به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، علي غضنفري،‌ نويسنده «كارتن خواب‌ها» در ابتداي اين نشست كه عصر ديروز (شنبه، 15 آبان)، با حضور مهناز رونقي و احسان عباسلو در سراي اهل قلم برگزار شد، با بيان اينكه نمي‌توان آدم‌ها را به دو گروه بد يا خوب، دسته‌بندي كرد،‌ گفت: بسياري از انسان‌ها و آناني كه [شهر نشین نیستند و] به شهرها مهاجرت مي‌كنند، روح ساده و شفافي دارند. كارتن خواب‌ها نيز به رغم رنج‌هاي زندگي‌شان، خيلي اوقات شادند و از هيجان و خوشحالي استقبال مي‌كنند. 

عباسلو نيز در ادامه گفته‌هاي اين مدرس دانشگاه، ‌با اشاره به تاريخچه رئاليسم در اواخر قرن 18 و اوايل قرن 19 و اختصاصات آن در اروپا گفت: رمان «كارتن خواب‌ها» آيينه‌اي است از برخي واقعيت‌هاي اجتماعي ما. در اين ميان در برخي آثار، شهري‌ها، نيروهاي شري نشان داده مي‌شوند. از اين حيث،‌ برخي المان‌ها در بعضي آثار كليشه شده است. 

سپس رونقي اين كتاب را به لحاظ توجه به موضوع انسان و نگاه خاص انسانگرايانه، اثري متفاوت در جامعه امروزي توصيف كرد و گفت: مسلم است كه خالق هر اثري، درگير فرهنگ بشري است، ولي در تصوير كردن آلام بشري، مساله كمي متفاوت مي‌شود. اين اثر، كاملا رئاليستي است؛‌ چرا كه تلخي و گزندگي رئاليستي را دارد؛ نوعی تلخي كه نفس‌گير ‌شده است. در اين كار هر چه جلوتر مي‌آييم، با رئاليسم چند وجهي مواجه مي‌شويم. 

وي افزود: اين رئاليسم چند وجهي در مواقعي ضد واقعيت برخورد مي‌كند. در دوره حاضر در رمان رئاليستي، فرد به دنبال هويت خودش است و اين بخشي از ويژگي ادبيات مدرن است.
 
اين داستان‌نويس همچنين المان‌هاي ديگر اين رمان را برشمرد و توضيح داد: اين رمان روايت خطي و راوي داناي كل دارد و به نظر مي‌رسد كه از كهن الگوي اسطوره قرباني استفاده كرده است. نويسنده ابتدا درصدد است كه بگويد همه چيز راكد نيست و اغلب وقايع، حركتي رو به جلو دارند. 

رونقي همچنين ويژگي‌هاي تكنيكي اين رمان را تشريح كرد و گفت: در اين كار كه بخشي از آن با گرته‌برداري از رمان‌ها و افسانه‌هاي كهن همخواني دارد،‌ كهن الگوي زن اثيري و لكاته را مي‌بينيم . همچنين اثري را  مي‌خوانيم كه داراي حادثه، گره‌افكني و نقاط اوج است. ولي از لحاظ اصولي بايد گفت كه در بخش‌هايي، اين داستان با اصول محوري رمان‌نويسي همراه نشده است. 

وي افزود: نسل جديد هنرنمايي را به زندگي‌نمايي ترجيح مي‌دهد، ‌ولي در اين كتاب، نويسنده دقيقا به بن‌مايه‌هاي اصلي زندگي مانند دوستي، حقيقت، عشق، نفرت، انتقام و ... توجه داشته و يك سري موتيف‌ها تكرار مي‌شوند. حتي اسامي شخصيت‌ها منطبق بر فرمت آنان ست،‌ ضمن آنكه فلسفه هم به گونه‌اي در كار تنيده شده است.

اين منتقد درباره وجوه ديگر شخصيت‌پردازي در «كارتن‌خواب‌ها» توضيح داد: بعداز مدت‌ها كتابي خواندم كه قهرماني مانند «صادق» دارد. صادق مي‌تواند روح سالمي را به ما نشان دهد. اين كتاب قدرت آن را دارد كه ذهن مخاطب را مورد گفت‌و‌گو و نوازش قرار دهد، ولي در صورتي كه خواننده درصدد باشد خوانش داستاني فرميک و پيچيده را درک كند، نبايد سراغ چنين كاري برود. اين رمان روايتي ساده و خطي درباره زندگي است و در بسياري موارد عدالت‌خواهانه است. 

عباسلو نيز در بخش ديگري از صحبت‌هايش گفت: در اين كتاب مضمون بر صورت برتري دارد. البته گريزهايي نيز به صنايع مدرن مانند فلش‌بك‌ها و تعويض راوي را مي‌بينيم و از يك ديدگاه، تلفيقي از ادبيات مدرن و سنتي در فضا و فرم داستاني وجود دارد.

اين نويسنده تصريح كرد: همچنين در كارتن خواب‌ها ما نوعي از رئاليسم مدرن را شاهديم كه فرديت در آن حرف اول را مي‌زند. در برخي از رمان‌هاي رئاليست اجتماعي، طبقه بورژوا نقش منفي را بازي مي‌كنند و اين ويژگي را رمان «گتسبي بزرگ» فيكس جرالد به روشني داراست. 

رونقي نيز در ادامه گفت: اين كتاب شخصيت محور است و خواننده بي‌واسطه با آن سهيم مي‌شود. در اين اثر، نويسنده نگران همه آن چيز‌هايي است كه مي‌بيند و نگران آن دسته از ارزش‌هايي است كه ديگر وجود ندارند و از يک سو هم بسيار اخلاقي‌اند. اين رمان از اين نظر كه دغدغه‌هاي آشفته ذهن انسان امروز به دنيايي ذهني بدل شده است، كتابي به شمار مي‌آيد كه ذهن خواننده را به خواندن ترغيب مي‌كند. 

وي در پايان گفت: ادبيات طيف است و هر چقدر نگاهمان به فرهنگ منشوري‌تر و وسيع‌تر باشد، مي‌توانيم تضارب انديشه‌ها را بيشتر كنار يكديگر بگذاريم و از ادبيات كلاسيک و كساني مانند اميرارسلان و سمعك عيار حرف بزنيم. به تعبير من، آنچه نويسنده «كارتن خواب‌ها» نوشته، خود زندگي است. 

سپس عباسلو  بي‌زمان و مكان بودن كتاب را يكي ديگر از ويژگي‌هاي آن برشمرد و گفت: به نظر من مخاطب تخصصي هدف نويسنده «كارتن خواب‌ها» نبوده و از اين منظر ما زبان فلسفي خاصي را در اين اثر نمي‌بينيم. 

وي تصريح كرد: اين كتاب فريادي بر وجدان انسان‌ها در دنياي ماشيني و ديجيتالي است، ضمن آنكه تلنگري بر ما شهرنشين‌هاست كه از اطراف خودمان خيلي بي‌خبر نمانيم. 

غضنفري كه استاد رشته مديريت هوشمند است، در پايان اين جلسه نقد گفت: من در كلاس‌هايم براي موقعيت ايران در فاز جهاني شدن دغدغه‌هايم را مطرح مي‌كنم و واقعا نگرانم كه به سر فرهنگي كه هيچ چيز كم ندارد، چه بلايي مي‌آيد و اينكه ما در اين مرحله، فرهنگ غالبيم يا متاثر؟ به اعتقاد من اغلب خوانند‌گان با خواندن اين كتاب با آن همذات‌پنداري مي‌كنند و من خوشحالم كه بتوانم گوشه‌اي از نبض پرتپش اجتماع را بفشارم.

رمان «كارتن خواب‌ها» بهار امسال (89) از سوي انتشارات «آواي كلار» روانه بازار كتاب شد.