به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، كتاب حاضر، پژوهشي درباره اسراف است كه به مسائل و موضوعات اصلي آن مي‌پردازد. اين كتاب با توجه به ميل انسان به زياده‌روي و اسراف در جوامع بشري مي‌كوشد نتايج زيان‌بار اسراف در عرصه اقتصاد و اخلاق را براي مخاطبان ترسيم كند.
به عقيده نويسنده، براى از بین بردن شكاف بین فقر و غنا و زدودن محرومیت از چهره جامعه، جلوگیرى از اسراف، یكى از مطمئن‌ترين راه‌هاست، همچنان كه در بخشي از مقدمه اين نوشتار نيز آمده است: «پرهیز از اسراف در زمینه اقتصادى، سرمایههاى فرد و جامعه را از تلفشدن نگه داشته، حیات مادى انسان را به هنگام روبهرو شدن با مشكلات زندگى، بیمه خواهد كرد و در بعد اخلاقى، مبارزه با اسراف، فرد و جامعه را قادر مىسازد تا به اساسىترین مسوولیت انسان و اخلاقى خود ـ‌كه كمك به مستمندان است‌ـ بپردازد.»
لغويان و مفسران در توضيح واژه «اسراف» سخنان و تعبيرات مختلفي آورده‌اند كه به نظر مي‌رسد جامع‌ترين آنها بيان راغب اصفهاني است: «سرف: تجاوز كردن از حد در هر كاري است كه از انسان سربزند. گرچه استعمال آن در موارد زياده‌روي در انفاق مال بيشتر است و گاهي به خروج از اعتدال در مقدار خرج مال و زماني هم به چگونگي بذل مال و مورد آن اطلاق مي‌شود و لذا "سفيان" گفته است آنچه در غير طاعت خدا مصرف شود اسراف است، گرچه مقدار آن كم و ناچيز باشد.»
كلمه «اسراف» برخلاف «تبذير» تنها يك واژه اقتصادي نبوده و كاربرد آن منحصر به امور مالي نيست؛ بلكه اين واژه قبل از آن كه نشانه جرمي در امور اقتصادي باشد؛ بيانگر وضعيت نامناسب و غير معتدل اخلاقي و فرهنگي شخص و يا جامعه مسرف است و آن حالت تجاوزگري و بي‌اعتنايي به قوانين و حدود شناخته شده شرعي و انساني است و بر اين اساس به كارگيري اين واژه در قرآن كريم و دعاهاي رسيده از امامان معصوم(عليهم‌السلام) در مورد تجاوز از مرز شرع و خصلت‌هاي انساني و گام نهادن در وادي گناه و معصيت بسيار است. از اين‌رو كاربرد اقتصادي آن نيز با توجه به معناي اخلاقي آن كه «تجاوز از حد» است توضيح و تفسير شدني است و تمام معناهاي ذكر شده براي آن، از فروع و مصداق‌هاي همين معني است؛ يعني معناي كلي اسراف «خروج از حد» است، اما اين كه اين حد، بر اساس چه ميزان و معياري بايد سنجيده شود تا ملاك عمل قرار گيرد، موضوعي است كه در اين كتاب بدان پرداخته مي‌شود.
كتاب حاضر در دو فصل تهيه و تنظيم شده است. در فصل نخست به موضوعات گوناگوني كه در مورد اسراف مطرح است، پرداخته مي‌شود و در فصل دوم موارد اسراف و مصداق‌هاي آن در عرصه‌هاي مختلف، تبيين شده‌اند.
موضوعاتي كه بخش‌هاي فصل نخست را تشكيل مي‌دهد، عبارتند از: واژه اسراف؛ نكوهش و تحريم اسراف؛ فلسفه تحريم اسراف؛ عوامل و انگيزه‌هاي اسراف؛ فرهنگ مصرف.
فصل دوم به شرح انواع اسراف مي‌پردازد و زمينه‌هاي مختلفي را كه اسراف در آن واقع مي‌شود، مورد بحث قرار مي‌دهد. بخش‌هايي كه در اين قسمت گنجانده شده، از مهمترين بحث‌هاي اين مجموعه است، زيرا در آنها از موارد اسراف و حد و مرز آن در زمينه‌هاي گوناگون پرده برداشته، حد فاصل بين زياده‌روي مذموم و مصرف معقول و مشروع تبيين مي‌شود.
در طي اين بحث‌ها روشن مي‌شود كه اسلام نه تنها با مصرف و بهره‌وري صحيح از امكانات مادي مخالف نيست؛ بلكه عالي‌ترين تشويق‌ها را به استفاده به‌جا از مواهب طبيعي كرده است و نعمت‌هاي الهي را عطيه‌هايي مي‌داند كه براي رفاه حال بشر و تمتع او، آفريده شده و در همين راستا، خداوند بندگان خويش را از اسراف و تبذير برحذر داشته تا اين مواهب الهي به جاي تضييع و مصرف بيهوده، در جهت رفع نيازهاي انسان‌هاي مستمند ـ‌كه آنها نيز داراي حق انتفاع و بهره‌مندي از اين امكانات هستند‌ـ به كار گرفته شود.
براساس مطالب اين كتاب، انواع اسراف عبارتند از: تبذير؛ اسراف در اموال عمومي؛ تضييع اموال ديگران؛ اسراف در مخارج شخصي و خانوادگي؛ اسراف در انفاق‌هاي مستحب.
چاپ چهارم كتاب «پژوهشي در اسراف» در شمارگان 3000 نسخه، 232 صفحه و بهاي 32000 ريال راهي بازار نشر شد.
چهارشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۸۹ - ۱۲:۴۰
نظر شما