به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، گفت‌وگوي ما با اوجبي درباره نحوه فعاليت‌هاي امسال غرفه ديدار در نمايشگاه كتاب و چگونگي اعمال نگرش‌ها در برپايي نشست‌هاي اين سراست.
در ابتدا از انگيزه‌هاي شكل‌گيري غرفه ديدار بگوييد
انگيزه شكل‌گيري غرفه ديدار به آن دليل است كه بخشي از مسووليت‌هاي اجرايي برخي از جشنواره‌هاي فرهنگي مانند جايزه كتاب سال، جايزه جلال، پروين، كتاب فصل، گام اول و نقد، بر عهده خانه كتاب است و مشكلي كه در اينباره وجود دارد، آن است كه بعد از برپايي مراسم و پايان جشنواره‌ها، عملا ارتباط دبيرخانه با افراد برگزيده كم مي‌شود و دبيرخانه‌ها به كارهاي سال بعد مي‌پردازند. در اين راستا ما خواستيم كه اين ارتباط باقي بماند و به همبن منظور غرفه ديدار را تعريف كرديم تا با اعمال يكسري فعاليت‌ها در اين محل، موقعيتي را براي برگزيدگان جشنواره‌هاي فرهنگي فراهم كرده باشيم. نكته ديگر آن است كه مسلما تلاش خانه كتاب گسترش فرهنگ كتابخواني است و طبيعي است كه از اين طريق بايد نويسندگان خوب به جامعه معرفي شوند.
در نشست‌هاي امسال غرفه ديدار چه اهداف تازه‌تري نسبت به سال گذشته وجود دارند؟
يكي از مباحثي را كه خانه كتاب عهده‌دار است، مقوله نقد است كه جشنواره آن شش دوره برگزار شده. ما در اين فكر بوديم كه براي «ديدار» از منظر اين حوزه، برنامه‌ريزي‌هاي جدي‌تري داشته باشيم. در هر برنامه از نشست‌ها، از دو منتقد دعوت مي‌شود كه با نويسندگان به گفت‌وگو مي‌نشيند و نقاط قوت و ضعف آثار را بررسي مي‌كنند. در اين مجال، اثر، از وجوه گوناگون براي مخاطب نقد مي‌شود و ما نيز به هدفي كه در برگزاري جشنواره نقد داشتيم، نزديك مي‌شويم. اين در حالي است كه در سال اول بحث نقد كمتر پي‌گيري مي‌شد. ويژگي دوم برنامه‌هاي امسال آن است كه در اين دوره حاصل نشست‌ها را در كتاب‌هاي ماه منتشر مي‌كنيم و سپس آن‌ها را در قالب يك كتاب به چاپ خواهيم رساند.
فكر نمي‌كنيد فضاي تعريف شده براي غرفه ديدار براي تجمع احتمالي مخاطبان محدود است؟
درست است. مسلما فضاي نمايشگاه براي بحث‌هاي جدي مناسب نيست و اين به دليل شلوغي و سر و صداي ايجاد شده در كل فضاي نمايشگاه كتاب است. ولي در هر حال ما به فراخور استقبال مخاطبان به گسترش فضا هم مي‌انديشيم.
با توجه به اينكه فرصت دعوت از تمامي برگزيدگان جشنواره‌هاي فرهنگي در ايام كوتاه نمايشگاه فراهم نمي شود، غالبا گزينش كتاب‌ها را با چه نگاهي پي‌گيري كرده‌ايد؟
در گزينش‌ها هيچ نگاه خاصي دنبال نشده و اولويت با آثاري است كه مولفان و منتقدان آن‌ها آماده بوده‌اند و اعلام حضور كرده‌اند. البته موضوع ديگر ما محدوديت زمان است؛ چرا كه ما در اين ايام بيش از 30 نشست نمي‌توانيم برپا كنيم. در اين راستا از كتاب سال 6 اثر برگزيده و دو اثر شايسته تقدير، از كتاب فصل، 9 اثر برگزيده و 6 شايسته تقدير و از جايزه جلال، دو نشست با دو برگزيده داريم. براي گام اولي‌ها يك جلسه در نظر گرفتيم و در حوزه نقد نيز سه نشست داريم.
برخي معتقدند كه پاره‌اي اوقات در انتخاب منتقدان جلسات، تكراري عمل مي‌شود. در اينباره توضيح مي‌دهيد؟
در اين باره يكي از بهترين راه‌ها اين بود كه سراغ داوران اين كتاب‌ها برويم و چون داوران مشتركند، طبيعي است كه منتقدان نيز تا حدودي تكراري باشند؛ البته در اين دوره، ليست متنوعي از ميهمانان و منتقدان داريم. موضوع ديگر آن است كه در برخي حوزه‌ها متخصص اندك و انگشت‌شمار است و اين مساله ايرادي را متوجه ما نمي‌كند؛ سعي ما اين است كه از طيف وسيعي از منتقدان و كارشناسان استفاده كنيم.
شايد مساله ديگري كه گاهي شنيده شده، موضوع اعمال برخي ديدگاه‌هاي سازماني يا اداري در برنامه‌ريزي‌ها باشد، در اين باره چه نظري داريد؟
من بابت اين اظهار نظرها متاسفم. ولي ما براي اين برنامه‌ها از قبل فراخوان داديم كه در نشريه «كتاب هفته» و خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) نيزدرج شد و در آنجا، از همه ناشران و موسسات دعوت كرديم كه از اين موقعيت استفاده كنند. برخي ناشران تقاضاي تبليغ براي كتاب‌هايشان داشتند كه اين با اهداف سراي اهل قلم سازگار نبود. ما همه درخواست‌ها را در جلساتي با هيات علمي سنجيديم و در گزينش، جنبه نقد و مخاطب را اعمال كرديم. برخي از اين نشست‌ها برنامه‌هايي اند كه مسوولان فرهنگي تدارك ديده اند كه موضوع بحث آنان پرسش و پاسخ‌هاي چالشي در حوزه كتاب و مساله ناشران و فعالان حوزه كتاب است؛ بحث‌هايي مانند آمار و تيراژ كتاب؛ كه يكي از پرحاشيه‌ترين مباحث كتاب است و بر اين اساس خيلي از مسوولان پذيرفتند كه در اين نشست‌ها حضور پيدا كنند. بعضي ديگر از نشست‌ها به دليل اهميتي كه داشتند و برگزار‌كنندگان آن‌ها مراكز دولتي بودند، در برنامه‌ها گنجيدند؛ منظورم اين است كه اگر ناشر يا موسسه خصوصي هم پيشنهادي مي‌داد، ما مي‌پذيرفتيم؛ اين در حالي است كه به‌رغم اينكه خانه كتاب خودش ناشر است و در نمايشگاه بيش از 20 عنوان كتاب منتشر كرده را ارايه مي هد، تنها يك عنوان را به نقد گذاشته و اين خود گواه روشني است بر اينكه نگرش سازماني يا اداري در برنامه‌ريزي‌ها وجود ندارد.
چقدربه علاقمندي يا اقبال مخاطبان در موضوع‌بندي نشست‌ها توجه داشته‌ايد؟ آيا اساسا نظرسنجي در اين باره صورت گرفته؟
من خوشبختانه يا متاسفانه دو سال دبير كتاب سال و سه سال دبير جشنواره نقد بودم و از اين رهگذر با دغدغه‌هاي مخاطب آشنايي دارم و مي‌دانم كه از چه كتاب‌هايي استقبال مي‌شود؛ اما از آنجايي كه نتيجه نشست‌ها مكتوب و ماندگارخواهد شد، مخاطبان بيشتري مي‌توانند از آن‌ها استقاده كنند؛ ضمن آنكه از كتاب‌هايي استفاده مي‌شود كه نقد آن‌ها مفيد باشد و مخاطبان بيشتري هم داشته باشند. البته مسلم است كه اين كار توسط انسان انجام مي شود و قطعا در گزينش‌ها ممكن است خطايي رخ بدهد. درهر حال ما خوشحال مي‌شويم كه از نظر مخاطبان خوبمان آگاه شويم.
در مجموع، برنامه‌ريزي‌هاي امسال براي اين سرا و همچنين ديگر فعاليت‌هايتان، از نگاه خودتان چگونه است؟
در برنامه‌هايي كه به صورت جمعي برگزار مي‌شوند، نياز به آسيب‌شناسي داريم و بايد مسوولان برنامه‌ها را ارزيابي و همواره تلاش كنند تا برنامه‌هاي بهتري را تدارك ببينند. در اين چند سال سعي داشتيم هم از طريق فرم‌هاي نظرسنجي و هم ارتباط با اهل قلم، نظرات انتقادي را اعمال كنيم. درباره غرفه «ديدار» هم طبيعي است كه با پشتوانه يكساله، تلاش خودمان را كرده‌ايم كه به اهدافمان نزديك شويم، ولي در نهايت اين فعاليت‌ها را بايد از نگاه مخاطبان ارزيابي كرد.
و حرف آخر؟
بارها گفته‌ام كه اطلاع‌رساني‌ها ضعيف است؛ با اينكه ما در عرصه اطلاع‌رساني هم كار مي‌كنيم؛ اما بخش زيادي از موفقيت اين‌گونه فعاليت‌ها منوط به همكاري نهادها و رسانه‌هاي عمومي‌تري مانند صدا و سيماست كه بهتر بود تعامل بهتري با ما مي‌داشتند.
سه‌شنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۸۹ - ۱۵:۱۴
نظر شما