عبدالحسين طالعي، رييس انجمن كتابداري و اطلاع‌رساني ايران؛ شاخه استان قم، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، تدوين «مفاتيح‌الجنان» را مهمترين اقدام محدث قمي در مواجهه با كتاب «مفتاح الجنان» خواند كه مجموعه دعايي غير معتبر و ضعيفي بود.

وي با اشاره به اين كه محدث قمي در مواجهه با خرافات و استفاده از منابع جديد دنيا به ويژه آثار و منابع غربيان، راه استادش، محدث نوري را مي‌پيمود، بيان داشت: شيخ عباس شرايط اجتماعي زمانه خود را دريافته بود. رضا خان برخي از مظاهر غربي را در ايران رواج داد، جنبه‌هايي كه گزينشي بودند و ابعاد منفي زندگي غربيان را ترسيم مي‌كردند. او به بهانه اين كه دين مساوي با برخي از خرافه‌هاست كه در ميان مردم رواج يافته، اقدامات خود را توسعه مي‌داد. شيخ عباس قمي در مقابله با چنين ديدگاه‌هايي، زندگي سالم، معتدل و انساني را بر مبناي احاديث صحيح نشان داد.

طالعي ادامه داد: وي به اين ترتيب دو حربه را از دست رضا خان گرفت، نخست آن كه با تاليف اين آثار به ويژه «مفاتيح ‌الجنان» بيان كرد كه خرافه مترادف با دين نيست و دوم آن كه عنوان كرد اين شبه ‌تجدد مترادف با زندگي انساني به شمار نمي‌آيد!

عضو هيات مديره انجمن فهرست‌نگاران نسخه‌هاي خطي، سادگي، روان‌ و كاربردي بودن آثار شيخ عباس قمي را از ويژگي قلم او خواند و گفت: تاليف اين كتاب‌ها به‌گونه‌اي است كه امروز با گذشت 70 سال از زمان حيات وي، همچنان تازه، زنده و خوب‌اند، چرا كه او نگاهي كاربردي به مسايل داشت و از نگاه نظري محض، مباحث را بررسي نمي‌كرد. البته تاليفات او نيازمند بازنويسي‌‌هاي جديدند، همچنان كه «ياسين حجازي» در كتاب «آه» به نوعي به بازنويسي «نفس المهموم» شيخ عباس قمي پرداخت و آن اثر را به زبان امروز درآورد.

وي با اشاره به كنگره بزرگداشت شيخ عباس قمي كه قرار است 11 آذر ماه همزمان با هفتادمين سالگرد رحلت اين عالم در شهر قم برگزار شود، گفت: توجه‌دادن جامعه پژوهشي كشور به اين گنجينه‌هاي عظيم و انجام فعاليت‌هاي جدي درباره آرا و آثار آنان، از مهمترين اهداف چنين همايش‌هايي محسوب مي‌شود. يكي از نكاتي كه هنگام برنامه‌ريزي برگزاري اين همايش، به آن رسيديم مهجوريت شيخ عباس قمي بود كه تنها دو پايان‌نامه، يكي در دانشگاه آزاد فسا و ديگري در دانشكده الهيات تهران، درباره او نوشته شده‌ بود، در حالي كه از محدث قمي حدود پنجاه كتاب به جاي مانده است! 

طالعي كه كتاب «چشم‌اندازي به وادي نور» را براي ارايه در روز همايش به رشته تحرير در آورده است، درباره مهجوريت مفاتيح الجنان گفت: اين كتاب را اغلب مردم مجموعه‌اي از دعا مي‌دانند، در حالي كه روش‌شناسي و سبك‌شناسي اين اثر، يكي از بايسته‌هاي پژوهشي به حساب مي‌آيد كه بر زمين مانده است. بايد نگاهمان را به مجموعه آثار اين انديشمند شيعي تغيير دهيم تا به عمق آثار وي پي‌ببريم.

مدرس و پژوهشگر حوزه كتابداري با اشاره به اين كه «كالين ترنر» از خاورشناسان مشهور، مقاله‌اي دارد با نام «جنبه‌هاي زندگي معنوي در شيعه 12 امامي با تكيه بر تجربه دعا» تصريح كرد: اين مقاله كه در مجموعه مقالات شيعه‌ايسم(شيعه‌گري) سال 2008 توسط انتشارات راتلج نيويورك چاپ شد، نگاهي تطبيقي ميان «صحيفه سجاديه» و «مفاتيح الجنان» دارد. با بررسي چنين آثاري در مي‌يابيم  كه مي‌شود به اين منابع (آثار غربي) به‌گونه ديگري نگريست.

طالعي كه در شمار دست‌اندركاران برگزاري كنگره بزرگداشت محدث قمي است، يادآور شد: دردآور است كه در تحليل آثار و انديشه‌هاي وي كوتاهي‌هاي زيادي وجود دارد و حتي يك دوره چاپ منقح و زيبا از آثار او نداريم! اگر فردي مانند شيخ عباس قمي به ملت و فرهنگ ديگري تعلق داشت، تاكنون ده‌ها كتاب در قطعات و اشكال گوناگون درباره او نوشته بودند، اما امروز تنها كتاب دقيق و مطمئني كه درباره او داريم، جلد يازدهم كتاب «مفاخر اسلام» مرحوم «علي دواني» است. اين جلد كه حدود 1200 صفحه دارد، به بيان زندگي و آثار شيخ عباس قمي مي‌پردازد.

سردبير دو فصلنامه «كتاب شيعه» با تاكيد بر اين كه «زندگي‌نامه شيخ عباس قمي براي همه به ويژه نسل جوان درس‌هاي آموزنده‌اي را دربر دارد كه بايد بيان و بازنويسي شوند» افزود: به تازگي «سعيد روح‌افزا» كتاب «حكايت انگشت و استكان» را به سفارش كنگره بزرگداشت محدث قمي به رشته تحرير در آورده كه قرار است از سوي كتاب همشهري براي ارايه در روز همايش چاپ و منتشر شود.