کتاب «نقش همسران رسول خدا(ص) در حكومت امير مومنان(ع)» نوشته سيدتقي واردي از سوي موسسه بوستان کتاب تجديد چاپ شد.\
«اي پيامبر، به همسرانت بگو: اگر شما خواهان زندگي دنيوي و تجملات آن هستيد، بياييد تا من مهريه (و حق و حقوق) شما را ادا و همگي را به نيكي و خرسندي رها كنم (طلاق دهم)، ولي اگر خواهان خدا و رسول او و مشتاق سراي قيامت هستيد، [بايد قناعت پيشه كرده، از تجملات دنيوي چشم بپوشيد]، پس همانا خدا از ميان شما اجر و پاداش بزرگي به نيكوكاران عطا خواهد كرد (احزاب، آيه 28- 29)»
اين دو آيه و تعدادي از آيات سوره احزاب و برخي از آيات سورههاي ديگر قرآن كريم، درباره رفتار و كردار همسران رسول خدا(ص) و برداشتهاي آنان از زندگي و نحوه همزيستي با پيامبر خدا(ص) است. البته بسياري از آنان، بانوان با فضيلت و صاحبنام و نسب بودهاند كه افتخار همسري و زندگي مشترك با رسول اعظم(ص) را پيدا كرده بودند و چه بسا در ياري رسول خدا(ص)، نشر دين اسلام، آگاهسازي مردم و جذب تودهها به آيين آسماني پيامبر خدا(ص) تلاشهاي عظيمي به عمل آوردند.
چند تن از آنان در زمان حيات رسول خدا(ص) وفات كردند و بقيه در هنگام رحلت آن حضرت زنده و دوران خلفا را درك كرده بودند و در عصر خلفا، داراي مكانت و جايگاه ممتازي شدند. به همين جهت، رضايتمندي و يا عدم خرسندي هريك از آنان با شخصي كه به خلافت ميرسيد، بسيار اثرگذار و در رويكرد مسلمانان نسبت به خليفه و دستگاه خلافت وي، تاثير بهسزايي داشت.
در عصر دو خليفه نخستين (ابوبكر و عمر) به دليل تازه بودن رحلت پيامبر(ص) و تلاش همسران وي در پاسداشت حرمت و قداست آن حضرت و همچنين به خاطر برقراري ارتباط نسبي برخي از همسران رسول خدا(ص) با خلفا، نقش بيشتر آنان مثبت بود و بين آنان و آن دو خليفه نخست، مساله خاص و حادي به وجود نيامد، اما پس از آن كه همسران رسول خدا(ص) از يك سو با دوران پيامبر(ص) فاصله گرفتند و تجربه همزيستي با دو خليفه را پشت سر گذاشتند و از سوي ديگر، موقعيت بهتر و مستحكمتري در ميان مردم پيدا كردند و جامعه مسلمين براي نظر و گفتارشان احترام ويژهاي قائل بود، لذا ديدگاه و رفتار برخي از آنان تغيير كرد و به سمت و سوي مخالفت و حتي ضديت با خليفه وقت سوق داده شد كه آثار ناگواري در جامعه اسلامي آن عصر بر جاي نهاد و حتي پس از آن نيز آثار شگرفي در پي داشت.
يكي از فرازهاي حساس زندگاني همسران رسول خدا(ص) دوران كوتاه حكومت امير مومنان عليبن ابيطالب(ع) بود كه تعدادي از آن بانوان نسبت به شخص آن حضرت و حكومت «عدالتمحور» وي، حساسيت خاصي نشان دادند و رفتار و كرداري در پيش گرفتند كه تبعات و آثار مهمي به وجود آورد.
همين مساله، نويسنده اين اثر را بر آن داشته تا به بحث و بررسي اين مرحله از حيات سياسي و اجتماعي همسران رسول خدا(ص) از جهت تاريخي بپردازد و نقش آنان را در حكومت و خلافت امير مومنان(ع) بازخواني و نمايي از آن عصر ملتهب را ترسيم كند.
مطالعه و بررسي چنين مسالهاي ميتواند محققان و انديشمندان را در دستيابي به حقايق و واقعيتهاي تاريخي كه مصدر و مبدا بسياري از اختلافهاي فكري و عملي مسلمانان شده است، ياري و آنان را در داوري نسبت به قضاياي آن عصر، همراهي كند.
به اعتقاد نويسنده اين اثر، علم و آگاهي نسل حاضر از شيوههاي حكومتي امير مومنان(ع) در زنده كردن سيره رسول خدا(ص)، استقرار عدالت اجتماعي، احترام به خواستههاي مشروع تودههاي مردمي و واكنشهاي هوشمندانه او در برابر مخالفتهاي بدانديشان و بدكاران، ميتواند الگوي مناسبي براي زمامداران اسلامي (از جمله دولتمندان نظام جمهوري اسلامي ايران) باشد تا در پيشبرد اهداف متعالي اسلام و مقابله با چالشها و بحرانهاي اجتماعي و سياسي از آن حضرت درسآموزي داشته باشند.
اين كتاب ميتواند هدفها و برداشتهاي مختلفي در پي داشته باشد، ولي موضوع نقش همسران رسول خدا(ص) در حكومت امير مومنان(ع) در پي تحقق دو هدف بوده است:
1. شفاف سازي نقش همسران رسول خدا(ص) در قضاياي دوران حكومت امام عليبن ابيطالب(ع).
2. تصحيح و ترميم برداشتها و نگاههاي ناصواب (شيعه و اهل سنت) نسبت به همسران رسول خدا(ص).
نويسنده كتاب حاضر اعلام ميدارد كه بيترديد درباره هيچيك از همسران رسول خدا(ص) پيشداوري نكرده، تنها با استناد به احاديث و روايات، رفتار و كردارشان را در ترازوي قضاوت خوانندگان خواهيم گذاشت تا خودشان داوري كرده و حق و باطل را از يكديگر جدا كنند.
ساختار اصلي اين كتاب از سه بخش تشكيل يافته و ساير عناوين فرعي در اين سه بخش تنظيم شدهاند كه عبارتند از:
بخش نخست: كليات كه دربردارنده دو فصل مستقل، ولي مرتبط با بخش اصلي كتاب است و آن دو عبارتند از: فصل اول: همسران رسول خدا(ص). فصل دوم: امام عليبن ابيطالب(ع).
بخش دوم: تعامل همسران رسول خدا(ص) با امير مومنان(ع) كه در برگيرنده سه فصل اصلي به اين شرح است: فصل اول: روابط متقابل همسران پيامبر(ص) با امير مومنان(ع) پيش از حكومت آن حضرت. فصل دوم: نقشآفريني همسران رسول خدا(ص) در حكومت امام عليبن ابيطالب(ع). فصل سوم: مواضع همسران رسول خدا(ص) پس از شهادت امير مومنان حضرت علي(ع).
بخش سوم: نتيجهگيري بحثهاي گذشته، كه حاوي پنج عنوان است.
در انتهاي اين اثر، نمايهاي از آيات، روايات، اعلام و موضوعات نيز درج شده است.
چاپ دوم کتاب «نقش همسران رسول خدا(ص) در حكومت امير مومنان(ع)» در شمارگان 1500 نسخه، 316 صفحه و بهاي 50000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما