به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ضیاءالدین نخشبی در نیمه دوم قرن هفتم هجری در شهر نخشب یا نسف، در نزدیک سمرقند زاده شد. او در جوانی به هندوستان رفت و در شهر بداون سکونت گزید.
وی در علوم متداول آن روزگار همچون ادبیات عربی، فارسی، طب، فقه، تفسیر، حدیث، اخلاق، عرفان، هیئت، موسیقی و نیز زبان‌های سنسکریت و هندی تبحر داشت.
از جمله آثار او می‌توان به کتاب‌های «سلک‌السلوک»، «داستان گلریز»، «هشره مبشره»، «لذة‌النساء»، و «کلیات و جزئیات» اشاره کرد.
نخشبی کتاب «کلیات و جزئیات» یا «ناموس اکبر» را به نام پادشاه زمان خویش، سلطان قطب‌الدین، موشح ساخته و مثنوی‌ای مشتمل بر 62 بیت در مدح وی سروده که پس از تحمیدیه و مدح حضرت ختمی‌مرتبت آن را آورده‌است.
این کتاب مجموعه‌ای است از مقالات آمیخته به نظم و نثر فارسی درباره جسم آدمی، به‌عنوان بهترین و زیباترین مخلوقات الهی، و نشانه‌هایی از عظمت او است.
این کتاب به چهل بخش تقسیم شده و در هریک از این بخش‌ها که «ناموس» نام دارد، نویسنده یکی از اعضای بدن آدمی را شرح داده است. وی وجه تسمیه این کتاب را به «جزئیات و کلیات» چنین بیان می‌کند: «چون هر جزو از نظر اهمیت به‌منزله کل است، آن را بدین نام خوانده است. اعضایی که در این کتاب شرح داده شده‌اند، به تصریح نویسنده، اعضای رئیسه‌اند نه خسیسه.»
کتاب «جزئیات و کلیات»(چهل ناموس) نوشته ضیاءالدین نخشبی و به تصحیح و تحقیق علی‌محمد موذنی، مدیر گروه دانشنامه زبان وادب فارسی در شبه‌قاره است که توسط انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در 467 صفحه و با شمارگان 1000 نسخه، به بهای 70000 ریال منتشر شده است.
سه‌شنبه ۲۴ فروردین ۱۳۸۹ - ۱۳:۱۶
نظر شما