زیر به برخی از آنها اشاره خواهد شد.

- ویرایش دفتر یکم سبک‌شناسی شعر (نوشته‌های پراکنده استاد ملک‌الشعراء بهار) چاپ شرکت علمی ۱۳۴۲ خورشیدی

- کورش در بابل، انتشارات دانشگاه تهران ۱۳۴۶ خورشیدی

- راهی به مکتب حافظ، ۱۳۴۵ خورشیدی

- گنج گهر، انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی ۱۳۴۸، چاپ دوم انتشارات عطایی ۱۳۷۳ خورشیدی

- بابل دل ایرانشهر، انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی ۱۳۵۰ خورشیدی

- شکرستان ۱۳۵۱ خورشیدی

- کمینگاه دشمن، چاپ نخست ۱۳۵۴، چاپ دوم ۱۳۵۷ و چاپ سوم ۱۳۵۷ خورشیدی

- فراز و نشیب سیاست و شیوه کشورداری در ایران، ۱۳۵۵ و چاپ دوم ۱۳۵۷ خورشیدی

- زمینه فرهنگ و تمدن ایران - نگاهی به عصر اساطیر، مدرسه عالی بازرگانی ۱۳۵۲ چاپ دوم ۱۳۵۷، چاپ سوم ۱۳۵۸، چاپ چهارم انتشارات پاژنگ ۱۳۶۴ خورشیدی

- گنج راز، دانشگاه ابوریحان بیرونی ۱۳۵۷ خورشیدی

- چرا حافظ؟ انتشارات علمی ۱۳۵۷ و چاپ دوم ۱۳۹۷ خورشیدی

- خاقانی در ایوان مدائن، کتاب سرا ۱۳۷۵ خورشیدی

- هفت نگار در هفت تالار، انتشارات عطایی ۱۳۷۶ خورشیدی

- شرح گلشن راز، انتشارات علمی ۱۳۷۷ خورشیدی

- شاهنامه آبشخور عارفان، انتشارات علمی ۱۳۷۷ خورشیدی

- عارفان راز، انتشارات رهیاب ۱۳۷۷، چاپ دوم ۱۳۷۸ خورشیدی و چندین کتاب دیگر و صدها مقاله.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط