سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - بیتا ناصر: در سال ۱۴۰۳ جوایز ادبی باسابقه و نام‌آشنایی همچون جایزه کتاب سال، جایزه قلم زرین و جایزه جلال آل‌احمد و جوایز جوانی همچون جایزه ادبی ایران کتاب، برگزیدگانشان را یافتند. در گزارش پیش رو مروری خواهیم داشت بر رویدادها و همچنین جوایز ادبی، برگزیدگان و شایستگان تقدیر آن.
جشنواره قلم زرین:
آیین اختتامیه بیست و دومین جشنواره قلم زرین، سیزدهم تیرماه، در سالن جلسات کتابخانه مرکزی تهران (پارک‌شهر) برگزار شد و برگزیدگان در پنج کارگروه جشنواره، به شرح زیر معرفی و تجلیل شدند:
«پاک کن جادویی» نوشته‌ی زهرا اخلاقی (انتشارات جمکران) و «آتش در آشیانه‌ی اژده‌ها» نوشته‌ی رویا منوچهری (انتشارات قدیانی) در بخش داستان کودک و نوجوان، «شامِ اَوَد» از علیرضا قزوه (انتشارات شاعران پارسی زبان) در بخش شعر بزرگسال، «ماه و بلوط» نوشته‌ی محسن مؤمنی شریف (انتشارات سوره مهر) در بخش داستان بزرگسال، کتاب‌های «واکاوی پدیده روسپیگری در رمان‌های فارسی دورۀ پهلوی» از کامران پارسی‌نژاد (انتشارات صاد) و «از متن تا معنا» از بتول واعظ و محمدرضا حاجی آقا بابایی (انتشارات مهر اندیش) در بخش نقد و پژوهش ادبی و کتاب «بهار از کوچ برگشت» نوشته‌ی بابک نیک طلب (انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) در بخش شعر کودک
جایزه شعر بهاران:
سومین دوره‌ی «جایزه شعر بهاران»، ۱۸ تیر برگزار شد. هیئت داوران پس از بررسی چند مرحله‌ای ۳۴۶ کتاب ارسال شده به دبیرخانه جایزه در بخش کتاب سال (شعر آزاد و شعر سنتی) و ۱۶۷ کتاب چاپ نشده ارسالی در بخش ویژه (شاعران بدون کتاب) برگزیدگانش را در بخش‌های یاد شده اعلام کرد:
مجموعه شعر «سپیدچالگی» سروده علیرضا الیاسی (نشر ایهام) به عنوان اثر برگزیده بخش کتاب سال شعر کلاسیک معرفی و مجموعه شعر «چکیده» از فرزانه میرزاخانی مورد تقدیر قرار گرفت. در بخش کتاب سال شعر آزاد دو مجموعه شعر «براده‌های ترس» سروده افرا شهباززاده (نشر فصل پنجم) و «تن تن همان تنهاست» سروده‌ی مهرگان علیدوست (نشر سیب سرخ) به طور مشترک به عنوان برگزیده کتاب سال شعر آزاد معرفی شدند. فاطمه بیرانوند وعلی شاه‌مرادی به عنوان برگزیده بخش ویژه (شاعران بدون کتاب) معرفی و از علیرضا صبوری سرشت تقدیر شد.
مسابقه ادبی ایران کتاب:
اولین دوره از اختتامیه مسابقه ادبی ایران کتاب، ششم دی ماه در تالار ایوان شمس با حضور جمعیت کثیری از فعالان حوزه کتاب و برگزیده‌های این رویداد برگزار شد. در این مسابقه آثار در ۴ بخش داوری شد که لیست برگزیدگان به شرح ذیل است:
بخش نظر خوانندگان
نفر اول: نگار نوشادی
نفر دوم: مطهره سادات چشمی
نفر سوم: آنالی طاهریان
شایسته تقدیر: سینا زندی. زینب صادق‌پور. پرهام بختیاری
بخش طراحی جلد کتاب
نفر اول: امیر افراز صباحتی
نفر دوم: شاهین افشاری
نفر سوم: وحید حقی تومتری
شایسته تقدیر: پیمان طاهری‌پور. زهره والی‌نیا. لادن دانایی
بخش ناداستان
نفر اول: فاطمه رجبی بهشت آباد
نفر دوم: آزاده عبدی فرد
نفر سوم: سعید اسلامی راد
شایسته تقدیر: محمد امانی. فاطمه سادات موسوی. زینب محمدی مقانک
بخش داستان
نفر اول: یحیی محسن پور
نفر دوم: عمار پور صادق
نفر سوم: محمد حسین شیرویه زاد
شایسته تقدیر: زهرا سماواتیان. یلدا بزرگ زاده. عباس سعیدی
جایزه ادبی جلال آل‌احمد:
آیین اختتامیه هفدهمین دوره «جایزه ادبی جلال آل‌احمد»، سوم بهمن با حضور سیدعباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی سرپرست وقت معاونت امور فرهنگی، ابراهیم حیدری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، غلامرضا امیرخانی رئیس سازمان اسناد کتابخانه ملی، حامد محقق معاونت شعر و داستان خانه کتاب و ادبیات ایران، سردار مهدی امیریان رئیس بنیاد ادبیات و تاریخ جنگ و برگزیدگان دوره هفدهم جایزه جلال، اهالی قلم و اصحاب فرهنگ، ادب و رسانه در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد. در بخش داستان بلند و رمان «سنگ اقبال» نوشته مجید قیصری (نشر چشمه) به عنوان اثر برگزیده و «دختران قبیله جنگ» نوشته جواد افهمی (انتشارات خط مقدم) و «دم اسبی» نوشته رامبد خانلری (نشر بان) به عنوان آثار شایسته تقدیر معرفی شدند. «آن پری‌زاد سبزپوش» نوشته صمد طاهری (نشر نیماژ) اثر برگزیده بخش داستان و «پرنده باز تهران» نوشته ندا رسولی (انتشارات هیلا) اثر شایسته تقدیر در همین بخش بودند.
در بخش نقد ادبی نیز «دیرش روایی» نوشته بهمن نامورمطلق (نشر سخن) شایسته تقدیر شد. در بخش مستندنگاری از «خاک کارخانه؛ پارچه‌های ناتمام چیت‌سازی بهشهر و سرگذشت آخرین کارگران» نوشته شیوا خادمی (نشر اطراف) تقدیر شد. در بخش جنبی ویراستاری نیز زهرا خیریه به عنوان ویراستار بخش نقد ادبی کتاب «کیمیای کرامت» انتخاب و به پیشنهاد هیئت علمی این دوره از جایزه ادبی جلال آل‌احمد، از گلعلی بابایی به دلیل مستندنگاری‌های منتشر شده‌اش از دوران دفاع مقدس تجلیل شد.
جشنواره بین‌المللی شعر فجر:
آیین اختتامیه نوزدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مسئولان استانی و شاعران و ادبای کشورهای قرقیزستان، قزاقستان، پاکستان، افغانستان و تاجیکستان، دوم اسفندماه در تالار حافظ شیراز برگزار شد. در این مراسم «صفر عبدالله» از قزاقستان که تاجیک و عضو دائم و پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است و «عبدالعلی دستغیب» به عنوان خادم زبان فارسی تجلیل شدند.
این جشنواره با بررسی و داوری یک‌هزار و ۳۳ عنوان کتاب برگزیدگانش را معرفی کرد، به این ترتیب در بخش جنبی امیر نجفی برای کتاب‌آرایی مجموعه «مرگ سالی» از انتشارات سوره مهر به عنوان منتخب جشنواره معرفی شد.
در بخش شعر محاوره نیز ۲ اثر «چهیل» سروده سامی تحصیلداری از انتشارات دالاهو و «نَه نِه» سروده الهه رشیدی از انتشارات ریما به صورت مشترک به عنوان آثار شایسته تقدیر معرفی شدند. در بخش شعر کلاسیک ۲ اثر «شبانماه» سروده فاطمه عارف نژاد از انتشارات شهرستان ادب و «کوه‌زاد» سروده قادر طراوت‌پور از انتشارات شهرستان ادب به صورت مشترک برگزیده شدند و مجموعه «خون‌برگ» سروده عباس کیقبادی از انتشارات گفتمان اندیشه معاصر نیز به عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد.
در بخش شعر نو نیز ۲ اثر «آن‌قدر تلخ که فراموش می‌کنی شکلات است» سروده فاطمه گیلانی از انتشارات سوره مهر و «زن آتش» سروده حسنا محمدزاده از نشر ایهام به صورت مشترک برگزیده شدند. همچنین مجموعه «تو رفته‌ای یا من؟» سروده محمدرضا روزبه از انتشارات فصل پنجم نیز به عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد.
برگزیده شعر «شاعران در جست‌وجوی جایگاه: نگاهی دیگر به تحول شعر فارسی» به قلم مسعود جعفری جزی از انتشارات نیلوفر و همچنین «فهلویات: پژوهشی در اشعار بازمانده از زبان ادبی مشترک عراق عجم و آذربایجان» به قلم پژمان فیروزبخش از انتشارات محمود افشار شایسته تقدیر شد.
جشنواره ملی شعر جوان سوره:
مراسم اختتامیه هجدهمین دوره جشنواره ملی شعر جوان سوره، نهم اسفند به میزبانی حوزه هنری اصفهان برگزار شد. این‌جشنواره با هدف شناسایی و حمایت از شاعران جوان و مستعد کشور در بخش‌های «کتاب و مجموعه شعر (چاپ شده و چاپ نشده)»، «پنجگانه»، «یادداشت بلند» و «یادداشت کوتاه» از میان بیش از ۱۶۶۲ اثر ارسال شده به دبیرخانه این جشنواره برگزار شد که اسامی برگزیدگان به ترتیب حروف الفبا به شرح زیر است:
برگزیدگان بخش کتاب و مجموعه شعر (چاپ‌شده و چاپ‌نشده)
در بازه سنی ۲۰ تا ۳۰ سال فاطمه عارف‌نژاد برای کتاب «شبانماه»، محمد قریشی برای کتاب «تهمطنز» و شهاب مهری برای کتاب «هم‌تبار» برگزیده مشترک اعلام شدند. در بازه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال اکرم هاشمی سجزئی برای کتاب «قایق»، حامد طونی برای کتاب «آنات» و رضا یزدانی برای کتاب «به احتمال فراوان» به صورت مشترک برگزیده شدند.
برگزیدگان بخش پنجگانه
در بخش پنجگانه سه بازه سنی مورد داوری قرار گرفتند. در بازه سنی زیر ۲۰ سال امیرحسین پورعزیز و محمدمبین مولایی، در بازه سنی ۲۰ تا ۳۰ سال فائزه امجدیان و راضیه مظفری و در بازه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال زینب احمدی و سعید مبشر برگزیده شدند.
برگزیدگان بخش یادداشت بلند
در این بخش علیرضا میرزایی برای یادداشت «نشانه‌شناسی ترانه»، لیلا حسین‌نیا برای یادداشت «بحران تلمیح و اشارات فارسی در شعر جوان»، محمد احسان افتخاری‌پور برای یادداشت «درباره آنات» و عباس جواهری برای یادداشت «نقد و بررسی مجموعه غزل دل‌بستگی اثر حسین دهلوی» به صورت مشترک برگزیده شدند.
برگزیدگان بخش یادداشت کوتاه
محمد شکری‌فرد برای یادداشت «بررسی سبک هندی در دو مجموعه ایما و سالیان اثر سجاد سامانی»، زینب محمدی برای نقد کتاب «لب کوک آرزو سبزوار» و فاطمه ناصری‌فر برای یادداشت «آسیب‌شناسی شعر جوان امروز» برگزیده شدند.
جایزه کتاب سال:
مراسم اختتامیه چهل‌ودومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، با حضور مسعود پزشکیان، رئیس جمهور، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی، سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ابراهیم حیدری، مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و جمعی از مدیران و اهالی قلم در تالار وحدت برگزار شد.
در بخش داستان بلند و رمان «سنگ اقبال» نوشته مجید قیصری (نشر چشمه)، در بخش داستان کوتاه کتاب «آن پری‌زاد سبزپوش» نوشته صمد طاهری (نشر نیماژ)، در بخش شعر کلاسیک دو کتاب «شبانماه» سروده فاطمه عارف‌نژاد (مؤسسۀ فرهنگی هنری شهرستان ادب) و «کوه‌زاد: مجموعۀ غزل» سروده قادر طراوت‌پور (مؤسسۀ فرهنگی هنری شهرستان ادب) به‌صورت مشترک، در بخش شعر نو دو کتاب «آن‌قدر تلخ که فراموش می‌کنی شکلات است» سروده فاطمه گیلانی (شرکت انتشارات سورۀ مهر) و «زن آتش» سروده حسنا محمدزاده (ایهام) به‌صورت مشترک، و در بخش درباره‌ی شعر کتاب «شاعران در جست‌وجوی جایگاه: نگاهی دیگر به تحول شعر فارسی) تألیف مسعود جعفری‌جزی (نیلوفر) به عنوان برگزیدگان این دوره از جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شدند.
دو کتاب «دختران قبیله جنگ» نوشته جواد افهمی (خط مقدم) و «دم اسبی» نوشته رامبد خانلری (انتشارات بان) به‌صورت مشترک در بخش داستان بلند و رمان، کتاب «پرنده‌باز تهران» نوشته ندا رسولی (هیلا) در بخش داستان کوتاه، «خون برگ» سروده عباس کیقبادی (گفتمان اندیشۀ معاصر) در بخش شعر کلاسیک، کتاب «تو رفته‌ای یا من» سروده محمدرضا روزبه (فصل پنجم) در بخش شعر نو، کتاب‌های «چهیل» سروده سامی تحصیلداری (دالاهو) و «نه نه» سروده الهه رشیدی (ریما) به صورت مشترک در بخش شعر محاوره، کتاب «دیرش روایی» تألیف بهمن نامور مطلق (سخن) در بخش نقد ادبی و کتاب «فهلویات: پژوهشی در اشعار بازمانده از زبان ادبی مشترک عراق عجم و آذربایجان» تألیف پژمان فیروزبخش (انتشارات دکتر محمود افشار با همکاری سخن) در بخش درباره شعر شایسته تقدیر چهل‌ودومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شدند.
جایزه شعر خبرنگاران:
آیین پایانی نوزدهمین دوره جایزه شعر «خبرنگاران»، ۱۷ اسفند، در خانه هنرمندان ایران برگزار شد و در این مراسم از «محمد ذکایی (هومن)»، شاعر پیشکسوت، همزمان با هشتادسالگی او تجلیل شد. جایزه «یک عمر دستاورد شعری» این دوره از جایزه شعر خبرنگاران توسط کیخسرو پورناظری و اقبال معتضدی به هومن ذکایی اهدا شد. همچنین در بخش «کتاب سال» این دوره از جایزه، تندیس کتاب سال شعر (۱۴۰۲) به «امیرعلی سلیمانی» برای مجموعه شعر «دو ماه و دوازده روز تنهایی» از نشر نزدیک‌تر رسید که جایزه خود را از سعید اسلام‌زاده و حسن گوهرپور (از اعضای هیات داوران)، و محمدرضا یزدان‌پرست و هومن ذکایی دریافت کرد. در بخش ویژه شاعران بدون کتاب این دوره از جایزه که شاعرانی از استان‌های مختلف کشور نامزد شده بودند، در نهایت شاعرانی از استان‌های کرمان، تهران، لرستان و اردبیل حائز رتبه‌های برتر شدند. در این بخش، جایزه «اسماعیل احمدی امجزی» (رتبه اول)، «کوروش رنجبر» (رتبه دوم) و «فاطمه بیرانوند» و «سولماز نعمتی» (رتبه سوم مشترک) توسط صابر سعدی‌پور (برگزیده دوره پیشین بخش کتاب سال) و شهاب دارابیان (از اعضای هیات داوران)، و رحمت‌الله شاکری اعطا شد. همچنین در بخش «پژوهش شعر» (در این دوره با موضوع سیر تکوینی غزل معاصر) از «حمیدرضا شکارسری» تقدیر و جایزه او توسط موسی بیدج و کامران شرفشاهی اهدا شد.
جشنواره ادبی باران:
آیین اختتامیه نخستین جشنواره ادبی باران با همت دفتر ادبیات داستانی حوزه هنری و موسسه مردم‌نهاد شمیم نو برگزار شد. عناوین برگزیده و شایسته تقدیر در این جایزه از میان ۳۵۳ داستان کوتاه، ۱۳۱ داستانک، ۶۴ اثر دانش‌آموزی و ۶۴ ناداستان که پبشتر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده بود، انتخاب شدند که نتیجه آن به شرح زیر است:
در بخش کتاب، خسرو باباخانی به عنوان نفر اول انتخاب شد و مهدی زارع و زهرا گودرزی به عنوان شایستگان تقدیر شناخته شدند. در بخش داستانک، الهه ایزدی لای‌بید موفق به کسب رتبه اول شد و مریم صفدری و فریبا مرادی به ترتیب در جایگاه دوم و سوم قرار گرفتند. در بخش ناداستان، هر پنج نویسنده به عنوان شایستگان تقدیر معرفی شدند که شامل مجتبی صفدری، ملیحه نیک‌بخت، هدا حشمتیان، علی میرمالکی و زهرا بیک محمدی هستند. در بخش داستان کوتاه، معصومه قدردان رتبه اول را از آن خود کرد و محسن مرادی و رقیه خلیلی به ترتیب در جایگاه دوم و سوم ایستادند. همچنین سمیه بینا، الهام استرابی و مریم هاشمی به عنوان شایستگان تقدیر معرفی شدند.
نظر شما